رفع حصر یا رفع محدودیت‌های خاتمی کافی نیست

اعتمادآنلاین| گویا خبرهای خوبی در راه است. اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور چند روز قبل، از برگزاری یک نشست با حضور همه شخصیت‌ها و جریان‌های نظام خبر داد. فعالان و چهره‌های سیاسی این اظهارات او را مقدمه‌ای برای رفع محدودیت‌های سیدمحمد خاتمی دانستند. حتی الیاس حضرتی، قائم‌مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی دیروز در نشست خبری این حزب گفت که منظور جهانگیری برگزاری یک نشست با حضور خاتمی بوده است. فقط همین نیست و اظهارات دیروز حسین کروبی، فرزند شیخ مهدی کروبی نیز این پیام را داشت که گام‌های جدی در راستای رفع حصر برداشته شده است. او گفته بود که با واسطه از جهانگیری شنیده که شورای عالی امنیت ملی مصوبه مربوط به حصر را برای تایید به دفتر مقام معظم رهبری فرستاده است. همه اینها در حد شنیده‌ها و گمانه‌زنی است اما با توجه به تاکید همه مقامات و مسوولان نظام بر ضرورت تقویت انسجام داخلی در شرایط فعلی چندان بعید هم به نظر نمی‌رسد. به اعتقاد سیاسیون تحقق این مهم حاوی یک پیام سیاسی مهم است و نشان می‌دهد که همه نیروهای داخلی برای برون‌رفت از شرایط موجود در کنار هم جمع خواهند شد. البته نگرانی‌هایی نیز وجود دارد که مبادا جامعه به‌ویژه بخش ناراضی، استقبال لازم را نداشته باشد. صادق جوادی‌حصار، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی از جمله افرادی است که این احتمال را نادیده نمی‌گیرد. او معتقد است که مواضع آقای خاتمی یا محصورین بعد از رفع محدودیت‌ها تعیین‌کننده است.

به نظر شما پیام سیاسی رفع محدودیت‌های احتمالی چیست؟

پیام این اقدام حتما ایجاد همدلی و تحکیم جبهه داخلی است. روشن است که هر چقدر به‌شدت مواجهات بین‌المللی علیه ایران به ویژه تهدیدات آقای ترامپ افزوده می‌شود، بر ضرورت انسجام داخلی افزوده می‌شود. مسوولان نیز حتما به این مساله اشراف دارند که سرمایه اصلی جمهوری اسلامی در مواجهات بیرونی همین اعتماد عمومی و پشتوانه مردمی است. در این راستا به مولفه‌های وحدت ساز و انسجام آفرین نیاز دارند. یکی از این مولفه‌ها رفع موانع و مشکلاتی است که برای آقای خاتمی و محصورین ایجاد شده است. امیدواریم با این راهبرد اولا مضایقی که برای آقای خاتمی فراهم شده است، برطرف شود و ایشان بتوانند به عنوان یک چهره ملی و فراملی تاثیرگذار در مناسبات، ایفای نقش کنند. از سوی دیگر محصورین عزیز نیز آزاد شوند و یک فضای لطیف در کشور ایجاد شود تا با همدلی دولت و ارکان دیگر نظام بتوانیم یکپارچکی ایجاد کنیم. شرط دوام و قوام نظام در مقابل تهدیدات بین‌المللی وجود یکپارچکی است.

به فرض رفع محدودیت‌ها، این اطمینان وجود دارد که یکپارچگی مورد نیاز صورت بگیرد؟ رفع محدودیت آقای خاتمی یا رفع حصر با استقبال و همراهی مردم مواجه خواهد شد؟

باید امیدوار باشیم که این نتیجه حاصل شود اما نه به اندازه‌ای که دو سال قبل امید داشتیم. الان باید مراقب این مساله نیز باشیم که شرایط به گونه‌ای نشود که همه اتفاقات در ذهن مردم یک سناریو تعریف شود. این طور نشود که مردم بگویند همه اینها دو روی یک سکه هستند و در زمان‌های مختلف نقشی را ایفا می‌کنند. یک روز نقش محصور، یک روز نقش مظلوم و یک روز نقش رییس‌جمهور و... این حرکت باید به گونه‌ای شکل بگیرد که اعتماد مجموعه‌های اصلاح‌طلب و تحول‌خواهی که منتقد شرایط موجود هستند، جلب شود.

چطور باید مراقب بود؟

ممکن است اما به نظر من می‌توان سطح مطالبات را تفکیک کرد. مثلا اگر ان‌شاءالله آقای موسوی و کروبی از حصر آزاد شدند انتقادات خود به پاره‌ای از مسائل موجود در کشور را بیان کنند اما نسبت به مسائل اقتصادی موجود، مواضع ترامپ و... نگاه همسو داشته باشند. یکی از اقدامات کمک‌کننده این است که در مورد یکی دو تا از گره‌های اصلی موجود، رفراندوم برگزار شود. اگر این اتفاق بیفتد، می‌توان اعتماد مردم را تا حد زیادی جلب کرد. به اضافه اینکه بخش‌هایی از حاکمیت از جمله خود دولت مایل است که تنگناهای موجود در مسیر خود را از طریق قانونی رفع کند.

به نظر شما در مورد کدام گره‌ها باید رفراندوم برگزار کرد؟

مثلا نظارت استصوابی. یک سال دیگر انتخابات مجلس داریم و می‌توان این انتخابات را به نحوی برگزار کرد که نظارت استصوابی اینقدر ولنگار عمل نکند. وجود یک شفافیت در امور تقنینی می‌تواند وضعیت را بهبود بخشد.

این راهکارها قبلا هم بارها گفته شده اما سوال اینجا‌ست که مورد استقبال قرار گرفتن اینها در شرایط فعلی چقدر نزدیک به ذهن است؟

بله، بارها گفته شده و استفاده نشده اما اگر قرار باشد شرایطی برای استفاده از این راهکارها فراهم شود، یکی از بهترین شرایط همین وضعیت امروز است. اکنون که مسوولان عالی نظام نیاز به همراهی مردم را درک کرده‌اند، اگر این همراهی منوط به اجرای پاره‌ای از قوانین و اجرایی شدن بخش‌های معطل‌مانده قانون اساسی شود، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

شما فرمودید که ممکن است مردم برداشت متفاوتی از این باز شدن فضا داشته باشند و نتیجه مورد نظر حاصل نشود. در این صورت باید چه اقدامی انجام داد؟

به نظر من آقای خاتمی یا محصورین هستند که تعیین می‌کنند مردم چه برداشتی داشته باشند. اگر بعد از رفع محدودیت‌ها، حرف‌های خود را بزنند و همان افراد قبلی باشند حتما به نتیجه مورد نظر یعنی تقویت انسجام و یکپارچگی خواهیم رسید. آقای خاتمی باید بعد از رفع محدودیت‌ها همان مسیری را طی کند که مردم توقع دارند زیرا تمام سرمایه امثال آقای خاتمی صداقت، محبوبیت و همراهی با مردم است. کسی او را به خاطر دو دوره ریاست‌جمهوری دوست ندارد. مردم او را به خاطر این دوست دارند که رییس‌جمهور مردمی و امین بوده است. هیچ اختلاس و رانتی در دولت او مشاهده نشده است. حالا اگر اکنون هم بر همان مدار حرکت کرده و همان مواضع را داشته باشد، در میتینگ‌ها و سخنرانی‌ها در حمایت از مردم و در جهت تقویت آزادی‌های مدنی صحبت کند، می‌تواند فشار لازم را برای ایجاد انسجام و وحدت وارد کند.

منبع: اعتماد