مصاحبه موسوی‌خویینی‌ها متناقض است/ هاشمی مثل بهشتی هیچ‌گاه از لانه جاسوسی بازدید نکرد/ مجمع با پیشنهاد هاشمی تشکیل شد/ موسوی‌خویینی‌ها همان آدم گذشته نیست/ هاشمی از همان ابتدا با چپ‌ها تعامل داشت

اعتمادآنلاین| همچنان واکنش‌ها به اظهارات اخیر آیت‌الله محمد موسوی‌خویینی‌ها ادامه دارد. مصاحبه او در آستانه سالگرد درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و انتقادات او از مرحوم هاشمی‌رفسنجانی و امام موسی‌صدر و شهید چمران بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های کشور داشت و چهره‌های مختلفی با آن مخالفت کرده و البته برخی نیز از مواضع موسوی‌خویینی‌ها حمایت کردند. غلامعلی رجایی مشاور مرحوم هاشمی‌رفسنجانی در گفت‌وگویی با اعتمادآنلاین به نقد و تحلیل این موضوع می‌پردازد.

باید مصاحبه موسوی‌خویینی ریشه‌یابی شود

غلامعلی رجایی در پاسخ به این پرسش که از نظر شما چرا آقای موسوی‌خویینی‌ها در زمان حیات مرحوم هاشمی‌رفسنجانی چنین اظهاراتی را عنوان نکرده بود، گفت: من فکر می‌کنم این سوال خیلی‌هاست و بهترین کسی که می‌تواند پاسخ بدهد، شخص آقای موسوی‌خویینی‌هاست. من فکر می‌کنم که این مساله باید ریشه‌یابی شود. نکته اول در این مصاحبه این است که آقای موسوی‌خویینی‌ها اجمالا مصاحبه نکرده‌ است، بلکه به سراغ او برای ویژه‌نامه رفتند تا برای سالگرد فوت آقای هاشمی‌رفسنجانی یک سری روایات و منابع را درباره شان و منزلت او جمع‌آوری کنند. ایشان هم به عنوان مثال توضیح داد که آقای هاشمی بعد از امام(ره) و مرحوم منتظری ایشان سابقه‌دارترین روحانی در آن زمان بوده‌است.

وی ادامه داد: همچنین در بخش دیگری از این مصاحبه آقای موسوی‌خویینی گفته‌اند که مثلا برخلاف برخی که تدریس برایشان مساله اصلی بوده است، دغدغه اصلی مرحوم هاشمی‌رفسنجانی مبارزه بود یا گفته‌اند برخلاف برخی که گفته بودند باید برای مبارزه به خارج از کشور رفت تا حاشیه امنی وجود داشته باشد، مرحوم هاشمی اعتقاد داشت که مبارزه باید در داخل کشور باشد. من هم خاطره‌ای از آقای هاشمی‌رفسنجانی دارم که وقتی خارج رفته بود، گفته بودند به کشور برنگرد. آقای هاشمی‌رفسنجانی در جواب گفته بود که در خارج بمانم و اطلاعیه چاپ کنم؟ من بر می‌گردم ولو آنکه می‌دانم که دستگیر می‌شوم. آقای موسوی‌خویینی به این مساله اشاره داشتند.

مشاور مرحوم هاشمی‌رفسنجانی افزود: آقای موسوی‌خویینی همچنین به توانایی مرحوم هاشمی‌رفسنجانی در اداره جلسات مجلس شورای اسلامی اشاره داشته است. البته نقاط اختلافی بین آقای موسوی‌خویینی‌ها و هاشمی‌رفسنجانی وجود دارد که من فکر می‌کنم که توجه به این نکات موضوع را بهتر روشن می‌کند که چرا آقای موسوی‌خویینی این مصاحبه را دقیقا در سالگرد وفت آقای هاشمی‌‎رفسنجانی انجام داده است. چرا این حرف‌ها را قبلتر نزده تا آقای هاشمی در معرض پاسخ باشد. این نکات ایراداتی هستند که به آقای موسوی‌خویینی وارد است.

مصاحبه ضعیف بود

رجایی در پاسخ به این پرسش که طرح برخی عناوین و اتهامات به آقای هاشمی‌رفسنجانی از جانب آقای موسوی‌خویینی‌ را چگونه راستی‌آزمایی کرد، توضیح داد: من فکر می‌کنم که اصلی‌ترین بخش درباره مصاحبه آقای موسوی‌خویینی همین نکته است. البته برای خود من هم جالب بود که این مصاحبه از جانب یک رسانه اصولگرا یا مخالف هاشمی‌رفسنجانی نیست بلکه این مصاحبه از جانب یک رسانه‌ای انجام شده که ستاد برگزاری سالگرد فوت هاشمی‌رفسنجانی را نمایندگی می‌کند. من فکر می‌کنم در این مصاحبه ، مصاحبه‌کننده ضعف داشته است و وزن سیاسی آقای موسوی‌خویینی اقتضا می‌کرد که فرد قوی‌تری -ضمن احترام به مصاحبه‌کننده- در این مصاحبه حاضر شود.

این فعال سیاسی در ادامه افزود: نکاتی که مطرح شده اساسا از نظر محتوایی نیز دارای اشکالاتی است و فکر می‌کنم که اگر آقای موسوی‌خویینی مصاحبه را مروری می‌کرد، قاعدتا برخی از مسایلی را که گفته حذف یا اصلاح می‌کرد. مثلا در این مصاحبه گفته شده که آقای هاشمی اصلا با جناح چپ میانه‌ای نداشت. باید به آقای موسوی‌خویینی عرض کرد که اگر چنین است، شما به عنوان رییس مرکز تحقیقات چگونه در دوره‌ آقای هاشمی، تمام نیروهایی که از جناح چپ کنار رفته بودند یا کنارگذاشته شده‌بودند، وارد میدان کردید؟ مرکز تحقیقات در آن زمان محلی برای نیروهای چپ امثال آقایان حجاریان یا عبدی و .... شده بود.

مشاور هاشمی‌رفسنجانی اظهار کرد: اشکال دیگری که به این مصاحبه می‌توان وارد کرد، این است که مگر در دولت آقای هاشمی چهره‌هایی مانند آقایان معین، عبدالله نوری و خاتمی و ... حضور داشتند یا خیر؟ آیا این آقایان چپ بودند یا نه؟ بنابراین این افراد در دولت آقای هاشمی چکار می‌کردند؟ این قابل انکار نیست که در دولت آقای هاشمی برخی از عناصر چپ بودند. این یک مساله مشخص و روشن است. اسامی اعضای دولت موجود است. من فکر می‌کنم این نکات اشتباهاتی است که ایشان -موسوی‌خویینی‌- در این مصاحبه مرتکب شدند.

هاشمی، هاشمی گذشته نیست

رجایی با بیان اینکه «هاشمی، هاشمی گذشته نیست»، تصریح کرد: ما این مساله را حتما می‌دانیم. البته آدم‌ها در گذشته خود نمی‌مانند و به مرور زمان نظرات تغییر می‌کند. همچنانکه آقای موسوی‌خویینی همان آدم گذشته نیست. لذا اینکه گفته می‌شود که ایشان -موسوی‌خویینی‌- چون بیکار شده است به سمت چپ‌ها تمایل پیدا کرده است، داوری درستی نیست. من می‌خواهم بگویم که آقای هاشمی از همان ابتدا با چپ‌ها تعامل داشته و معروف است که ایشان به شکلی در تلاش آن است تا ائتلافی ایجاد کند.

مشاور هاشمی‌رفسنجانی همچنین در پاسخ به این پرسش که یکی از انتقادات وارد شده به اظهارات موسوی‌خویینی حکایت از آن دارد که ایشان به تغییر مواضع سیاسی افراد در دوران مختلف توجهی نداشته است، گفت: آقای موسوی‌خویینی با نگاه دهه 90 و به تعبیری با نگاه 1400 به اتفاقات و مواضع سیاسی افراد در دهه 60 نگاه می‌کند. مثلا نکته عجیبی که آقای موسوی‌خویینی درباره درخواست از امام(ره) یا دور زدن قانون مطرح کرده است، متناقض می‌دانم.

وی افزود: البته خوب است که آقای موسوی‌خویینی گفته که آقای هاشمی‌رفسنجانی می‌رفته و از امام(ره) اجازه می‌گرفته است. اما من سوال می‌کنم و خوب است که آقای موسوی‌خویینی جواب بدهند. آیا آقایان برای تسخیر لانه جاسوسی -سفارت آمریکا- از امام(ره) اجازه گرفتند یا بعدا امام(ره) را در جریان اتفاق قرار دادند؟ این اتفاق که از دور زدن هم بدتر است. علاوه بر این نیز، اجازه گرفتن از امام(ره) که الزاما به معنای دور زدن قانون نیست. من موافقم که قانون باید مبنا باشد و نباید ظرف قانون سوراخ باشد. اما آقای موسوی‌خویینی حتما بهتر از من می‌دانند، ایشان هم در قوه قضاییه و هم در مجلس شورای اسلامی سابقه حضور و فعالیت داشته است. حتما بهتر می‌دانند، قانون بعضا نارساست و برای حل مشکل باید فکری کرد. اصلا برای همین از امام(ره) یا رهبری اجازه می‌گیرند تا محدودیت‌ها حذف شود.

مجمع با پیشنهاد هاشمی تشکیل شد

رجایی خاطرنشان کرد: اصلا تشکیل و ایجاد مجمع تشخیص مصلحت نظام بر همین اساس بوده است که اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان حل شود. در واقع افزایش و بالارفتن این اختلافات آنچنان است که چنین تصمیمی گرفته می‌شود. مجمع به پیشنهاد آقای هاشمی‌رفسنجانی تشکیل می‌شود اسناد این موضوع هم وجود دارد. من در مجموع باز هم می‌گویم که این اتفاقات نشان می‌دهد که قانون نارسایی‌هایی به ویژه در سال‌های ابتدایی بعد از انقلاب داشته است. لذا طبیعی است که آقای هاشمی‌رفسنجانی درباره برخی موضوعات از امام(ره) اجازه می‌گرفت ولی این بدان معنا نیست که بخواهیم ایشان را متهم کنیم، کم لطفی است. چراکه با این اتهام امام(ره) را به ماشین امضا تشبیه کرده‌ایم و آقای هاشمی‌رفسنجانی نقطه‌نظرات بر نظرات امام(ره) غالب می‌کرده و امضای آن را می‌گرفته است.

مشاور هاشمی‌رفسنجانی خاطرنشان کرد: این اتهامات توهین به امام(ره) است. البته ایشان حتما قصد اهانت نداشته است. ایشان همچنین گفته بودند که آقای هاشمی‌رفسنجانی از قدرت امام(ره) استفاده کرده است. در دوران جنگ مردم به جبهه‌ها نمی‌رفتند یا کمتر می‌رفتند و یا باید به آنها تکلیف شرعی می‌شد. وقتی لازم بود که مردم به جبهه‌ها بروند، امام(ره) فتوا دادند. وگرنه کجای قانون نوشته است که مردم باید خودشان مستقیما به جنگ پول بدهند یا نیروهای مردمی غیرنظامی باید به جنگ بروند. این از جمله مواردی است که از امام(ره) اجازه می‌گرفتند و ایشان فتوا می‌دادند.

هر اجازه‌ گرفتنی به معنای دور زدن قانون نیست

وی با بیان اینکه «هر اجازه گرفتنی به معنای مخالفت با قانون و قانونمندی نیست»، اعلام کرد: دفعه اولی که لانه جاسوسی گرفته بودند، امام گفتند که این افراد را بیرون کنند. اکثر نیروها هم از نیروهای چپ بودند. اما دفعه دوم که لانه جاسوسی را گرفتند، امام(ره) فرمودند که آنجا را نگاه دارید. آقای موسوی‌خویینی در مصاحبه گفتند که امام(ره) بعدا در جریان قرار گرفتند. آقای هاشمی در خاطره‌ای به من گفتنند که ایشان هیچگاه درباره مخالفت امام(ره) صحبت نکردند. ایشان درباره این اتفاق هم نظرات متفاوتی داشتند و مانند شهید بهشتی هیچگاه از لانه بازدید نکردند و هیچگاه در مراسم سالانه 13 آبان حضور نداشتند. حتی یکبار که بحث مک‌فارلین می‌شود، می‌گوید که محل سخنرانی را از جلوی لانه جاسوسی به جلوی مجلس منتقل کنند.