هدف موسوی‌خویینی‌ها از مصاحبه درباره هاشمی چه بود؟
یک مصاحبه پر رمز و راز و 11 واکنش
اظهارات آیت‌الله محمد موسوی‌خویینی درباره مرحوم آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، آن هم در سالگرد فوت هاشمی‌رفسنجانی واکنش‌های زیادی را به همراه داشت که در رسانه‌های کشور منعکس شد. این واکنش‌ها بیشتر دلالت بر آن داشت که چرا موسوی‌خویینی انتقادات و روایات خودش از هاشمی‌رفسنجانی را به دوران بعد از حیات او موکول کرده است؟
اعتمادآنلاین| اظهارات آیت‌الله محمد موسوی‌خویینی درباره مرحوم آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، آن هم در سالگرد فوت هاشمی‌رفسنجانی با واکنش‌های زیادی را به همراه داشت که در رسانه‌های کشور منعکس شد. این واکنش‌ها بیشتر دلالت بر آن داشت که چرا موسوی‌خویینی انتقادات و روایات خودش از هاشمی‌رفسنجانی را به دوران بعد از حیات او موکول کرده است. به زعم این منتقدان طرح این مسایل در زمان حیات هاشمی‌رفسنجانی می‌توانست از شکل یک طرفه و مونولوگ به یک مکالمه و مناظره دوسویه بدل شود که در عین روشن‌گری درباره شخصیت هاشمی‌رفسنجانی و موسوی‌خویینی، بخشی از تاریخ کشور را به نقد و بررسی درست و واقع‌بینانه‌ای می‌کشاند. دسته دوم نیز اعتقاد به آن داشتند که موسوی‌خویینی جانب اخلاق را در این اظهارات نسبت به هاشمی‌رفسنجانی رعایت نکرده است و طرح برخی نکات و موارد مناسب نبود.
دسته سوم منتقدانی هستند که اعتقاد دارند موسوی‌خویینی انتقادات خود نسبت به هاشمی‌رفسنجانی را بدون توجه به برخی مسایل از جمله شرایط زمانی و سیاسی کشور مطرح کرده است و این مساله بیشتر به اظهارات و نظرات شخصی و نه تاریخی و روایی نسبت به هاشمی‌رفسنجانی مربوط می‌شود. هرچند که موافقان موسوی‌خویینی در این رابطه اعتقاد داشتند که او بدون توجه به مواضع شخصی و جریانی و صرفا منطبق با اتفاقات تاریخی، نظرات و اظهارات خودش را نسبت به هاشمی‌رفسنجانی بیان کرده است.
هاشمی: باید در پیشگاه خداوند پاسخگو باشید
محمد هاشمی‌رفسنجانی برادر مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و رییس اسبق سازمان صداوسیما و عضو اسبق مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله اولین نفراتی بود که به اظهارات موسوی‌خویینی واکنش نشان داد. او در کانال تلگرامی خودش اعلام کرد که « جناب ایشان از روحانیون مبارزی هستند که در نهضت اسلامی و جمهوری اسلامی حضور داشتند. ایشان درسال‌های اول پیروزی انقلاب بعنوان دادستان کل کشورانجام وظیفه کردند ومیدانند درقضای اسلامی "البینه علی المدعی" وچون روحانی هستند می دانند مطالبی که درباره مرحوم امام خمینی ومرحوم آیه الله هاشمی رفسنجانی گفته اند یا "غیبت یا تهمت" است. اگرغیبت باشد که اشد من الزنا وحداقل مجازات آن هشتاد ضربه شلاق برای یک مورد واگر تهمت باشد آبروی مومنانی را ریخته اند که گناه آن از اهانت بخانه کعبه بیشتر است و در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی باید پاسخگو باشند. انشاالله خداوند همه ما را عاقبت بخیر بگرداند.»
زیباکلام: موسوی‌خویینی‌ها هیچ‌گاه در کنار اصلاح‌طلبان نبود
صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه از دیگر چهره‌هایی بود که به این اظهارات واکنش نشان داد. او با انتقاد از موسوی‌خویینی اعلام کرد که« موسوی خویینیها هیچ‌گاه در کنار اصلاح‌طلبان دیده نشد. او همواره با سکوت از کنار تحولات مهم گذشت و همیشه با نیش و طعنه با کسانی که تغییر موضع دادند برخورد کرد. اگر قرار باشد داوری درست انجام دهیم، باید بگویم «گر حکم شود که مست گیرند، در شهر هرآنچه هست گیرند». آنچه آقای موسوی خوئینی‌ها می‌گویند قبل از آقای هاشمی رفسنجانی، این صحبت‌ها شامل حال خود آقای موسوی خوئینی‌ها می شود.»
امام‌جمارانی: مصاحبه موسوی‌خویینی‌ها، مطلوب نبود
آیت‌الله سیدمهدی امام‌جمارانی نیز از دیگر منتقدان موسوی‌خویینی‌هاست. این عضو مجمع روحانیون مبارز طی یادداشتی چنین مواضع خودش را اعلام کرده است که « در روزهای اخیر مصاحبه‌ای از طرف آیت‌الله موسوی خوئینی‌ها که خود از نزدیکان امام و فعالان نهضت ایشان بوده‌اند، در رابطه با شخصیت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی انجام شد که به نظر حقیر مصاحبه مطلوبی نبود و گمان نمی‌کنم مجمع روحانیون مبارز و اعضای آن با شناختی که اینجانب از ایشان دارم، دارای چنین نظراتی باشند و حتما این مصاحبه و انتقادات مطرح‌شده در آن، نظرات شخص آیت‌الله موسوی خوئینی‌هاست که متأسفانه باید عرض کنم به هیچ عنوان مصلحت نبود در این شرایط و اوضاع و احوال کشور و آن هم در فقدان آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی چنین سخنانی درباره ایشان مطرح شود.»
جنتی: مصاحبه موسوی‌خویینی دور از واقعیت است
علی جنتی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی از دیگر چهره‌هایی است که به اظهارات موسوی‌خویینی واکنش نشان داده است. جنتی البته این واکنش‌ها را فراتر از دیگران و به نقد و تحلیل اظهارات موسوی‌خویینی‌ها درباره امام موسی‌صدر و شهید چمران بسط داده است. او با روایاتی از آنان سعی کرده که بخشی از تناقضات را در سخنان موسوی‌خویینی‌ها را نشان دهد. او در خصوص این مصاحبه جنجالی موسوی خویینی گفته است که «با توجه به شناختی که بنده از امام موسی صدر، آقای چمران و آیت الله هاشمی رفسنجانی داشتم ، بخش قابل توجهی از این مصاحبه را دور از واقعیت می دانم.» به گفته او، اینکه گفته شود ایشان اعتدال گرا نبود یا قانون گریز بود سخن نابجایی است.
فیروزان: از اظهارات موسوی‌خویینی تعجب می‌کنم
مهدی فیروزان داماد امام موسی‌صدر نیز اخیرا در انتقادی از مصاحبه موسوی‌خویینی اعلام کرده است که «کسانی که قبل از انقلاب علیه رجال حوزوی جریان‌سازی تخریبی می‌کردند، نه شخصیت سیاسی بودند، نه شخصیت تاریخی. اینها سعی می‌کردند با روش‌های غیرمنصفانه و غیراخلاقی، بین امام خمینی و دیگران تمایز و اختلاف ایجاد کنند و این قضیه تا سال ها بعد نیز ادامه یافت.» او سخنانش را چنین به پایان برد که « من زمانی که گفته‌های امروز ایشان (موسوی خویینی) را در کنار سندسازی‌های آن زمان که علیه برخی رجال حوزه انجام می‌شد، قرار می‌دهم متوجه می‌شوم همه آنها از یک اردوگاه است. البته تعجب می‌کنم. من خیلی دوست داشتم ایشان (موسوی خوئینی)، عالم به زمان خود باشند. طبیعتا این اظهارات به من این احساس را می‌دهد که شاید اول انقلاب هم که قضیه امام موسی صدر پیگیری نشد، دلایلش در گفت‌وگوهای ایشان است.»
عبدی: موسوی خویینی در نقل قول‌ها بسیار دقیق است
در این میان اما عباس عبدی ، تحلیلگر و کنشگر سیاسی که زمانی سردبیری روزنامه «سلام» به مدیرمسئولی موسوی‌خویینی را عهده‌دار بوده است واکنش متفاوتی به این مساله نشان داده است. او در این خصوص به «اعتمادآنلاین» توضیح داده است که «برداشت من این است که آقای موسوی خویینیها بیشتر در پاسخ به این رفتار طرفداران آقای هاشمی که می‌خواهند تصویر غیرواقعی و روتوش‌کرده از ایشان ارایه دهند صحبت کرده‌اند و این تصویرسازی دروغین به نفع جامعه و اقای هاشمی نیست و راه بجایی ندارد.» به گفته او، آقای موسوی‌خویینی‌ها فرد بسیار دقیقی در نقل قول‌ها است و واقعیت این است که چنین صحبت‌هایی احتمالا پاسخی به تصویرسازی‌هایی است که از آقای هاشمی ساخته می‌شود. چراکه در زمان حیات آقای هاشمی چنین تصویرسازی وجود نداشت و مباحث و موضوعات به همان شکلی که واقعیت داشتند، بودند.»
رجایی: آقای موسوی خویینی در زمان حیات مروحم هاشمی‌رفسنجانی حرفش را می‌زد
غلامعلی رجایی مشاور مرحوم هاشمی‌رفسنجانی البته در نقد سخنان موسوی‌خویینی بر این مساله تاکید دارد که کسانی که دستی بر آتش انقلاب دارند اگر نقدی دارند قبل از اینکه شخصیت‌های مرتبط با خاطراتشان از دنیا برود حرفشان را بزنند، گفت: نه اینکه وقتی گفته شود که آن فرد در قید حیات نیست چون دیگران هم که دفاع می کنند معلوم نیست به اندازه دفاع خود ان فرد موثر باشد. به گفته وی، هیچ کسی از جمله آقای هاشمی و خود آقای موسوی خویینیها مصون از نقد نیست ولی دهه شصت دهه‌ای بود که بعضاً نارسایی‌هایی در مسائل دیده می‌شد که منجر به این می‌شد که مقامات از امام اجازه بگیرند و منحصر به آقای هاشمی هم نیست.
انتقاد شاعرانه هاشمی‌طبا
اما در این میان شاید بتوان انتقاد مصطفی هاشمی‌طبا را متفاوت‌ترین نقد دانست. جایی که این وزیر دولت سازندگی در انتقاد از اظهارات موسوی‌خویینی به شعری از سعدی بسنده کرده و گفته است که « زبان در دهان ای خردمند چیست/ کلید در گنج صاحب هنر / چو در بسته باشد چه داند کسی / که گوهر فروش است یا پیله ور»
سلیمی‌نمین: هاشمی عملگرا بود
عباس سلیمی‌نمین فعال سیاسی اصولگرا و مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ معاصر ایران هم در انتقاد از مصاحبه جنجالی موسوی‌خویینی با بیان اینکه خیلی‌ها بعد از فوت آقای هاشمی می‌خواستند با ذکر نیکی‌ها، ایشان را بدرقه کنند، منتها از این مسئله سوءاستفاده شد. سوءاستفاده برخی به حدی بود که گویی هیچ کسی حافظه تاریخی و درک درستی از مسائل ندارد، گفت:«شخصیت‌های مختلف سیاسی در نیم قرن گذشته با مرحوم هاشمی رفسنجانی از نزدیک برخورد داشتند. هر کدام آنها خاطراتی را از او نقل می کنند که برای خوانندگان و شنوندگان می تواند مورد توجه یا حتی تعجب باشد. اظهارات حجت الاسلام موسوی خوئینی ها نیز درباره مرحوم هاشمی چنین ویژگی داشت.» به گفته او، البته هاشمی رفسنجانی شخصیتی عملگراست که یکسری قوت های جدی و هم یکسری ضعف های جدی دارد.
چمران: باید واقعیات را به دور از جنجال‌های سیاسی و جناحی بیان کرد
مهدی چمران برادر شهید مصطفی چمران و عضو شورای مرکزی جمنا نیز از دیگر منتقدان موسوی‌خویینی است. او البته نه در حمایت از هاشمی‌رفسنجانی که در نقد بخش پایانی اظهارات موسوی‌خویینی درباره شهید چمران و امام موسی‌صدر طی یادداشتی واکنش نشان داده و اعلام کرده است که « با همه احترامی که برای جناب آقای موسوی خوئینی‌ها قائلم مطالبی در مصاحبه اخیر ایشان ذکر شده که نیاز است آنچه که مربوط به امام موسی صدر و دکتر چمران می‌شود مورد دقت و توضیح قرار گیرد. البته قصد من اصلا پاسخگویی نیست و خود را در این مقام نمی‌دانم و نسبت به شأنیت ایشان هم بحثی ندارم. بلکه معتقدم لازم است در توضیح و تشریح واقعیت‌های تاریخی از جنجال‌های سیاسی و جناحی بر حذر بود و آنچه که واقعا وجود داشته و اتفاق افتاده را بیان کرد.»
جای هاشمی‌رفسنجانی خالیست
اسدالله بادامچیان از دیگر فعالان سیاسی اصولگراست که به مصاحبه موسوی خویینی انتقاد داشته است. این عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی طی توییتی در واکنش به این اظهارات نوشته بود که « چرا موسوی‌خویینی ناگهان پس از سالها و در فقدان مرحوم هاشمی‌رفسنجانی اقدام به تخریب امام موسی‌صدر و شهید چمران کرده است؟ جای هاشمی خالی که پاسخ او را بدهد و از این دو یار وفادار امام و انقلاب اسلامی دفاع کند.»
دیدگاه تان را بنویسید