چرا مخالفان دولت موافق فیلترینگ هستند؟

اعتمادآنلاین| روح‌الله سپندارند- سنت عجیبی بین اصولگرایان و مخالفان نظر مردم راه افتاده است که هر گاه یک مسئول به ویژه یکی از دولتی‌ها، در نقد سیاست‌های بگیر و ببند فضای مجازی صحبت می‌کند، همه دستگاه‌های رسانه‌ای خودشان را به کار می‌گیرند تا به دولت حمله کنند. ترجیع‌بند این حملات هم این است که چرا به جای مشکلات اقتصادی مردم، دولت از مشکلات فضای مجازی صحبت می‌کند. کافی است تیترهای اصلی رسانه‌های اصولگرا، تندرو و مخالف خواست عمومی جامعه را بعد از صحبت‌های حسن روحانی در نقد فیلترینگ مرور کنیم. اکثرشان از اصطلاح فیلترینگ مشکلات اقتصادی مردم برای حمله به دولت استفاده کردند تا بگویند مسئله فضای مجازی و فیلترینگ و محدودیت‌های رسانه‌ای موضوع مهمی نیست.

هر چند چنین موضعی از سوی رسانه‌های اصولگرا، اتفاق تازه‌ای نیست و احتمالا در آینده همچون گذشته تکرار خواهد شد، اما شاید طرح چند نکته درباره این موضع‌گیری آن‌ها، ضروری باشد.

اول آنکه پرداختن به مسائل اقتصادی به طور ویژه بعد از خروج آمریکا از برجام از جمله مسائلی است که همواره چه در اظهارات دولتی‌ها و چه دیگر مسئولان در طول ماه‌های گذشته، پررنگ بوده است؛ این مسئله ربطی به رسانه‌ها و چهره‌های دو جناح ندارد، فارغ از‌ آنکه این اظهارات چه اندازه، کاربردی یا راهگشا بوده اما نمی‌توان منکر شد که یک پای ثابت همه صحبت‌ها، مسائل اقتصادی بود. چه آنکه خود رئیس‌جمهوری نیز در طول ماه‌های گذشته بارها و بارها بر مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها در کشور تاکید کرده و عبور از آن‌ها را نیازمند همیاری و همکاری همه نهادها دانسته بود. رسانه‌‌های اصولگرا دست‌کم خودشان هم چنین صحبت‌هایی را پوشش داده‌اند و می‌توانند با مروری در آرشیو خبرهایشان آمار دقیقی از صحبت‌های اقتصادی دولت به دست بیاورند.

نکته دوم اینکه، یکی از محورهای مشکلات اقتصادی فعلی مسئله اشتغال و کارآفرینی است و شاید نیازی به یادآوری دوباره نباشد که در دنیای امروز بخش اعظم مشاغل در حوزه خدمات تعریف می‌شود به طوری که مشخصا این خدمات یا در حوزه فضای مجازی است یا از طریق این بستر عرضه می‌شود. بر کسی پوشیده نیست که بسیاری از کسب‌وکارها نیازمند توسعه فضای مجازی و زیرساخت‌های آن از یک سوی، و فراهم کردن بستر فعالیت آزادانه و بدون محدودیت‌های غیرضروری از سوی دیگر است. در چنین وضعیتی اعمال سیاست‌های محدودیت‌ساز و فیلترمحور در فضای مجازی می‌تواند یکی از موانع رونق اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار باشد که از سوی اصولگرایان و رسانه‌هایشان نادیده گرفته می‌شود.

سومین نکته‌ای که شاید در مواجهه با مواضع اصولگرایان بیش از دیگر نکات قابل تامل باشد، این است که چرا این جریان‌ها تا این اندازه بر روی فضای مجازی حساس هستند؟ اگر آ‌ن‌ها تاکید می‌کنند که در شرایط فعلی مشکلات اقتصادی مردم در اولویت است و با همین دست‌فرمان به دولت حمله می‌کنند که چرا در این شرایط در نقد فیلترینگ صحبت کرده است، آیا نمی‌توان این سوال را از خودشان پرسید که در این شرایط سخت اقتصادی چرا همه تمرکز خود را بر مسدود کردن و ایجاد محدودیت‌های مضاعف بر فضای مجازی گذاشته‌‌اند؟ آیا همه مشکلات کشور در حال حاضر شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها و فضای مجازی است؟ چرا اصولگرایان که دست بر قضا بخش‌های کلیدی کشور در حوزه نظارت و برخورد را در اختیار دارند، راه‌های رانت‌خواری و فساد اقتصادی را فیلتر نمی‌کنند؟ اگر فضای مجازی با همه مزایا و امکاناتش، معایب و آسیب‌هایی هم دارد آیا آسیب‌های این فضا در برابر آسیب‌های ناشی از فساد اقتصادی، قابل مقایسه است؟

ناگفته پیداست که اگر مخالفان خواست عمومی مردم، واقعا دغدغه مشکلات مردم را داشتند، به جای آنکه تمام نیروهای نظارتی، رسانه‌ای و قضایی خود را بر ایجاد محدودیت و فیلترینگ در فضای مجازی بگذارند، تمام بضاعت خود را برای مسدود کردن راه‌های رانت‌خواری و مقابله با فساد اقتصادی و جلوگیری از تضییع کردن حقوق مردم به کار می‌گرفتند تا از دل آن بابک زنجانی‌ها و خاوری‌ها و دیگرانی بیرون نیاید که سرمایه مردم را ربودند و خبری هم از بازگشت آن سرمایه‌ها نیست.

حملات اصولگرایان و رسانه‌هایشان به مخالفان فیلترینگ به آن دلیل از سوی جامعه مورد استقبال قرار نمی‌گیرد که آن‌ها به زعم خودشان با استدلال اولویت‌بخشی به مشکلات اقتصادی، از محدودسازی و فیلترینگ دفاع می‌کنند در حالی که استدلال آن‌ها مصداق آدم ناشی است که سرنا را از سر گشادش می‌زند. آن‌ها بهتر است در شرایط امروز کشور، یک بار برای همیشه از جایگاه «بر مردم» پایین بیایند و «برای مردم» تلاش کنند تا مقابل خواست عمومی جامعه قرار نگیرند.