متاسفانه پول‌ها در ایران به سمت تولید نمی‌رود

اعتمادآنلاین| سرپرست مرکز پژوهش ها گفت: کشور ما میلیاردها دلار صرف حمایت از تولید کرده ولی ساختار و سازمان تولیدی صنعتی کشور هنوز کهنه و درمانده روش‌های قدیمی تولید است که در نتیجه کیفیت تولید متناسب نیست و مجموعه ارزش تولیدی وابسته به رانت ارزان‌قیمت نفت و گاز تزریقی به صنایع و صدور مجوزهایی است که نتیجه‌اش رانت است.

محمد قاسمی در جلسه علنی صبح امروز (سه‌شنبه) مجلس شورای اسلامی و در جریان ارائه‌ گزارش درباره جهش تولید و چارچوب‌های مفهومی و نظری آن گفت: چند رکن وجود دارد که اگر رعایت شود می‌توانیم انتظار داشته باشیم نامگذاری سال جاری در میان مدت به هدفش برسد. یکی از آنها راهبرد توسعه صنعتی کشور و انتخاب پیشران‌هاست. نکته دیگر این که ما نمی‌توانیم مردم را کارآفرین کنیم هر اقدامی که منجر به تضعیف طبقه متوسط شود کارآفرینی را از بین می‌برد. نکته‌ دیگر این است که در بحث تضمین حقوق مالکیت و مباحث مربوط به حوزه انتظامی دچار ضعف هستیم.

وی ادامه داد: یکی از موارد مهم دیگر این کاهش هزینه تولید از طریق هزینه‌دار کردن فعالیت‌های رقیب تولید است. 50 سال است که فعالیت رانت‌جویی و نامولد در این کشور سود بیشتری دارد. ما باید نظام مالیاتی را اصلاح کنیم و مالیات بر دارایی پیش‌بینی کنیم؛ تا این کار انجام نشود حمایت از تولید در حد شعار باقی می‌ماند. تامین امنیت سرمایه‌ گذاری و کاهش هزینه‌های مبادله نیز از نکات دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

سرپرست مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ادامه با تاکید بر ضرورت ثبات و پیش‌بینی پذیری بقیه بازارها یادآور شد: تا ثبات اقتصاد کلان در کشور وجود نداشته باشد تولید در این کشور رونق نمی‌گیرد و ثبات و روابط بین‌المللی نباشد تولید شکل نمی‌گیرد. ما همچنین دائما بابت خرید فناوری، سرمایه‌های کشور را می‌دهیم اما نتوانستیم دانشگاه و صنعت را به‌هم متصل کنیم.

قاسمی با تاکید بر ضرورت رسمی شدن کسب‌وکارها و کاهش بخش غیررسمی ادامه داد: قانون مالیات بر ارزش افزوده ابتدا با سه درصد و برای شفاف‌سازی فرآیند تولید به تصویب رسید و بعدتر دولت را افزایش داد و بخش غیررسمی را وادار به فعالیت اقتصادی کرد. تا زمانی که نرخ مالیات بر ارزش افزوده کاهش نیابد و پایه مالیاتی افزایش نیابد، بخش غیررسمی به جای خود بر نمی‌گردد. اینها مواردی است که اگر رعایت شود شعار جهش تولید دور از دسترس نیست.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به نامگذاری سال جاری به نام جهش تولید توسط رهبری اظهار کرد: رییس مجلس شورای اسلامی ماموریت را به مرکز پژوهش‌ها و کمیسیون اصل 44 داد تا ماهانه گزارشی را تهیه و تقدیم مجلس شورای اسلامی کنیم. در این زمینه سه دسته کار شد سازمان برنامه و بودجه کارگروهی تشکیل داد و در آنجا مجموعه‌ای از برنامه دستگاه‌ها ارائه و اولویت‌بندی شد و رویکرد سازمان برنامه مبتنی بر اولویت‌بندی پروژه‌های دستگاه‌های اجرایی برای جهش تولید قرار گرفت.

سرپرست مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی همچنین گفت: دسته دوم تشکیل جلساتی در کمیسیون ویژه حمایت از تولید بود که مجموعه پیشنهاداتی تهیه شد و آقای مهندس فولادگر هفته آینده گزارش آن را ارائه خواهد کرد. یکی از مسائلی که جای بررسی آن خالی است این است که ما دائما در طول دو دهه اخیر شعارهای حمایتی از تولید دادیم و باید روشن می‌شد نتیجه این مجموعه هدف‌گذاری بودجه‌های سالانه و برنامه پنج ساله برای حمایت از تولید ملی چه شد. هیچ کسی منکر زحمات و دستاوردها خصوصا در حوزه سخت‌افزاری، تامین آب و زیرساخت‌ نیست حجم عظیمی از زیرساخت فراهم شده ولی به دلیل این‌که ساختار و سازمان تولیدی و صنعتی کشور تحولی داشته باشد شاهد چنین تحولی نبودیم.

وی یادآور شد: ما باید چارچوب مبتنی بر دانش اقتصاد و سیاست‌گذاری ارائه کنیم و از حرکات پراکنده به چارچوب مطلوب برای حمایت برسیم. تجربه کشورهایی مثل چین، ژاپن، کره جنوبی، آمریکا و آلمان در حمایت از تولید بررسی شده، راجع به نقض حقوق مالکیت کارهای موردی انجام شده و محیط کسب‌وکار توسط اتاق بازرگانی پایش می‌شود. همچنین روش‌های حمایت از تولید در قوانین برنامه و بودجه بررسی شده است.

قاسمی ادامه داد: در ایران متاسفانه پول‌ها به سمتی می‌رود که عملا منجر به تولید نمی‌شود. دلایل مقابله با این موضوع بررسی شدند. در همه کشورهایی که نام بردم در فرآیند صنعتی و علمی شدن تولید حتما تولید نقش داشته، حمایت‌های مالی - اعتباری، تعرفه‌ای و نظام پایش آنها برای دستیابی به اهداف وجود داشته و راهبرد توسعه صنعتی پیش‌بینی شده است. علاوه بر این فرهنگ تولید سرمایه‌ گذاری تقویت و در مقابل برای فعالیت‌های منجر به رانت‌جویی محدودیت‌های فراوانی وجود دارد.

وی ادامه داد: سازوکار تامین مالی تولید در این کشورها تسهیل شده و دولت رانت مولد هدفمند و مقید به زمان توصیف کرده است. در آسیب‌شناسی این موضوع باید گفت که در حمایت‌های ما این معیارها رعایت نشده است کشور ما میلیاردها دلار صرف حمایت از تولید کرده ولی ساختار و سازمان تولیدی صنعتی کشور هنوز کهنه و درمانده روش‌های قدیمی تولید است که در نتیجه کیفیت تولید متناسب نیست و مجموعه ارزش تولیدی وابسته به رانت ارزان‌قیمت نفت و گاز تزریقی به صنایع و صدور مجوزهایی است که نتیجه‌اش رانت است.

سرپرست مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که در ذهن سیاست‌گذار ایرانی آموزه‌های نادرستی برای حمایت از تولید شکل گرفته، یادآور شد: این باورهای غلط باید اصلاح و روش‌های درست انتخاب شود. یکی از این باورها این است که تولید پول به معنی پولپاشی و تزریق پول به تولید است. باور غلط دیگر این است که باز هم زیرساخت بسازیم در حالی که حجم زیادی از جاده، نیروگاه، سد، فرودگاه و بندر وجود دارد و مشکل در اینها نیست. باور غلط دیگر این است که باید قانون و مقررات تصویب کرد در حالی که باید از این موضوع گذر کنیم. تصور غلط دیگر این است که مبارزه با مفاسد به فرار سرمایه می‌انجامد و نکته دیگر حدی برای اشباع بازار فرض کنیم و بگوییم ورود به این بازارها ممنوع است.

قاسمی در پایان خاطرنشان کرد: ما مجموعه‌ای از اقدامات را انجام دادیم و برای حرکت به سمت مطلوب باید راهبرد توسعه صنعتی و تولید کشور تهیه شود و بهبود محیط کسب‌وکار مدنظر قرار گیرد. هر کاری که منجر به انحراف از این حرکت شود توزیع رانت، پولپاشی و تنفس مصنوعی دادن به تولید است.

منبع: ایسنا