قانون انتخابات زیر ذره‌بین اصلاحی مجلس/ اصلاحات جنجالی نمایندگان مجلس دهم در دقیقه 90

اعتمادآنلاین| نمایندگان مجلس دهم در دیرهنگام‌ترین زمان ممکن اصلاح قانون انتخابات را آغاز کردند. مجلس دهمی‌ها در دومین هفته حضور خود روز چهارشنبه 27 فروردین ماه در مجلس و با وجود شیوع ویروس کرونا به دوفوریت اصلاح قانون انتخابات رای دادند. این کار اگرچه با انتقاداتی به خصوص از طرف شورای نگهبان روبرو شد اما گویا نمایندگان مجلس دهم حتی در آخرین لحظات ضرورت را در اصلاح قانون انتخابات ، احساس می‌کردند.

به گزارش اعتمادآنلاین ، بعد از انتخابات مجلس یازدهم و ردصلاحیت گسترده کاندیداها و نمایندگانی که در مجلس دهم در حال فعالیت هستند، این فکر بکر نمایندگان در آخرین ماه از دوره فعالیت خود در پارلمان است. به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس دهم به این نتیجه رسیده‌اند که این اصلاح اگرچه دیرهنگام باشد و باری از دوش خودشان برندارد، اما می‌تواند برای دیگران و دوره‌های آینده مجلس موثر باشد. به همین دلیل هم مصرتر و یکدست‌تر از همیشه و با وجود برخی مخالفت‌ها، به اصلاح این قانون اقدام کرده‌اند. شاید در تلاش برای اینکه زخم و ضرری را که خود خورده‌اند دیگران متحمل نشوند.

کدام مواد قانون انتخابات اصلاح شدند؟

برهمین اساس امروز یکشنبه 14 اردیبهشت ماه در حالیکه چهار هفته یعنی حدود یازده جلسه تا پایان برگزاری صحن علنی در مجلس دهم زمان باقی‌مانده است، نمایندگان به ادامه بررسی طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات پرداختند. در جلسه امروز پارلمان مواد متعدد و مهمی از قانون انتخابات به اصلاح نمایندگان رسید که در صورت تصویب از طرف شورای نگهبان به نظر می‌آید که می‌تواند گام مهمی در جریان بررسی صلاحیت‌ها در دوره‌های مختلف مجلس باشد. مواد اصلاح شده در جریان بازبینی در قانون انتخابات مجلس موارد زیر را در بر می‌گیرد:

１- در جریان این بررسی‌ها نمایندگان اگرچه نظارت استصوابی شورای نگهبان را پذیرفتند اما آن را محدود به استعلام از مراجع چهارگانه کردند. بر این اساس گزارش‌های محلی که در برخی مواقع موجب عدم تایید صلاحیت برخی از کاندیداها می‌شد و مورد اعتراض بسیاری از کنشگران سیاسی بود از چرخه استعلام شورای نگهبان خارج می‌شود و شورای نگهبان ملزم به استعلام از نهادهای چهارگانه ذکر شده در قانون خواهد شد.

２- همچنین نمایندگان مجلس عنوان عدم التزام عملی به اسلام را که به گفته فعالان سیاسی به بسیاری از نامزدهای انتخابات مجلس نسبت داده می‌شود، اصلاح کردند. در ادامه اصلاح این مواد نمایندگان اثبات عدم التزام عملی کاندیداهای مجلس شورای اسلامی را منوط به حکم قطعی دادگاه صالح کردند. بنابراین اگر دادگاه صالح حکم قطعی مبنی بر فساد مالی و اخلاقی درباره کاندیدایی صادر کند، عنوان عدم التزام عملی به اسلام درباره این فرد سندیت پیدا خواهد کرد.

３- در ادامه نمایندگان مجلس دادستان را از هیات اجرایی انتخابات مجلس حذف کردند. حضور دادستان‌ها در هیات‌های اجرایی انتخابات پیش از این مورد انتقاد برخی کنشگران سیاسی بود. برهمین اساس نمایندگان مجلس در جریان اصلاح موادی از قانون انتخابات حضور دادستان در هیات‌های اجرایی را حذف کردند و تعداد معتمدین در هیات‌های اجرایی را به 9 نفر ارتقاء دادند.

４- علاوه بر این مدت زمان بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس در هیات‌های اجرایی را که پیش از این 10 روز تعیین شده بود به حداکثر 15 روز افزایش دادند. پیش از این انتقادات زیادی درباره کم بودن مهلت بررسی نامزدها با توجه به حجم بالای ثبت‌نام کنندگان در این مرحله مطرح بود.

پاسخ نمایندگان به انتقادات

نمایندگان مجلس همچنین در جریان طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات در واکنش به انتقاداتی که در این خصوص مطرح می‌شود، تاکید کردند که طرح اصلاح قانون انتخابات با اصل ولایت فقیه و نظام جمهوری اسلامی ایران مغایرتی ندارد.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده قصرشیرین و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در این باره تاکید کرد: «بنده شاهد بودم فردی که مسئول دفتر شورای نگهبان در یکی از استان‌ها بود در دوره بعد از مسئولیت خود کاندیدای انتخابات مجلس شورای اسلامی شد و تنها 145 عدد رای آورد و فردی که به خاطر گزارشی غلط در دوره قبل رد شده بود 55 هزار رای آورد. بنده به تمام عزیزان در شورای نگهبان و دفاتر آنها در سراسر کشور ارادت دارم، اما اگر یک نهاد در جایگاه داوری قرار بگیرد و نهادمند برخورد شود دیگر بحث‌ها کنار می‌رود و قانون جایگاه خود را خواهد داشت.»

سرنوشت اصلاح قانون انتخابات در دستان شورای نگهبان

به گزارش اعتمادآنلاین ، به هر حال این احتمال وجود دارد که ابعادی از این اصلاحات مورد توجه نمایندگان قرار نگرفته باشد. همچنین اصلاحاتی انجام شده باشد که فرداروز زمانی که این موارد به قانون تبدیل و به اجرا گذاشته شد، تبعات دیگری را هم با خود به همراه داشته باشد. اما در این مقطع نمایندگان تاکید دارند که عمل بهتر از بی‌عملی است و در صورت بروز خطا در این اصلاحات مجالس آینده می‌توانند به اصلاح آن بپردازند. به هر روی ابعاد این موضوع فقط با تصویب این اصلاحات و تبدیل آن به قانون نمایان می‌شود.

همچنین باید به این نکته توجه داشت که با وجود اصرارهای نمایندگان برای اصلاح مواردی که احتمالا در دوران نمایندگی و نامزدی برای انتخابات مجلس، خود با آنها مواجه بوده‌اند و جزء تجربیات شخصی‌شان به حساب می‌آید، نتیجه جای دیگری مشخص می‌شود. باید دید با توجه به انتقادهای شدید شورای نگهبان که از طرف عباسعلی کدخدایی، سخنگو ی این شورا نسبت به اصلاح این مواد قانون انتخابات مطرح شده است، درنهایت نظر شورای نگهبان چه خواهد بود.

نباید از خاطر برد که نمایندگان مجلس به اصلاح قانونی اقدام کرده‌اند که اجرای آن با خود شورای نگهبان است. شورای نگهبانی که خود باید درباره مصوبات مجلس درباره اصلاح مواد این قانون اظهارنظر و آنها را تایید کند. باید این موضوع را در نظر داشت که این موارد در صورتی قانونی و اجرایی خواهد شد که شورای نگهبان نسبت به آنها نظر مثبت داشته باشد و آنها را در جریان رسیدگی مراحل انتخابات موثر بداند.