نیاز جامعه به رییس‌جمهور نظامی یک تحلیل افراطی است

اعتمادآنلاین| هر وقت بحث از حضور نظامیان در عرصه سیاست به میان می‌آید، موضوع منع حضرت امام(ره) در این رابطه نیز یک پای بحث است. سوال این است که منظور امام خمینی(ره) از منع نظامیان برای حضور در سیاست، صرفا به ممانعتی ظاهری به این معنا که مثلا هیچ کاندیدایی با لباس نظامی وارد رقابت انتخاباتی نشود یا اساسا این تفکر نظامی‌گری است که از سوی بنیانگذار انقلاب اسلامی منع شده است. علیرضا رحیمی، عضو هیات رییسه فراکسیون امید معتقد است نه‌تنها لباس و تفکر نظامی، بلکه رویکردهای نظامی‌گری نیز ازسوی امام(ره) منع شده است.

اخیرا بخشی از اصولگرایان مسائلی را درمورد به میدان فرستادن یک فرد نظامی در مقام کاندیدای ریاست‌جمهوری در انتخابات 1400 مطرح کرده‌اند؛ نظرتان در این‌باره چیست؟

چارچوب و اصول دموکراسی رعایت شود و نکته مهم دیگر این است که باید همیشه چارچوب رقابت‌های سیاسی و اجتماعی نیز رعایت شود. این مسائل کلی است. ازطرفی مقام معظم رهبری در سال 96 سیاست‌های کلی انتخابات را ابلاغ کردند که آنجا نیز مشخصا تاکید شده بود که حضور نظامیان منجر به ایجاد حساسیت‌هایی می‌شود و فضای اجتماعی کشور حضور نظامیان را برای مدیریت‌های سیاسی نمی‌پذیرد و تاب‌آوری اجتماعی برای حضور نظامیان وجود ندارد.

اصولگرایان در گذشته تجاربی در این حوزه داشته‌اند؛ چه تفاوتی در ادوار قبل وجود دارد؟

نمونه مصداقی این مساله حضور نظامیان در شهرداری تهران بود. علاوه بر آن، در انتخابات قبل، استدلال نظامیان این بود که می‌خواهند از اهداف انقلاب اسلامی دفاع کنند، حال آنکه همین مباحث در زمان امام(ره) اتفاق افتاد و ایشان نظامیان را هم از حضور در سیاست به‌معنای فعالیت انتخاباتی و هم به‌معنای فعالیت در دسته‌بندی‌های سیاسی نهی کرده بودند.

به نظر شما علت منع نظامیان از دخالت در سیاست و همچنین فعالیت‌های انتخاباتی چیست ؟

پایه‌های سیاست و ساختار اجتماعی ایران مبتنی بر فضای فرهنگی- اجتماعی استوار است، نه فضای نظامی. بنابراین ساختار اجتماعی ایرانی ظرفیت پذیرش رویکرد نظامی و همچنین لباس نظامی ندارد.

فکر می‌کنم مجموعه افرادی که در چارچوب نظامی هستند، اعم از رویکرد نظامی، تفکر نظامی و لباس نظامی ازسوی امام از حضور در سیاست نهی شده‌اند و فلسفه این اقدام حضرت امام(ره) نیز اتفاقا حفظ حرمت نظامیان است که در این تبادلات سیاسی خدشه‌دار نشده و احیانا این تعارضات به فضای نظامی رخنه نکند و متقابلا فضای خشن نظامی به فضای جامعه تسری پیدا نکند.

چگونه افرادی همچون قالیباف و رضایی چندین دوره اعلام کاندیداتوری کردند؟ همچنین آقای شمخانی در سال 80 کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری شدند.

شورای نگهبان که این افراد را تایید کردند، باید پاسخ این سوال را بدهد؛ به هر حال شورای نگهبان قاعدتا مبانی دیدگاه و تفکر حضرت امام(ره) را حتما مدنظر قرار می‌دهد و علاوه بر آن، قوانین نیز ملاک عمل هستند. رویکرد شورای نگهبان احتمالا این بوده که فضای انتخابات باید فضای رقابت درون‌خانوادگی باشد و افراد و اعضای خانواده انقلاب با یکدیگر رقابت کنند و با این تعبیر فضا را برای حضور نظامیان نیز باز کردند. با این حال فکر می‌کنم اصول رقابت سالم این است که اگر قرار است رقابت میان سیاسیون باشد، باید صرفا سیاسیون در رقابت حاضر شوند و اگر قرار است نظامیان رقابت کنند، سیاسیون اساسا نباید وارد عرصه رقابت شوند.

اخیرا یکی از جامعه‌شناسان اصولگرا تاکید کرده جامعه فعلی ایران از هردو جناح عبور کرده و نیاز است که یک نظامی برای بازگرداندن قطار نظام و دولت به ریل خود وارد عرصه شود.

فکر می‌کنم این تحلیل، تحلیلی بدبینانه، افراطی و ناامید از وضعیت موجود جامعه است. درحالی که واقعیت این است که جامعه در شرایط بالندگی و نشاط قرار دارد و قاعدتا اگر قرار است فضای فعالیت سیاسی وجود داشته باشد و نظامیان یا دیگر مجموعه‌های خارج از این فضا، نخواهند این فضای سیاسی را محدود کنند، بالندگی جامعه مسیر خود را دنبال خواهد کرد.

منبع: روزنامه اعتماد