ویروس کرونا| کمبود «ویتامین دی» چه نقشی در بالا بردن آمار مرگ‌ومیر کووید-19 بازی می‌کند؟

اعتمادآنلاین| مژده اصغرزاده- ویروس کرونا همچنان در دنیا قربانی می‌گیرد. محققان پس از مطالعه داده‌های جهانی درباره میزان مبتلایان ویروس کرونا ، رابطه‌ای چشمگیر بین کمبود شدید ویتامین دی و میزان مرگ‌ومیر کشف کرده‌اند. تحقیقاتی که در زمینه چگونگی رفتار با ویروس کرونا انجام شده نتایج جالبی راجع به سطح ویتامین دی در بیماران به دست داده است.

اعتمادآنلاین به نقل از «cnet» گزارش می‌دهد، این گروه تحقیقاتی که در دانشگاه نورث‌وسترن فعالیت می‌کنند تجزیه و تحلیلی آماری از داده‌های بیمارستان‌ها و کلینیک‌های سراسر چین، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ایران، کره‌جنوبی، اسپانیا، سوئیس، انگلستان و آمریکا ارائه کرده‌اند.

محققان دریافتند بیماران کرونایی متعلق به کشورهایی مانند ایتالیا، اسپانیا و انگلستان که میزان مرگ‌ومیر بالایی دارند در مقایسه با بیماران کشورهایی که چندان تحت تاثیر این ویروس قرار نگرفته‌اند سطح ویتامین دی پایین‌تری داشتند. پژوهشگران هشدار می‌دهند این بدان معنا نیست که همه (خصوصاً آنهایی که کمبود ویتامین واضح ندارند) باید مصرف مکمل‌ها را شروع کنند.

وادیم بکمن (Vadim Backman) از دانشگاه نورث‌وسترن می‌گوید: «من گمان می‌کنم برای مردم مهم است که بدانند کمبود ویتامین D می‌تواند در مرگ‌ومیر نقش موثری داشته باشد، اما نیازی نیست که به همه ویتامین D برسانیم. این مساله نیاز به مطالعه بیشتر دارد و امیدوارم که کار ما علاقه‌مندان را وارد این حوزه کند تا مطالعات بیشتری انجام دهند. همچنین ممکن است داده‌ها مکانیسم مرگ‌ومیر را آشکار کنند که در صورت اثبات، می‌تواند منجر به اهداف درمانی جدید شود.»

نویسندگان این مقاله بکمن استاد مهندسی زیست‌پزشکی در دانشکده مهندسی مک‌کورمیک در نورث‌وسترن و علی دانشخواه، پژوهشگر پسادکتری، همکار تحقیقاتی در آزمایشگاه بکمن و نویسنده اول مقاله است. بکمن و تیمش پس از آنکه متوجه تفاوت‌های غیرقابل توضیح در میزان مرگ‌ومیر کووید-19 از کشوری به کشور دیگر شدند، به بررسی میزان ویتامین D پرداختند. برخی از افراد این نظریه را به دست دادند که اختلاف در کیفیت مراقبت‌های بهداشتی، توزیع سن، آمار آزمایش یا گونه‌های مختلف این ویروس ممکن است در میزان مرگ‌ومیر دخیل باشد. اما بکمن همچنان درباره این فاکتورها تردید داشت.

بکمن توضیح می‌دهد: «به نظر نمی‌رسد هیچ یک از این عوامل نقش مهمی داشته باشند. سیستم مراقبت‌های بهداشتی در شمال ایتالیا یکی از بهترین‌ها در جهان است. حتی اگر بیماران را در یک گروه سنی مشابه قرار دهیم هم تفاوت در مرگ‌ومیر وجود دارد. اما میزان کمبود ویتامین دی رابطه چشمگیری با مرگ افراد دارد.»

بکمن و تیم او با تجزیه و تحلیل داده‌های بیماران مبتلا در سراسر جهان رابطه‌ای جدی بین سطح ویتامین D و توفان سایتوکاین (بیماری التهابی شدید ناشی از سیستم ایمنی بیش‌فعال) و همچنین ارتباط بین کمبود ویتامین D و مرگ‌ومیر کشف کردند.

دانشخواه می‌گوید: «توفان سایتوکین می‌تواند به شدت به ریه‌ها آسیب برساند و منجر به بروز سندرم دیسترس حاد تنفسی و مرگ در بیماران شود. این همان چیزی است که به نظر می‌رسد اکثر بیماران مبتلا به کووید-19 را از بین برده، و تنها تخریب ریه‌ها توسط خود ویروس عامل اصلی نبوده است. این عوارض ناشی از نقص در سیستم ایمنی بدن است.»

این دقیقاً همان جایی است که بکمن معتقد است ویتامین دی نقش مهمی در عملکرد ویروس بازی می‌کند. ویتامین دی نه تنها سیستم ایمنی ما را تقویت می‌کند، مانع از فعال شدن سیستم ایمنی بدن نیز می‌شود؛ این بدان معنی است که داشتن مقادیر سالم ویتامین دی می‌تواند بیماران را در برابر عوارض شدید و مرگ ناشی از کووید-19 محافظت کند.

بکمن می‌گوید این ارتباط به توضیح ناشناخته‌های بسیاری که از این ویروس وجود دارد کمک می‌کند. یکی از آنها این است که چرا کودکان کمتر از بزرگسالان جان خود را از دست دهند. کودکان هنوز سیستم ایمنی اکتسابی کاملاً تکامل‌یافته‌ای ندارند، که دومین عامل دفاعی سیستم ایمنی بدن است و احتمالاً بیش از حد واکنش نشان می‌دهد. بکمن ادامه می‌دهد: «کودکان در درجه اول به سیستم ایمنی اولیه خود تکیه می‌کنند که این مساله ممکن است دلیل پایین بودن میزان مرگ‌ومیر آنها را توضیح دهد.»

بکمن عقیده دارد مردم می‌بایست توجه داشته باشند که نباید مقدار زیادی ویتامین دی مصرف کنند زیرا ممکن است عوارض جانبی منفی بر جا بگذارد. او می‌گوید این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز دارد تا بفهمیم چگونه می‌توان از ویتامین دی به طور موثر در محافظت در برابر عوارض کووید-19 بهره برد.

بکمن در پایان می‌گوید: «دشوار است که بگوییم چه دزی برای کووید-19 مفید است. با وجود این، روشن است که کمبود ویتامین دی مضر است و با مکمل‌های مناسب می‌توان به راحتی این کمبود را برطرف کرد. این ممکن است نشانه دیگری برای کمک به محافظت از افراد آسیب‌پذیری مثل بیماران آفریقایی‌آمریکایی و سالخوردگان باشد که معمولاً کمبود ویتامین دی دارند.»

بکمن مدیر مرکز ژنتیک فیزیکی و مهندسی نورث‌وسترن و مدیر دانشیار فناوری تحقیق و زیرساخت‌ها در مرکز جامع سرطان رابرت اچ‌لوری در دانشگاه نورث‌وسترن است.