خانه‌های هوشمند تا 10 سال آینده وارد بازار می‌شوند/ نرم‌افزارهای سلامت بخشی از عامل رشد خانه‌های هوشمند طی دهه آینده هستند

اعتمادآنلاین| شهاب غدیری- ساعت 6 صبح است و زنگ ساعت زودتر از موقع به صدا درمی‌آید. اما مشکل فنی در کار نیست: ساعت هوشمند برنامه شما را بررسی کرده و چون می‌خواهد شما را برای ارائه مطلب مهم امروزتان آماده کند، به طور خودکار زودتر از موعد بیدارتان کرده است. آب حمام به صورت خودکار روی 39 درجه تنظیم می‌شود. خودرو الکتریکی آماده حرکت است و با پنل‌های خورشیدی یا توربین‌های بادی نصب‌شده پشت‌بام شارژ شده است. زمانی که به خانه بازمی‌گردید، بسته‌ای پیش‌بینی‌نشده توسط پهپاد برای شما ارسال شده است. پس از باز کردن بسته متوجه می‌شوید داروی سردشده‌ای برایتان ارسال شده است. مشخص می‌شود حسگرهای سلامت که در سرویس بهداشتی نصب شده‌اند علائم بروز بیماری را در شما تشخیص داده‌اند و به صورت خودکار سفارش دارو داده‌اند. عبارت بالا، دست‌کم نسخه‌ای آرمانشهری از خانه‌های هوشمندی است که تا 10 سال آینده به آنها خواهیم رسید.

به گزارش گروه بین‌الملل اعتمادآنلاین ، هفته‌نامه تایمز در مقاله اخیری که منتشر کرد نوشت: «برگ اینسایت»، یک موسسه تحقیقاتی سوئدی، می‌گوید 63 میلیون خانه در آمریکا تا سال 2022 با داشتن تجهیزاتی نظیر لامپ‌های متصل به اینترنت، دوربین‌هایی که تماشای حیوان خانگی‌مان را از محل کار ممکن می‌کند و... خانه «هوشمند» شناخته خواهند شد (طبق آمار 2018، تعداد خانه‌ها در آمریکا 130 میلیون گزارش شده است). با وجود این، به گفته کارشناسان، تا یک دهه آینده ما به سمت روشن و خاموش کردن چراغ با صدا گرفته تا حل شدن کامل در اینترنت اشیا (IoT) حرکت خواهیم کرد.

اینترنت اشیا یا اشیانت (Internet of Things) به زبان ساده، ارتباط سنسورها و دستگاه‌ها با شبکه‌ای است که از طریق آن می‌توانند با یکدیگر یا با کاربران‌شان تعامل کنند. این مفهوم می‌تواند به سادگیِ ارتباط یک گوشی هوشمند با تلویزیون باشد یا به پیچیدگی نظارت بر زیرساخت‌های شهری و ترافیک. از ماشین لباسشویی و یخچال گرفته تا پوشاک‌مان؛ این شبکه بسیاری از دستگاه‌های اطراف ما را شامل می‌شود.

به لطف پیشرفت‌های هوش مصنوعی، هوشمندترین خانه‌ها می‌توانند به معنای واقعی، مالکان یا سکنه خود را بشناسند و سرانجام نیازهای آنها را پیش‌بینی کنند. پیشرفت‌های صنعت روباتیک ماشین‌هایی را در اختیارمان می‌گذارد که هنگام آشپزی یا کارهای دیگر به یاری‌مان می‌آیند. حسگرهای جدید می‌توانند وضعیت سلامتی ما را دائماً بررسی کنند. قلب تمام این پروژه ، داده‌هایی است که خانه‌های هوشمند جمع‌آوری، تحلیل و عمل می‌کنند و خانه‌های آینده را از مجموعه‌ای از ابزار و لوازم جانبی به خانه‌هایی واقعاً «هوشمند» تبدیل خواهند کرد.

تمام خدمات خودکار با برچسبی گران‌قیمت تمام می‌شود: به گفته شرکت مشاوره «تحقیقات ABI»، مصرف‌کنندگان سالانه 123 دلار برای اینترنت اشیا هزینه خواهند کرد و تعداد کاربران به احتمال زیاد بیشتر خواهد شد. تولیدکنندگان، علاوه بر تلویزیون‌های متصل به اینترنت، بودجه‌های تحقیق‌وتوسعه و بازاریابی خود را به تولید بسته‌های امنیتی و نظارتی خانه تخصیص می‌دهند. شرکت تحقیقاتی IDC تخمین زده است که این تولیدکنندگان 22.6 درصد سهام خانه‌های هوشمند را در بازار 2023 به خود اختصاص خواهند داد. علاوه بر این، سهام اسپیکرهای هوشمند و تجهیزات نوردهی دست‌کم به ترتیب 15.4 درصد و 11.8 درصد خواهد بود. به گفته شرکت تحقیقات بازار IoT Analytics، در حال حاضر هفت میلیارد وسیله متصل به اینترنت اشیا وجود دارد. اما با ساده‌تر شدن فناوری خانه‌های هوشمند و روشن‌تر شدن مزایای استفاده از آنها، صنعت [خانه‌های هوشمند] نیز آماده اوج گرفتن خواهد شد. به گفته IDC: «هرچه مصرف‌کنندگان ابزارهای متعددی در خانه‌هایشان استفاده کنند و مادامی که این محصولات در بازار در دسترس باشند و ارائه خدمات بیشتر شود... رشد پایدار محتمل‌تر خواهد شد.»

البته هرچه خانه‌هایمان ما را بیشتر بشناسند، اهمیت مساله امنیت نیز بسیار افزایش پیدا می‌کند. هر وسیله‌ای که به اینترنت متصل شود، هدف هکرها خواهد بود. وقتی درباره ابزارهایی صحبت می‌کنیم که می‌توانند از راه دور قفل خانه‌مان را باز کنند، با استفاده از دوربین‌ اتاق‌های منزل‌مان را مشاهده کنند و شخصی‌ترین و حساس‌ترین داده‌های ما را جمع‌آوری کنند، اهمیت امنیت سایبری بسیار حیاتی خواهد شد. به گفته دنیل کولی، رئیس بخش استراتژی شرکت تولیدکننده تجهیزات الکتریکی سیلیکون لبز (Silicon Labs)، هرگونه نفوذ در سیستم می‌تواند مصرف‌کنندگان را دلسرد کند و برای این صنعت فاجعه‌بار تمام شود. او می‌گوید: «من نامش را انقراض انبوه اینترنت اشیا می‌نامم.»

دامنه پیشرفت‌های فناورانه، تکنولوژی خانه‌ هوشمند را از آنچه امروز در بازار موجود است فراتر می‌برد؛ به عنوان مثال، اختراعات در هوش مصنوعی تقریباً روی تمام زندگی ما، از جمله خانه‌هایمان، تاثیر خواهد گذشت. شاید امروز شما از کاربرد هوش مصنوعی اولیه در نرم‌افزارهای تشخیص صدای گوشی‌ برای اطلاع از وضعیت آب و هوا یا آخرین اخبار استفاده کنید، اما در خانه‌های هوشمند آینده، این پلت‌فورم‌های هوش مصنوعی می‌توانند به عنوان مغز کل خانه استفاده شوند، ساکنان خانه را بشناسند و تمام ابزارهای هوشمند دیگر را به طور خودکار کنترل کنند؛ مثلاً شرکت اینترنتی کرستون که در حوزه اینترنت اشیا فعالیت می‌کند، در حال توسعه نرم‌افزاری است که با بررسی عادت‌های فرد، نظیر موسیقی‌ای که اول صبح گوش می‌دهد یا روشن‌ کردن لامپ خاصی در زمان مشخصی از روز، الگوهای رفتاری او را تشخیص می‌دهد. سپس زمانی که ترجیحات کاربر را فرا گرفت، به طور خودکار این کارها را انجام می‌دهد. جان کلنسی، رئیس بخش امور مسکن شرکت کرستون، می‌گوید: «به واقع این گام تکاملی بعدی در اتوماسیون حقیقی است.»

روبات‌ها نیز در خانه‌های هوشمند آینده نقش دارند. جاروبرقی‌های هوشمند نظیر Roomba (محصول iRobot) در حال حاضر به خدمت ما آمده است. همچنین محصولاتی نظیر Aibo، یک روبات سگ مخصوص کودکان، به ما نشان می‌دهد آنها چگونه می‌توانند مانند حیوانات خانگی، کمکی برای ما باشند. اوری لیوینگ (Ori Living)، شرکت تولیدکننده مبلمان روباتیک، روی محصولاتی کار می‌کند که بسته به نیازهای شما تغییر می‌کنند. مثلاً هنگامی که به میز نیاز دارید، تخت شما را از وسط اتاق جمع یا هنگام شام کمد شما را مخفی می‌کند. شرکت طراحی Design3 نیز به تازگی روبات خانگی خود را با نام CARL رونمایی کرده است. این روبات با پوششی پارچه‌ای به آرامی در خانه شما می‌گردد و تمام دوربین‌ها و حسگرهای خود را برای تشخیص متجاوز به حریم خانه و هرگونه نشتی خطرناک فعال کرده یا از حیوان خانگی شما مراقبت می‌کند. شرکت گرافیکی Nvidia اکنون روی بازوی روباتیک هوشمندی کار می‌کند که می‌تواند مانند دستیار آشپز مالکش، هر کاری نظیر خرد کردن و برش دادن و نظافت آشپزخانه را انجام دهد؛ این روبات به طور خاص برای والدین پرمشغله و کاربران معلول بسیار مفید است. اگر چنین ابزاری تولید شود، دوربین‌ها و حسگر می‌توانند از بروز جراحات تصادفی در خانه جلوگیری کنند.

نرم‌افزارهای سلامت دست‌کم بخشی از عامل رشد خانه‌های هوشمند طی دهه آینده هستند. دوربین‌ها و حسگرهای تعبیه‌شده در یخچال‌ها می‌توانند در صورت استفاده بیش از حد افراد از نوشابه‌های قندی گزینه‌های مغذی بیشتری را پیشنهاد کنند. تکنولوژی مشابهی نیز در کابینت داروها استفاده می‌شود. این تکنولوژی در صورت مشاهده سوءمصرف دارو می‌تواند به کاربر هشدار دهد. افزون بر این، حسگرهایی در توالت‌ها قرار داده می‌شود تا پیش از شست‌وشوی سرویس بهداشتی، با بررسی ادرار یا مدفوع وجود هرگونه علائم بالقوه بیماری را به کاربر اطلاع دهد. شرکت تجهیزات سرویس بهداشتی «توتو» (Toto)، توالت‌هایی را آزموده است که نمونه‌برداری ادرار انجام می‌دهند. شرکت دیگری نیز ابزارهایی را ثبت اختراع کرده که از جمله آنها آینه‌ای است که وضعیت سلامت کاربر را صرفاً با تحلیل پوستش ارزیابی می‌کند. خانه‌ها نیز حسگرهای سلامت مخصوص خودشان را خواهند داشت که مسائلی نظیر خرابی آب، هجوم آفت‌ها و... را پیش از آنکه مدیریت‌شان هزینه‌ساز شود، بررسی می‌کند و به کاربر اطلاع می‌دهد.

فرایند یادگیری و نظارت خودکار خانه‌های هوشمند، نگرانی‌های زیادی را در آینده پیرامون مسئله محرمانگی ایجاد خواهد کرد. در حال حاضر هکرها چه برای دسترسی به داده‌ها یا استفاده از آن‌ برای نقشه‌های سایبری و امنیتی دیگر به بعضی از ابزارهای مورد استفاده در خانه‌های هوشمند حمله کرده‌اند. هکرها در سال 2016 به صدها هزار نرم‌افزار غیرامن اینترنت اشیا حمله بردند و از داده‌های به‌دست‌آمده برای ارسال ترافیک‌های انبوه با هدف پایین‌ آوردن بعضی از وب‌سایت‌ها استفاده کردند. این اتفاق به طور موقتی بخشی از ارتباطات اینترنتی در شمال آمریکا و اروپا را با اختلال مواجه کرد. دولت در این حوزه نیز قانون‌گذاری‌هایی انجام می‌دهد. مارک وارنر، سناتور ایالت ویرجینیا، لایحه‌ای در ماه مارس ارائه کرد که دولت را مجبور می‌کند حداقلی از الزامات امنیتی را برای ابزارهای هوشمند مورد استفاده آژانس‌های فدرال اجرایی کند. چنین الزاماتی ممکن است سرانجام به استانداردی عمومی در صنعت تبدیل شود.

چه بخواهید چه نخواهید، به احتمال زیاد روزی شما نیز در این خانه‌ها زندگی خواهید کرد. مایکل گاردنر، معمار و بنیان‌گذار شرکت عمرانی Luxus Design Build، می‌گوید خانه‌هایی که ساخته می‌شوند به شکل فزاینده‌ای در حال «هوشمند» شدن‌اند. او ادامه داد: «این [موضوع] فاکتور اساسی ما در طراحی خانه‌های جدید است. در حالی که قبلاً تکنولوژی همواره مساله‌ای ثانویه بود.» کارشناسان می‌گویند: «مردم سرانجام تکنولوژی خانه‌های هوشمند را مانند برق، سیستم یخچال و تهویه هوا به عنوان ضرورت خواهند پذیرفت.»

«کولی» از اعضای شرکت تولیدکننده قطعات الکتریکی «سیلیکون لبز» می‌گوید: «تکنولوژی خانه هوشمند و داده‌هایی که جمع‌آوری می‌کند مانند لوله‌کشی است، به آن تکیه خواهید کرد.»