دیوان محاسبات می‌تواند در مبارزه با فساد نقش بزرگی داشته باشد

اعتمادآنلاین| کاندیدای ریاست دیوان محاسبات با بیان اینکه دیوان محاسبات کشور مصداق حسابرسی است، گفت: دیوان محاسبات می‌تواند در توسعه شفافیت و مبارزه با فساد نقش بزرگ داشته باشد.

انتخاب رئیس دیوان محاسبات در دستورکار نشست علنی امروز چهارشنبه (1 مرداد 99) پارلمان قرار داشته است. بر این اساس مهرداد بذرپاش به عنوان یکی از گزینه‌های کمیسیون برنامه و بودجه مجلس برای ریاست دیوان محاسبات طی سخنانی اظهار داشت: مطالبه رهبر معظم انقلاب از مجلس یازدهم را یادآور می‌شوم که بر دیوان محاسبات کشور تأکید فرمودند.

متن سخنان بذرپاش به شرح زیر است:

الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاه و السّلام على سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین سیّما بقیّه الله فى الارضین. قال رسول الله صلی الله علیه وآله؛ مَن لَم یُحاسِب نَفسَه دامت حَسرَتُه؛

کسی که از خود حساب نکشد، حسرتش مستمر خواهد بود!

دیوان چه میزان به نظارت اثربخش مجلس کمک می‌کند؟

این مدل تفریغ بودجه چه کمکی به تدوین بودجه مناسب برای آینده می کند؟

دیوان محاسبات چند درصد از منابع کشور را مورد حسابرسی قرار می دهد؟

دیوان محاسبات گام دوم انقلاب، چگونه دیوانی است؟

اگر دیوان محاسبات ذیل مجلس نبود و ذیل دولت بود، آیا فرقی می کرد؟

چند درصد از پرونده‌ها در دیوان به سرانجام می رسد؟! چرا اینقدر کم؟!

تعریف بیت‌المالی که دیوان قرار است از آن پاسداری کند چیست؟! چرا تعریف بیت‌المال را مضیق کرده‌ایم؟!

آیا دیوان عدم‌النفع حاصل از تصمیمات دیرهنگام را مورد ارزیابی قرار می دهد؟ همانقدر که از کار کردن با خطا باید جلوگیری کرد، کار نکردن هم باید مورد ارزیابی و حتی برخورد قرار گیرد. چه بسیار کار نکردن‌هایی که کشور را از رسیدن به اهدافش باز داشته اند و کسی هم پاسخگوی آن نیست.

با سلام و صلوات به محضر مقدس حضرت ولی عصر ارواحنا فداه و درود به روان پاک امام راحل و عزیزمان؛ روح‌الله کبیر... و تحیت بر ارواح پاک شهدای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و با آرزوی سلامتی و طول عمر مقام بزرگ ولایت حضرت آیت‌الله العظمی خامنه ای جا دارد در ابتدای کلام از اعضای محترم کمیسیون برنامه و بودجه که در این مدت با تعهد و دقت نظر مقدمات لازم برای برگزاری مراسم امروز را ترتیب داده اند تشکر کنم. همچنین از هیات‌رئیسه محترم مجلس و بویژه شخص رییس محترم مجلس متشکرم و ضمن تبریک و خوش آمد به همه نمایندگان محترم مجلس یازدهم، توفیقات روز افزون همه شما عزیزان را در کمک به اعتلای نظام مقدس جمهوری اسلامی از خداوند متعال خواستارم.

کسی که از خود حساب نکشد، حسرتش مستمر خواهد بود! دیوان محاسبات کشور مصداق همین حساب رسی است! نهادی که از ابتدا برای نظارت ملت بـر وضـع مـالی کشـور تعبیه شده است، تا به مجلس کمک کند تا نظارت بر خرجکرد منابع کشور را به نحوی دنبال کند که نتیجه اش پیشرفت و کارآمدی و حذف اسراف و تبذیر باشد.

اکنون وقت طرح این سوال است؛ آیا دیوان به این وظیفه عمل می کند؟

از دوهزار هزار میلیارد تومان بودجه کشور چند درصد فدای ناکارآمدی می شود؟

با منابع حاصل از 10% صرفه‌جویی در دو هزار هزار میلیارد تومان بودجه کشور، چه مسائلی از کشور را می توان حل کرد؟

تمام التهابات فعلی دولت با چند درصد صرفه جویی مرتفع می‌شود؟ 50 هزار میلیارد تومان؟ 100 هزار میلیارد تومان؟

این دو هزار هزار میلیارد تومان تا به امروز چه میزان سرمایه فیزیکی، علمی و اجتماعی کشور را افزایش داده است؟

دیوان چه میزان به نظارت اثربخش مجلس کمک می کند؟

اگر بودجه ناظر بر عملیات اثربخش تخصیص داده شده بود و در بیت المال اسراف رخ نمی داد آیا بازهم کسری بودجه فعلی وجود داشت؟

اگر امروز بودجه‌ریزی دولت مبتنی بر عملیات و حسابرسی مبتنی بر عملکرد بود آیا امروز دولت دچار کسری بودجه می شد؟ یا بهره‌مند از مازاد بودجه بود؟!

چند درصد از دوهزارهزار میلیارد تومان بودجه کشور در اختیار منافع مردم است؟

آیا حسابرسی در کشور برای مردم است؟ مردم چه نفعی از این حسابرسی می برند؟

کدام شایسته است؟ حسابرسی رعایت کم اثر یا حسابرسی عملکرد پراثر؟

اگر امروز دیوان تعطیل شود چه اتفاق ملموسی در زندگی جاری مردم رخ خواهد داد؟

مردم گله مندند و از مجلس انتظار حسابرسی و حساب کشی به نفع کشور را دارند.

مردم از ما می پرسند:

با این روش بودجه‌ریزی و با این حد از هدررفت سرمایه، چطور می خواهیم به رفاه و آسایش ملت اضافه کنیم؟!

آیا دیوان عدم النفع حاصل از تصمیمات دیرهنگام را مورد ارزیابی قرار می‌دهد؟

مردم گله‌مندند و از مجلس انتظار ایجاد تحول به نفع کشور را دارند.

مردم از ما توقع دارند همانقدر که از کار کردن با خطا جلوگیری می کنیم، کار نکردن‌ها را هم مورد ارزیابی و حتی برخورد قرار دهیم. چه بسیار کار نکردن‌هایی که کشور را از رسیدن به اهدافش باز داشته‌اند و کسی هم پاسخگوی آن نبوده است.

از خود بپرسیم که اگردیوان نقش نظارتی خود را درست ایفا کند چقدر از منابع هدر رفته کشور را می تواند به مردم بازگرداند؟

دیوان محاسبات چند درصد از منابع کشور را مورد حسابرسی قرار می‌دهد؟

این روش بودجه ریزی چقدرتناسب با شرایط جنگ اقتصادی دارد؟

این ساختار بودجه ریزی و حسابرسی، سکوی تولید است؟ یا لنگر ومانع جهش تولید؟

مجلس یازدهم به این سوال پاسخ دهد که آیا قوانین سال 1330 پاسخگوی چالش‌های امروز کشور است؟!

دیوان محاسبات باید بتواند کلاف درهم پیچیده دخل و خرج پرهرج و مرج بودجه را طوری برای نمایندگان باز و ساده‌سازی کند، که اثر در تصمیمات بودجه‌ای پس از آن دیده شود.

کشف گریزگاه‌های قانونی و شناسایی گلوگاه‌های آن باید با هدف جلوگیری از اسراف و مبارزه با فساد و رعایت اصل بی‌طرفی سیاسی، در دستور کار این نهاد مهم نظارتی کشور قرار گیرد. اتخاذ رویکرد پیشگیرانه و فعالانه دیوان با تمرکز بر فساد ستیزی و مبارزه با کم کاری باید با شجاعت و دقت انجام پذیرد. در این شرایط سخت جنگ اقتصادی که درآمد سرانه مردم مرتب در حال کاهش است و فشار بر طبقات مختلف جامعه در بیشترین سطح خود است، هیچ اغماضی در مقابل ناکارآمدی و اسراف پذیرفته نیست. مردم قبول نمی کنند که دولت مقروضشان، قرض مجدد بگیرد و اسراف کند! اوراق بدهی منتشر کند و منابع آن را صرف تشریفات و امور غیر ضرور کند!

اگر دیوان محاسبات در انجام وظایف خود در رسیدگی و حسابرسی وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی و حتی شرکت‌های دولتی (مطابق اصول 54 و 55 قانون اساسی) پایبند باشد و گزارشات تفریغ خود را در زمان مناسب و نه نوشداروی بعد از مرگ سهراب به مجلس محترم تقدیم نماید، مسائل بسیاری قابل حل خواهند شد.

مگر نه این است که مطابق مواد یکم تا هفتم قانون دیوان محاسبات، پاسداری از بیت المال دال مرکزی و هدف و ماموریت اصلی دیوان است؟ آیا می توان حافظ حقوق بیت المال بود و به شرکت‌های دولتی که دوبرابر کل مخارج دولت، هزینه بر بودجه کشور تحمیل می کنند کم توجه بود؟! آیا منابعی که شهرداری‌ها استفاده می کنند مصداق انفال و بیت‌المال نیستند که دیوان از ورود به نظارت آنها منع شده است؟

تعریف بیت‌المالی که دیوان قرار است از آن پاسداری کند چیست؟! چرا تعریف بیت‌المال نزد دیوان اینقدر مضیق است؟

نگاه به عملکرد بسیاری از دیوان‌های کشورهای جهان نشان می دهد چه دیوان‌ها وابسته به پارلمان باشند، چه وابسته به دولت باشند، یا حتی یک سازمان اداری مستقل باشند، دارای یک اشتراک مهم و واحد هستند و آن التزام به حسابرسی عملکرد است. به راستی اگر دیوان محاسبات ذیل مجلس نبود و ذیل دولت بود، آیا فرقی می کرد؟

دیوان می تواند حسابرسی عملکرد برای برخی از دستگاههای کشور را آغاز کند و این بی شک آغازی بر یک پایان بزرگ است؛ پایان ضعف در شفافیت دارایی‌های دستگاه‌ها، پایان ضعف در ردیابی صحیح گردش پول در ساختار اداری مالی کشور و پایان ارزیابی‌های ضعیف و کم خاصیت عملکرد دستگاه‌ها!

دیوان محاسبات با تکیه بر عزم و روحیه تحول و همکاری که من در شما نمایندگان دیده ام و می شناسم، از پس این مهم بر می آید. دیوان دچار کمبود در زیرساخت‌های فنی، دانشی و نیروی انسانی در حوزه حسابرسی عملکرد است. دیوان محروم از برخورداری از پایگاه‌های اطلاعاتی یکپارچه در حوزه حسابرسی و رسیدگی است. نیروی انسانی این نهاد نیاز به توجه و احیا دارد. دیوان تا امروز نتوانسته است به عملیات برخط فرآیند تفریغ بودجه دست یابد.

من، هم اینها را می دانم و هم محدویت‌های بزرگ دیگر را! ... ما می شناسیم؛ قوانینی را که صدر و ذیلشان ناقض یکدیگرند و بسترساز تخلف‌های قانونی هستند! کم توجهی دستگاه‌های دولتی به اجرای برنامه‌های پیشگیرانه، مشکل فقط امروز نیست! اما حل آن می تواند از همین امروز شروع شود! از خود بپرسی؛ دیوان محاسبات گام دوم انقلاب، چگونه دیوانی است؟!

مجلس و دیوان محاسبات باید به سرعت به سمت بسترسازی قانونی و استقرار نظام جامع حسابرسی عملکرد حرکت کنند.

دیوان نیازمند نظارت بر خط از طریق ارتقای سامانه سنا و یکپارچه سازی سامانه‌های حسابداری و حسابرسی دستگاه‌ها است. می توان برای این مهم از ظرفیت‌های بخش خصوصی نیز استفاده درست کرد. حمایت و صدور مجوز تاسیس موسسات حسابرسی خصوصی با بهره گیری از ظرفیت‌های پر انرژی بخش خصوصی و تجارب بازنشستگان دیوان محاسبات و سازمان حسابرسی می تواند کمک شایانی در تسریع پیاده سازی نظام جامع حسابرسی عملکرد نماید.

ما می توانیم حسابرسی عملکرد در یک دستگاه منتخب را با ایجاد کارگروه مشترک با سازمان برنامه و بودجه بکار بگیریم و نظام تشویق مصرف بهینه را بیش از پیش در کنار مجازات در اسراف بودجه ببینیم.

طراحی نظام نظارت بر اجرای توصیه‌های مالی به دستگاه‌های اجرایی کشور می تواند بستر ساز رواج مشاوره‌های تخصصی به مدیران و کارشناسان اجرایی دولت باشد تا با رویکرد دست‌گیری به جای مچ گیری از وقوع مشکلات آتی بکاهیم.

این مدل تفریغ بودجه چه کمکی به تدوین بودجه مناسب برای آینده می‌کند؟! ... تفریغ بودجه باید بهنگام و همزمان با مصرف آن باشد و این یعنی تقویت خودنظارتی دستگاه‌ها.

اگر مجلس دیوان را حمایت کند، می توان دولت را به تغییر نظام بودجه ریزی فعلی کشور به بودجه ریزی عملیاتی ملزم نمود و اجرای حسابرسی عملکرد به صورت گسترده را حداقل برای 30% دستگاه‌های اجرایی کشور کلید زد.

دیوان در توسعه شفافیت‌های مالی و مبارزه با فساد می تواند نقشی بزرگ تر از امروز داشته باشد، اگر؛

در ردیابی منابع ارزی تخصیص یافته به بودجه از محل صندوق توسعه ملی یا بانک مرکزی حساس باشد. برای اینکار ایده طراحی داشبورد رصد مسیر و ترکینگ وجوه ارزی در دستور کار ماست.

دیوان در توسعه شفافیت و مبارزه با فساد نقشی بزرگ تر از امروز خواهد داشت، اگر؛

مجاز به نظارت بر بودجه دهیاری‌ها و شهرداری‌ها و دیگر نقاط کور فصل 4 و 5 قانون بودجه نیز باشد.

طراحی و ایجاد مرکز داده کاوی جهت استفاده از دانش تحلیل داده در فرایندهای حسابرسی و رسیدگی، تقویت هماهنگی بین نهادهای نظارتی با نظام سازی دیوان محاسبات، اجتماعی سازی دیوان و ارائه بهنگام نتایج رسیدگی‌های دیوان محاسبات کشور به ذینفعان و طراحی و تدوین الگوی جدید حسابرسی شرکت‌های دولتی مبتنی بر الزامات قانون تجارت از اولویتهای من در صورت حضور در دیوان محاسبات است.

مردم گله مند اند و از مجلس و دیوان انتظار تحول در حسابرسی مبتنی بر مبارزه با اسراف و بهبود رفاه و معیشت خود را دارند.

چند درصد از پرونده‌ها در دیوان به سرانجام می رسد؟! چرا اینقدر کم؟!

مردم از ما تحول می خواهند: توسعه نظارت‌های پولی و مالی مناسب بر عملکرد دولت، بهای تمام‌شده خدمات عمومی کشور را کاهش می دهد. مردم این را می خواهند.

دیوان آمادگی دارد ظرفیت‌های نظارتی خود را در خدمت نهضت کاهش قیمت تمام شده خدمات عمومی قرار دهد؛ این مطالبه صریح موکلان شما نمایندگان شریف مجلس شورای اسلامی است!

امروز کشور ما با محدودیت منابع مالی روبه‌روست، اما ملت بزرگ و غیور ما با اعتماد به وکلای خویش امید به روزهای بهتر دارند.

مردم ما آگاه و منطقی و فهیم اند و اگر با وجود همه محدودیتها تلاش خالصانه مسئولین کشور را ببینند، از کاستی‌ها چشم‌پوشی می کنند.

به شرط آنکه من و شما را امانتدارِ دلسوز منابع کشور خود بدانند.

من در برابر این ملت بزرگ سر تعظیم فرود می‌آورم و هر آنچه را در توان دارم، صادقانه در طبق اخلاص می گذارم.

ما همه با پیروی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در پی ساختن ایرانی اسلامی، آباد ، پیشرفته و مستقلیم و به انقلاب اسلامی مان که با خون پدران و عزیزانمان آبیاری شده است؛ پایبند و دلبسته‌ایم.

من از همه شما عزیزان که به مطالب بنده استماع داشتید تشکر می کنم.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

منبع: فارس