دولت تعطیلی ندارد/ در طول زندگی‌ام زودتر از ساعت 8 شب به منزل نرفته‌ام

اعتمادآنلاین| ‌ نوروز فرا رسیده و تعطیلات سال جدید آغاز شده است، بخش زیادی از مردم ایران در ایام نوروز یا در سفر و یا مشغول استراحت هستند؛ برای شروع سال جدید تجدید قوا می کنند تا سال 1398 را با روحیه مضاعف و با تلاش بیشتر برای کسب موفقیت آغاز کنند.

دولت تلاش کرده است به روال هر سال در نظام خدمت رسانی، امنیتی و انتظامی و امدادرسانی به مردم وقفه ای ایجاد نشود و مردم در ایام تعطیلات احساس آرامش و امنیت کنند. با این حال تداوم ارائه خدمات به مردم ،نیازمند یک سری تدابیر، تمهیدات، مقدمات و هماهنگی های بخشی و بین بخشی و فعالیت مستمر و شبانه روزی نظام خدماتی دستگاه های دولتی در حوزه های مختلف امنیتی، انتظامی، بهداشتی، زیرساختی و ارتباطی و ... است که حداقل از یک ماه قبل از پایان سال 97 برنامه ریزی و آغاز شده و تا پایان تعطیلات تداوم دارد.

با این حال وقوع حادثه نابهنگام سیل در برخی از مناطق کشور تعداد زیادی از دستگاه های اجرایی کشور را درگیر کرده و دولت تمام توان و ظرفیت های موجود را برای کاهش آلام مردم آسیب دیده از این حادثه بسیج کرده است.

آغاز سال جدید و نوروز بهانه ای شد تا با «محسن حاجی میرزایی»دبیر هیات دولت، درباره سال 97 و اقدامات و دستاوردهای سال دوم دولت دوازدهم گفت و گو کنیم؛ صحبت هایی که از نوروز و تعطیلات و کار و آماده باش دولت در حادثه سیل در استان های شمالی شروع شد و به ساعت کاری روزانه و سفر و انجمن خیریه همسران اعضای و لوایح و قوانین مهم دولت در سال گذشته رسید.

به عنوان کسی که با دولتمردان و وزیران در ارتباط هستید، آیا کار در دولت تعطیلات دارد؟

پنج سال از دولت اول و دوم آقای دکتر روحانی می گذرد، در تمام این چند سال طبق روال، دولت تمام جلسات خود را برگزار کرده است، حتی در روزهایی که بین دو روز تعطیل بوده است، دولت مصمم بود حتما جلسات خود را تشکیل دهد.

دولت نماد اداره کشور است و نماد اداره کشور تعطیلی بردار نیست، حتی در روزهای تعطیل نوروز؛ همین الان بخش های زیادی از دولت در اقصی نقاط کشور فعال هستند و کارها و مسئولیت های خود را انجام می دهند تا مردم در آسایش و امنیت باشند؛ ما نیز به عنوان مجموعه ای که کار تمهید مقدمات و موضوعات قابل طرح در دولت را انجام می دهد، کار را از همان روز نخست سال، آغاز کرده ایم.

برای کمک رسانی و جبران خسارت سیل زدگان چگونه عمل می شود؟

برای کمک رسانی در کوتاه ترین زمان نهادهای امدادی از قبیل هلال احمر و اورژانس و مدیریت بحران فعال شدند و به تدریج که ارزیابی دقیق تری از ابعاد رویداد به دست آمد بخش های دیگرهم وارد عمل شدند.در کنار این ها حضور و مشارکت مردم و نهادهای مردمی چشمگیر بوده است.

دستگاه های اجرایی و امدادی به جهت مسئولیتی که دارند، از لحظه وقوع سیل تا سامان گرفتن زندگی مردم فعال هستند؛ در این نوع حوادث به جهت گستردگی و ابعاد آن ممکن است نواقصی هم مشاهده شود که خوشبختانه این نواقص با توجه به گستردگی شبکه های اطلاع رسانی به سرعت شناسایی می شود.

در حوادث طبیعی شناسایی و اندازه گیری ابعاد خسارات و تهیه پیشنهاد به عهده وزارت کشور است و دولت بر اساس پیشنهاد وزارت کشور و تایید سازمان برنامه و بودجه درباره جبران خسارات و کمک های مالی و اعتباری تصمیم گیری می کند.

میزان اعتباری که دولت برای جبران خسارات ناشی از بلایای طبیعی در سال 97مصوب کرد؛ چه میزان بود؟

کشور ما در منطقه ای است که همواره در معرض بلایای طبیعی گوناگون طبیعی، سیل، توفان و زمین لرزه و ... قرار می گیرد برای همین جبران خسارت همواره از موضوعات اصلی مصوبات دولت است؛ دولت در سال 97 حدود 24هزار 500میلیارد ریال اعتبار هزینه ای و 35 هزار و 900 میلیارد ریال اعتبار تملک دارایی برای جبران خسارت ناشی از بلایای طبیعی و تسهیلات بانکی با سود پایین برای خسارت دیدگان اختصاص داده است.

در مورد فعالیت ساختار اداری دولت و کمیسیون ها معمولا کار از چه زمان آغاز می شود؟

برخی از کمیسیون های دولت حتی تمام تعطیلات را نیز کار می کنند، من نیز به عنوان دبیر هیات دولت، به اتفاق معاونان در محل کار حضور داریم و در طول تعطیلات در دسترس هستیم.علاوه بر روزهای کاری،در روزهای تعطیل هم با برنامه ریزی شیفتی در دسترس هستیم تا اگر شرایط خاصی ایجاد شد، بتوانیم به مسئولیت های خود عمل کنیم.

وزیران، معاونان رییس جمهوری و مدیران ارشد و اعضای دولت به دلیل بار مسئولیتی که پذیرفته اند، عملا نمی توانند مسئولیت های خانوادگی خود را به نحو مناسب و شایسته انجام بدهند و درکنار خانواده خود باشند.در طول سال نیز بیشتر اعضای دولت روزهای پنجشنبه که کار دستگاه های اجرایی تقریبا نیمه تعطیل است به سفرهای کاری استانی می روند؛ روزهای دیگر را نیز از صبح زود تا شب مشغول کار و فعالیت هستند و افتخار هم می کنند. به هر حال همه ما مسئولیتی را در قبال مردم و کشور پذیرفته ایم و این مسئولیت اقتضا می کند با تمام توان و جدیت، برای رفاه و آسایش و امنیت مردم کار و تلاش کنیم.

آیا در دولت برای افزایش و کاهش تعطیلات نوروزی و یا تعطیلات در طول سال مباحثی مطرح شده است؟

این موضوع چندین بار در دوره های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است، اما اساسا این که «ایران روزهای تعطیل زیادی دارد» گزاره درستی نیست؛ در شورای عالی انقلاب فرهنگی گزارش تحقیقی مفصل و دقیقی انجام و تعطیلات کشورهای مختلف مقایسه شده است، و نتیجه این که «ایران جزو کشورهایی که تعطیلات زیاد دارند، نیست».

رییس جمهوری در یکی از سخنرانی هایشان گفتند که «حداقل بین 14 تا 15 ساعت در روز کار می کنند»؛ شما در سال 97 روزانه چقدر در محل کار حضور داشتید؟

بدون استثنا در تمام این سال ها، هیچ روزی دیرتر از ساعت 8 (صبح) به محل کار نیامدم و زودتر از ساعت 8 (شب) هم به منزل نرفتم؛ بیشتر روزها، حتما خیلی زودتر از ساعت 8 به دفتر آمدم و حتما خیلی شب ها نیز دیرتر از ساعت 8 از دفتر خارج شدم و به منزل رفتم.

سخت ترین روز کاری دولت در سال 97 چه روزی بود و بررسی چه مصوبات و لوایحی از مصوبات دیگر دشوارتر است؟

پیدا کردن جلسه ای در دولت که از هر جهت از سایر جلسات سخت تر باشد، کار دشواری است. شاید تمام جلسات دولت در سال 97 از این جهت که مسائل و مشکلاتی متوجه کشور بود و باید برای حل آنها تدبیر می کردند، سخت بود؛ حل این مسائل و مشکلات وقتی با محدودیت امکانات و منابع و بخشی از ناهماهنگی رو به رو می شود، دشواری کار را هم بیشتر می کند.اما شاید در همه آن جلسات سخت، وقتی می توانستیم یک مساله را حل کنیم و مشکلی از مشکلات مردم را کاهش دهیم، سختی ها به نوعی شیرین می شود.

معمولا جلسات بودجه جلسات سختی است؛ دولت در زمان تدوین لایحه بودجه جلسات فوق العاده برگزار می کند. جلسات دولت دو روز در هفته است که در زمان بررسی بودجه این جلسات همه روزه برگزار می شود. همه وزیران و اعضای کابینه در زمان تدوین بودجه تلاش می کنند موقعیت مناسب تری را برای دستگاه خود، و بخشی که تحت مدیریت و مسئولیت آنها است فراهم کنند، حال آن که منابع محدود است؛ گفت و گوهای جدی و سنگین انجام می شود تا اعضای دولت به یک تفاهم و تعادل برسند که منابع را به چه شیوه ای به دست بیاورند و به چه شیوه ای هزینه کنند؛ این جلسات معمولا جلسات سختی است.

مهمترین مصوبات و تصمیماتی که در سال 97 که در دولت بررسی، تصویب و ابلاغ شد، کدام است؟

یکی از مهمترین لوایحی که سال گذشته تصویب شد، لایحه جامع انتخابات بود. مجموعه قوانین پراکنده و مختلفی که درباره انتخابات وجود داشت که معمولا کار دست اندرکاران برگزاری انتخابات را با مشکل مواجه می کرد و ابهاماتی هم وجود داشت.از سوی دیگر رهبر معظم انقلاب، سیاست های کلی انتخابات را ابلاغ کرده بودند و باید این سیاست ها در قوانین اعمال می شد.علاوه بر این روش های نوینی در دنیا برای انتخابات مورد استفاده قرار می گیرد و ما هم باید به سمت استفاده از این روش ها برویم، بنابراین لایحه جامع انتخابات در دستور کار دولت قرار گرفت.

الکترونیکی شدن تمام مراحل انتخابات، پیش بینی امکان ثبت نام قبل از انتخاب از سوی رای دهندگان در جهت تامین سلامت بیشتر انتخابات و استفاده از تکنیک های شفاف سازی منابع هزینه های تبلیغاتی نامزدها از مفاد اصلی این لایحه است.

در این لایحه مواردی همچون امکان رای دادن به فهرست های انتخاباتی به صورت یکجا و بدون ذکر یکایک اسامی نامزدها، تعمیم و تقویت نقش احزاب در انتخابات، پیش بینی امتیازاتی برای حضور بانوان در مجلس، پیش بینی احکامی برای نظارت دقیق تر برای شیوه اعمال نظارت نهادهای نظارتی و همچنین ارائه یک تعریف عملیاتی از «رجل سیاسی و مذهبی» مورد توجه قرار گرفته است.

لایحه مطبوعات و خبرگزاری ها و تشکیل سازمان نظام صنفی روزنامه نگاری هم از تصمیمات مهم و ارزنده دولت در سال 97 بود، زیرا هم قانون مطبوعات نیازمند اصلاحات بود و با توجه به تغییر و تحولات در این حوزه، روزنامه نگاری هم نیازمند یک نظام صنفی بود.لایحه شفافیت نیز یکی دیگر از لوایح مهمی بود که آماده طرح در هیات وزیران است؛ این لایحه مسئولیت مهمی در ایجاد شفافیت در تمام محاسبات مختلف دارد، شفافیت در وظایف و اختیارات ماموریت ها، صلاحیت ها، فرایندهای سازمانی و اقدامات و تصمیمات، شفافیت اطلاعات سازمانی و این که مناصب به چه کسانی و چگونه می رسد و بودجه و قراردادهای سازمانی درآمدها و دارایی مسئولان وکمک ها و مساعدت ها از بودجه عمومی به چه میزان است در این لایحه درج شده است.

چرا لایحه شفافیت تا این حد مورد توجه و تاکید رییس جمهوری است؟

حاجی میرزایی: ایجاد شفافیت مهمترین گام برای مبارزه با فساد و یکی از دستاوردهای ارزشمند دولت تدبیر و امید است.علاوه بر این که درباره این لایحه بررسی های مفصلی در مراجع مختلف انجام شده است؛ یک کمیسیون ویژه به طور خاص هم برای بررسی ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، حقوقی، اجتماعی و فرهنگی لایحه تشکیل شده است.

علاوه بر این لایحه مدیریت تعارض با منافع در خدمات عمومی نیز در دولت آماده شده است. طبق این لایحه افراد در تصمیماتی که می گیرند نباید منافع داشته باشند و باید سیستم به گونه ای طراحی شود که منافع افراد روی جریان تصمیم گیری تاثیر نگذارد.

علاوه بر پیگیری و مباحث لوایح چهارگانه معروف مربوط به (FATF)،لایحه ایجاد نهاد ملی حقوق بشر و شهروندی نیز برای طرح در جلسه هیات وزیران آماده است، ممنوعیت حیوان آزاری، حمایت از میراث بانان (محافظان میراث فرهنگی و محیط زیست)، لایحه مسئولیت مدنی موسسات دولتی نیز آماده طرح در صحن دولت است؛ اصلاح قانون مبارزه با قاچاق انسان هم از دیگر لوایحی است که از صحن دولت به کمیسیون برگشته است.

در هر مجموعه ای اختلاف نظر و تفاوت دیدگاه وجود دارد، گاهی در فضای رسانه ای هم مطرح می شود که برخی از اعضای کابینه تفاوت نظرهایی دارند؛ این تفاوت دیدگاه ها چه تاثیری در عملکرد دولت گذاشته است و رییس جمهوری یا معاون اول رییس جمهوری چگونه شرایط را مدیریت می کنند تا آثار سوء نداشته باشد؟

وجود اختلاف نظر طبیعی و البته مفید است، دیدگاه های مختلف درباره یک موضوع، فوق العاده جذاب است؛ وقتی یک لایحه در دولت مطرح می شود و از زوایای مختلف افراد با دیدگاه های متفاوت به آن می پردازند، دیدگاه ها با هم تلاقی پیدا می کنند و این قطعا منجر به تقویت موضع دولت می شود؛ بخشی از این تفاوت دیدگاه که درون دولت اتفاق می افتد، اتفاقا پدیده مفید و مثبتی است که باید تقویت هم بشود.

حدود بیست و چند سال پیش، در زمان مرحوم حسن حبیبی معاون اول رییس جمهوری (وقت)، قرار شد از اعضای دولت بپرسیم «مهمترین مساله ای که خوب است در دستور دولت قرار بگیرد، کدام است؟» تقریبا بیشترین فراوانی پاسخ این سوال این بود که «دستگاه ها نگاه فرابخشی داشته باشند».زمانی که دیدگاه ها جمع آوری شد و در دفتر دولت نظرات را بررسی کردیم، اتفاقا به این نتیجه رسیدیم که به دستگاه ها اعلام و تاکید کنیم که «نگاه بخشی داشته باشند»؛ چون نمی توانستیم انتظار داشته باشیم که مثلا وزیر صنعت به همان اندازه که به موضوع صنعت توجه دارد به مسائل کشاورزی هم فکر کند، یا وزیر جهاد کشاورزی همزمان به مسائل حوزه صنعت نیز فکر کند؛ چون هیچ کدام اطلاعات دقیقی از حوزه و موضوع غیر ماموریت خود ندارند.

اما همین نکات و دیدگاه ها در یک نقطه ای وحدت و تلاقی پیدا می کند، و آن نقش سازمان برنامه و بودجه است که به عنوان «عقل منفصل نظام اجرایی» مسئولیت هماهنگی برنامه های دولت را بر عهده دارد.

این بحث ها تا کجا ادامه دارد و کجا پایان می یابد؟

تا قبل از تصمیم گیری این روند بسیار مفید ارزیابی می شود، بعد از تصمیم گیری دولت، اختلاف معقول و مطلوب نیست و کسی هم آن را تایید نمی کند؛ خوشبختانه ما هم موردی نداشتیم که این اختلافات بعد از تصمیم نهایی دولت باشد، شاید هم مواردی بسیار نادر بوده است.

تصمیم گیری در دولت یک مسئولیت مشترک است و همه اعضای کابینه در قبال تصمیمات دولت مسئول هستند؛ وقتی در مورد مسئله ای تصمیم نهایی گرفته می شود - صرف نظر از اینکه یکی از اعضا با آن مخالف یا موافق است -، تصمیم دولت است و یک تصمیم جمعی تلقی می شود.

همکاری سایر نهادها و قوا با دولت در عبور از سال 97 چگونه بود؟

موفقیت بدون همکاری و هماهنگی حاصل نمی شود.اگر جایی موفقیت داشتیم به همان اندازه که همگرایی بیشتر در سطح ارکان حکومت وجود داشت این موفقیت ها پایدارتر و تاثیرگذارتر بود و اگر هم جایی کاستی وجود داشت به این دلیل بود که در هماهنگی دچار اختلال شدیم.

دولت خط مقدم مبارزه با تهدیدها و تحریم های دشمن است و بخش عظیمی از انتظارات اجتماعی را بر دوش می کشد؛ معیشت مردم را مدیریت می کند و برای پیشرفت کشور برنامه ریزی می کند. این شرایط و ضرورت مقابله با نقشه هایی که دشمن طراحی می کند، اقتضا می کند از سوی همه نهادها مورد حمایت قرار بگیرد.

صرف نظر از این که ممکن است به بعضی از عملکردهای دولت نقدهایی وجود داشته باشد - که همیشه بوده و خواهد بود-، اما نقدها نباید به تضعیف جریانی منجر شود که خط مقدم مبارزه با دشمن است و بار انتظارات اجتماعی را بر دوش می کشد.

منبع: ایرنا