سلامت بشر را چه عواملی تهدید می‌کند؟
امروزه اطلاعات بیش از گذشته زندگی بشر را هدایت می‌کند و ابزاری برای درک بهتر ما از جهان اطراف‌مان است.
اعتمادآنلاین| در این انبوه اطلاعات، هر داده‌ای نمایانگر وجود یک انسان است. همچنین هر مورد بیماری که ثبت می‌شود نشانه فردی است که بیمار شده و این نگرانی را خود و خانواده‌اش دارند که بیماری قابل درمان است یا لاعلاج.
هر مورد مرگ و میر به مفهوم از دست دادن یک فرد است. ممکن است این مرگ بر اثر بیماری دوران کودکی باشد که از عدم واکسیناسیون نشات گرفته یا ناشی از آلوده شدن به ویروس HIV به دلیل عدم دسترسی به خدمات درمانی باشد. همچنین ممکن است علت مرگ ابتلا به بیماری قلبی بر اثر استعمال دخانیات باشد.
جمع‌آوری اطلاعات در مورد بیماری‌ها، عوامل مرگ و میر، دنبال کردن روندها، برآورد تعداد نیروهای درمانی و تحلیل هزینه‌های صرف شده در بخش خدمات مراقبتی به بشر اجازه می‌دهد تا متوجه شود چرا افراد بیمار می‌شوند و چه چیزی باعث مرگ آنان می‌شود. این شاخص‌ها در اهداف توسعه پایدار گنجانده شده تا بشر را قادر سازد ارزیابی کند که آیا در راستای اهداف بهبود وضعیت سلامت در جهان اقدامی انجام گرفته است یا خیر.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در گزارشی آماری به ارائه آمار و ارقام جهانی از وضعیت سلامت مردم دنیا پرداخته که بخشی از آن به شرح زیر است:
چرا زایمان برای زنان در پاپوآ گینه‌نو می‌تواند به معنای مرگ یا زندگی باشد؟
هر سال نزدیک به 2000 زن به دلیل مشکلات ناشی از بارداری و وضع حمل در این کشور جان خود را از دست می‌دهند. بسیاری از زنان به موقع به خدمات درمانی کافی دسترسی پیدا نمی‌کنند و حتی در صورت دسترسی به آن‌ها بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها از داروهای حیاتی محروم هستند.
نرخ امید به زندگی از سال 2000
پیشرفت‌های بدست آمده در حوزه سلامت به این مفهوم است که از سال 2000 نوزادان متولدشده در کشورهای فقیر و غنی به دنبال برخورداری از زندگی سالم‌تر و طولانی‌تر هستند. سنی که بیشتر افراد در آن جان خود را از دست می‌دهند بین کشورهای مختلف متفاوت است.
در کشورهای غنی بیشتر افراد انتظار دارند در سنین بالا فوت کنند. اگرچه در کشورهایی با میزان درآمد پایین کودکان زیر پنج سال بیشتر در معرض مرگ قرار دارند. در سال 2017 در جهان حدود 5.4 میلیون کودک پیش از سن پنج سالگی فوت کرده‌اند که می‌توان گفت به ازای هر 26 نفر یک کودک قبل از پنج سالگی فوت می‌کند. البته در مقایسه با سال 1990 که از هر 11 کودک یک نفر پیش از رسیدن به سن پنج سالگی جان خود را از دست می‌داد پیشرفت‌های خوبی حاصل شده اما این رقم نشان می‌دهد که هنوز لازم است برای تغییر این آمارها اقداماتی انجام شود.
نوزادانی که زیر وزن طبیعی متولد می‌شوند
هر سال حدود 20 میلیون نوزاد با میزان وزن پایین (کمتر از 2500 گرم) متولد می‌شوند که یک مورد از هر هفت تولد در جهان را شامل می‌شود و زنگ خطر جدی در حوزه سلامت است. بیش از 80 درصد از 2.5 میلیون نوزادی که سالانه جان خود را از دست می‌دهند وزن بسیار پایینی دارند. همچنین درصورتیکه این نوزادان جان سالم به در ببرند بیشتر احتمال دارد با مشکلات رشدی و بیماری‌هایی از قبیل دیابت و بیماری قلبی عروقی روبرو شوند. علت تولد نوزاد با وزن بسیار پایین در کشورهای مختلف متفاوت است که سوء تغذیه مادر و ابتلا به عفونت از جمله آن‌هاست.
زنان عموما بیش از مردان عمر می‌کنند
تا پایان سال 2019 میلادی بیش از 141 میلیون کودک متولد خواهند شد که حدودا 73 میلیون پسر و 68 میلیون دختر هستند. به طور کلی دختران بیش از پسران عمر خواهند کرد. اگرچه باید تاکید کرد میزان سال‌های اضافه‌ای که زنان عمر می‌کنند به معنای وضعیت سلامت کامل در آنان نیست. همچنین در کشورهایی با میزان درآمد پایین شکاف موجود در نرخ امید به زندگی بین زنان و مردان بسیار باریک است که دلیل آن برابری جنسیتی نیست بلکه به دلیل آن است که تعداد زن بیشتری در دوران بارداری، وضع حمل یا مدت کوتاهی پس از زایمان جان خود را از دست می‌دهند. بسیاری از مرگ و میر مادران به دلیل کمبود نیروی متخصص است.
حدود 25 میلیون سقط ناایمن جنین در سال اتفاق می‌افتد و از هر هشت مورد مرگ ناشی از بارداری یک مورد در نتیجه سقط ناایمن است.
بزرگترین تهدیدها برای سلامت
سه بیماری عفونی مالاریا، سل و HIV تهدیدهای جدی برای سلامت به حساب می‌آیند. این سه بیماری در کنار هپاتیت و بیماری‌های گرمسیری همچون لیشمانیاز در مجموع عامل مرگ 4.3 میلیون نفر در سال 2016 بوده که این رقم در مقایسه با آمار سال 2010 که حدود 5.3 میلیون نفر بوده کاهش داشته است. بیشترین خطر مرگ ناشی از مالاریا در میان کودکان زیر پنج سال است. HIV، در سال‌های باروری به اوج خود می‌رسد در حالی که خطر مرگ بر اثر سل، هپاتیت B و بیماری لیشمانیاز با افزایش سن بیشتر می‌شود.
بیماری‌های غیرقابل واگیر از قبیل بیماری قلبی، دیابت، سرطان و بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا همچنین آسیب‌های ناشی از خشونت و سوانح رانندگی بیشترین تهدید را متوجه بشر کرده‌است. در سال 2016 حدود 41 میلیون نفر بر اثر ابتلا به این بیماری‌ها جان خود را از دست داده‌اند که برابر با 71 درصد تمامی مرگ و میرها در جهان است.
دسترسی به خدمات درمانی
هدف پوشش همگانی سلامت هدفی حیاتی است. نیمی از 7.3 میلیارد نفر به خدمات بنیادی سلامت دسترسی ندارند. حتی در شرایطی که امکان دسترسی به خدمات مراقبتی وجود داشته باشد هزینه آن به طرز فاجعه‌باری بالاست. در سال 2010 بیش از 800 میلیون نفر حداقل 10 درصد از بودجه خانوار خود را به خدمات درمانی اختصاص داده‌اند. نزدیک به 100 میلیون نفر به دلیل هزینه‌های خدمات درمانی در زیر خط فقر قرار گرفته‌اند. کمبود جهانی نیروی متخصص یک نگرانی جدی است. در حدود 40 درصد کشورها به ازای هر 10 هزار نفر کمتر از 10 پزشک وجود دارد. همچنین تا سال 2030 جهان با کمبود 18 میلیون نیروی متخصص به ویژه در کشورهای فقیر روبرو خواهد بود.
منبع: ایسنا
دیدگاه تان را بنویسید