فراموش نمی‌کنم

اعتمادآنلاین| عبدالکریم سروش در یادداشتی نوشت: توضیح درباره مصاحبه رسول جعفریان؛ مطلع شدم که آقای رسول جعفریان در مصاحبه اخیرشان [با روزنامه اعتماد که روز دوشنبه 9 تیرماه منتشر شد] از خود «رفع اتهام» کرده‌اند و گفته‌اند که ابوالحسنی منذر یادداشت‌های خصوصی مطهری بر کتاب شریعتی را در کتابش منتشر کرده نه جعفریان و «اشتباه عجیب» سروش این بوده که آن کار ناپسندیدنی را به جعفریان نسبت داده در حالی که جعفریان همواره با این تندروی‌ها مخالف بوده است. خشنودم که آقای جعفریان اینک بعد از گذشت قریب چهل سال این کار را ناپسند می‌شمارد و به ‌یادشان می‌آورم که ایشان (نه ابوالحسنی) در همان وقت که من به این کار ایراد گرفتم دفاعی غیورانه از آن کرد و با لحنی درشت در جواب من نوشت: تو اگر ذره‌ای تاریخ می‌دانستی و در علم تاریخ کار کرده بودی، ایراد نمی‌گرفتی و این عمل را ناپسند نمی‌شمردی.

متاسفم که آقای جعفریان این بخش از جواب مرا در مصاحبه خود نیاوردند. راز آن هم آشکارست. می‌خواستند همفکری و همدستی خود را با ابوالحسنی منذر آشکار نکنند و مظلمه کار ناروای او را به گردن نگیرند. بلی آن یادداشت‌ها بعدا در کتاب منذر درآمد اما آیا در تایید این پدیده و در پدید آوردن این پدیده و در گستردن این پدیده و قبح‌زدایی از آن هم نقشی نداشتند؟ مطمئن باشند من ایشان را همسنگ و هم‌تراز منذر نمی‌دانم اما شریعتی‌ستیزی آغازین‌شان را هم فراموش نمی‌کنم.»

٭٭٭

گفتنی است که اصل صحبت‌های رسول جعفریان در گفت‌وگوی مذکور درباره عبدالکریم سروش چنین است: «از نظر علم تاریخ، به‌ تدریج به این نوع نگاه‌ها بی‌اعتقاد شدم، چون حس می‌کردم کاملا رنگ سیاسی دارد و با منبع‌شناسی و ارجاع ارتباطی ندارد. از همان اولین سال‌ها، با کارهای آقای ابوالحسنی درباره آقای مطهری و بعد هم شریعتی، موافقتی نداشتم و هیچ‌وقت آن کارها را از نظر تاریخی جدی نگرفتم. به اصطلاح سعی می‌کردم در یک وضع معتدلی خودم را قرار بدهم. این روزها دیدم آقای سروش در درس‌های دین و قدرت، بنده را با آقای ابوالحسنی اشتباه گرفته‌اند و گفته‌اند که فلانی یعنی من آن وقت‌ها در دام برخی افتاده بودم.

ایشان فکر کرده‌اند نویسنده کتاب مطهری افشاگر... که یادداشت‌های مرحوم مطهری را علیه اسلام‌شناسی مرحوم شریعتی منتشر کردند، بنده بوده‌ام. در حالی که مرحوم آقای ابوالحسنی بود که یادداشت‌های آقای مطهری بر کتاب‌های شریعتی را منتشر کرد نه بنده. ایشان اشتباه عجیبی مرتکب شده و گفته است که بنده یعنی خودشان جواب من را داده‌اند. مقصود انتشار همان مطالبی از آقای مطهری است که آقای سروش آن وقت اعتراض به نشر آنها هم کرد که انتشار یادداشت‌های خصوصی مثل این است که کسی را با لباس زیر بیرون بیاورند. بنده البته منتقد شریعتی بودم، دیدگاه‌های وی را درباره صفویه نقد می‌کردم، دهه شصت دلبستگی به آقای مطهری داشتم نه شریعتی، اما هیچ‌گاه، خط و ربط آقای ابوالحسنی را در سبک تاریخ‌نویسی و بسیاری از دیدگاه‌های تاریخی‌اش که از روی شیفتگی به مرحوم لنکرانی هم بود، قبول نداشتم.»

منبع: روزنامه اعتماد