مجازات زورگیری در ملاء‌عام چیست؟

علیرضا رحیمی‌نژاد-زورگیری سه مرد مسلح از زنی جوان در شهریار به موضوعی داغ تبدیل شده و فیلم آن در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای پیدا کرده است، اما زورگیری از نظر قانون چیست و چه مجازاتی دارد؟

به گزارش اعتمادآنلاین، در قانون مجازات اسلامی جرمی مستقل تحت عنوان زورگیری تعریف نشده، اما ماده ۶۱۷ این قانون تصریح کرده است: هرکس به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگری تظاهر یا قدرت‌نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود، در صورتی که از مصادیق محاربه نباشد، به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

این مجازات فقط در شرایطی است که زورگیر آسیبی به طعمه خود نرسانده باشد، اما اگر جرم او همراه با آزار و ضرب و جرح باشد، نوع مجازات تغییر خواهد کرد. ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی در این خصوص پیش‌بینی کرده است اگر اخاذی همراه با آزار جسمی باشد، متهم به ۱۰ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود.

استفاده از سلاح، به ویژه سلاح گرم، موضوع را کمی حساس‌تر می‌کند و حتی این احتمال وجود دارد که بحث محاربه به میان آید.

ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی، جرم محاربه را تعریف کرده و متذکر شده محاربه کشیدن سلاح به ‌قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ترساندن آنهاست؛ به ‌نحوی که موجب ناامنی در محیط شود.

چنانچه عمل فرد زورگیر مصداق محاربه تشخیص داده شود، می‌تواند مجازات اعدام برای او به‌ دنبال داشته باشد؛ اما نکته مهم این است که محاربه در شرایطی مصداق پیدا می‌کند که عمل متهم موجب ناامنی جامعه شده باشد و هر نوع زورگیری و استفاده از سلاح را نمی‌توان محاربه قلمداد کرد.

پیش از این در سال 91 دو متهم که اقدام به زورگیری در خیابان خردمند تهران کرده بودند، محارب شناخته و اعدام شدند. علیرضا و محمدعلی دو زورگیر بودند که در خیابان خردمند به مردی حمله کردند، ضمن تهدید او با چاقو، وی را مورد ضرب و جرح قرار دادند و بعد از سرقت متواری شدند. فیلم این زورگیری از سوی یک شهروند تهیه و منتشر شد و این خبر خیلی زود در همه جا پیچید. پلیس در ماموریتی ویژه متهمان را دستگیر کرد و سپس این دو نفر محاکمه و عمل آنها مصداق محاربه تشخیص داده شد و آنها اعدام شدند.

صدور حکم اعدام بری این دو زروگیر بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد و برخی حقوقدانان از تشخیص محاربه برای این جرم انتقاد کردند. بعد از آن چند فیلم دیگر نیز از زورگیران منتشر شد، اما متهمان آن پرونده‌ها با چنین مجازات سنگینی مواجه نشدند. اکنون انتشار فیلم زورگیری در شهریار بار دیگر افکار عمومی را درگیر جرمی کرده است که هرازگاهی به اشکال و روش‌های مختلف در گوشه‌وکنار شهرها به وقوع می‌پیوندد.