دستاورد عملیات والفجر 4 چه بود؟

اعتمادآنلاین| بیست و هفتم مهر ماه سال 62 در تقویم دفاع مقدس به نام عملیات والفجر 4 خودنمایی می کند که امروز به مناسبت سی و هفتمین سالروز آن، به بیان گوشه هایی از این عملیات پرداخته‌ایم: دشت وسیع و دره شیلر میان شهر مرزی بانه و مریوان با فرورفتگی خاصی که از خاک عراق به داخل ایران دارد، در گذشته و در تاریخ جنگ تحمیلی منطقه مهمی به شمار می‌رفت. بلندی‌های سورن، سورکوه و کانی مانگا در دهانه این دشت قرار دارند.

عملیات والفجر 4 در سه مرحله و با هدف وصل این بلندی ها به یکدیگر در خط خودی، از روز 27 مهرماه 1362 به مدت 33 روز در منطقه جبهه شمالی سلیمانیه و پنجوین انجام شد.

حمله ساعت 24 و با رمز یا الله ... یا الله ... یا الله در منطقه‌ای به وسعت صدها کیلومتر مربع آغاز شد. نیروها در دو محور بانه و بلندی‌های‌ لری، گرمک، کنگرک و در محور مریوان و بلندی های پنجوین به نام زله، مارو و خلوزه به پیشروی پرداختند.

در مرحله دوم پس از گذشت دو روز از مرحله نخست، بلندی های سورن و کانی مانگا و چندین نقطه دیگر آزاد شد، اما بر اثر پاتک‌های دشمن روی قله های کانی مانگا، برخی از مناطق دست به دست شد و نهایتا در اشغال دشمن باقی ماند.

مرحله سوم عملیات روز 2 آبان ماه 1362 به اجرا درآمد. سپاه پاسداران تنها با 25 گردان وارد عمل شد و در مجموع هزار کیلومتر مربع شامل 300 کیلومتر مربع از اراضی ایران و 700 کیلومتر مربع از اراضی عراق آزاد و معابر نفوذی گروهک های نفوذی ضد انقلاب به داخل ایران در دره شیلر مسدود شد.

این عملیات را 8 تیپ و دو گردان از سپاه و یک لشکر پیاده از ارتش به انجام رساندند. فرآیند این عملیات، تصرف پیشرفتگی دشت شیلر، شهر و پادگان پنجوین و گرمک عراق و تسلط بر 13 شهر و روستای عراق ، همراه با نوزده هزار تن کشته و زخمی و اسیر و نابودی ده‌ها گردان و گروهان کماندویی و مخصوص دشمن بود.

دستاورد دیگر این عملیات خارج کردن شهر مریوان از زیر دید و تیر دشمن و فراهم کردن مقدمات عملیات بعدی در استان سلیمانیه عراق بود.

موقعیت منطقه عملیاتی:

دشت شیلر با فرورفتگی خاص خود، واقع در مرز دو کشور ایران و عراق و در حد فاصل دو شهر مریوان و بانه قرار دارد. این منطقه از جمله مناطقی است که طی قرارداد 1975 الجزایر ، به دلیل وجود ارتفاعات جانبی آن به شکل مرزبور ( فرو رفتگی در داخل خاک ایران ) تعیین شد.

از جمله مهمترین ارتفاعات این منطقه سورن، سورکوه و کانی مانگاست که دهانه دشت شیلر را تشکیل می دهد. همچنین در دشت شیلر ، شهر پنجوین قرار دارد که ارتفاعات مشرف بر آن پنجوین یا زله نامیده می شود.

ضمناً شهر پنجوین عراق، شهر نظامی است که مدتها قبل از عملیات والفجر 4 از سکنه بومی تخلیه شده بود. دشمن نیز با اطلاع از عملیات والفجر4 و خصوصاً هنگام دستیابی بر ارتفاعات مشرف بر شهر، بخش عمده از شهر را منهدم کرد و به ویژه تابلوها و نشانه‌هایی را که حاکی از موجودیت شهر بود، از میان برد.

اهداف عملیات:

هدف از انجام این عملیات، اتصال ارتفاعات سورن به سورکوه بود که نتایج زیر را در پی داشت:

تصرف پیشرفتگی دشت شیلر تا بدین وسیله علاوه بر کوتاه شدن خط پدافندی در نیروهای پدافندی صرفه جویی شود.

مسدود کردن راه تردد ضد انقلاب که عمدتاً از دشت شیلر انجام می شد.

تصرف شهر پنجوین عراق.

-تصرف پادگان پنجوین و کرمک عراق.

تسلط بر 13 شهر و روستای عراق.

انهدام نیروهای دشمن.

خارج کردن شهر مریوان از زیر دید و تیر دشمن.

فراهم کردن مقدمات عملیات در استان سلیمانیه عراق.

طرح مانور:

با در نظر گرفتن ارتفاعات یاد شده و تسلط بر هر کدام، قسمتی از اهداف این عملیات را تأمین می شد. عملیات از دو محور عمده که یکی از آنها بانه و دیگری مریوان بود، طراحی شد.

مرحله اول مانور: در محور بانه تأمین ارتفاعات لری، گرمک و کنگرک و در محور مریوان ارتفاعات پنجوین، مارو و خلوزه هدف بود.

مرحله دوم مانور: تصرف ادامه ارتفاعات سورن و کانی مانگا بود که عملیات را تکمیل و ارتفاعات سورن و سورکوه را به هم متصل می کرد.

تلفات دشمن:

با انجام این عملیات 200 تن از رزمندگان اسلام از اسارت افراد ضد انقلاب بیرون آمدند. ارتش عراق در طول این عملیات 10 فروند هواپیما، یک فروند هلیکوپتر، بیش از 90 دستگاه تانک و نفربر زرهی ، 200 دستگاه خودرو و انبوهی از سلاح و مهمات خود را از دست داد و 5 دستگاه تانک و نفربر، 10 دستگاه لودر و بولدوزر، 200 دستگاه خودرو سبک و سنگین، 20 قبضه سلاح ضد هوایی سام 7، مقداری وسایل مخابراتی، مهمات و سلاح های سبک و سنگین از دشمن به غنیمت نیروهای ایرانی در آمد.

در این عملیات سردار علی رضاییان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه سدالشهدا در منطقه به شهادت رسید.

خلاصه گزارش عملیات:

نام عملیات : والفجر 4

زمان اجرا : 27/7/1362

مدت اجرا : 33 روز

مکان اجرا : منطقه شمالی شهر پنجوین عراق در جبهه شمالی جنگ

رمز عملیات: یا الله ... یا الله ... یا الله

تلفات دشمن : 19000 نفر کشته ، زخمی و اسیر

ارگان های عمل کننده: سپاه و ارتش

منبع: جی پلاس