گشایشی در کار است؟ / احتمال تغییر نگاه حاکمیت نسبت به برخی مناسبات سیاسی

اعتمادآنلاین| فرقی نمی‌کند تصویری از گرد پیری نشسته بر صورت میرحسین موسوی باشد، دست نوشته‌ای از زهرا رهنورد یا خط و خبری از معالجه و درمان مهدی کروبی. هر چه در تمام این سال‌ها از محصورین منتشر شده تنها منجر به یادآوری تلخی‌های سال 88 و شمردن روزهای حصر شده برای همه آنهایی که با فاصله و واسطه از احوال ساکنان کوچه اختر خبر دارند.

3 هزار و 514 روز از حصر می‌گذرد. از سال گذشته نزدیکان محصوران خبر دادند که دایره ملاقات‌کنندگان اندکی گسترده شده است. این روند گشایش در این حصر 10 ساله را نوید داد. فروردین امسال که شیوع کرونا همه را خانه‌نشین کرد، گروهی از کنشگران سیاسی نامه نوشتند و از رهبر انقلاب خواستند که در این ایام بیماری دست‌کم با گشودن درها، حصر را به قرنطینه خانگی تبدیل کنند. در این نامه که به امضای 11 وزیر سابق و بیش از 55 نماینده سابق مجلس رسیده ‌بود، جلب رضایت عمومی و تحکیم همبستگی اجتماعی را به عنوان یکی از مهم‌ترین نیازهای جامعه از هم ‌گسیخته و دردمند ایران امروز عنوان و درخواست شد که در این راستا به عنوان اولین گام درهای حصری که سال‌های آن به یک دهه می‌رسد، گشوده شود.

میانه شهریور ماه وقتی خبر دیدار اسماعیل دوستی با مهدی کروبی در منزل او منتشر شد، امیدها به رفع این وضعیت 10 ساله بیشتر شد. پس از چندی حضور مهدی کروبی در خانه هادی غفاری و دیدار با برخی از اعضای مجمع روحانیون که برای اولین ‌بار در این چند سال اتفاق می‌افتاد هم بی‌سابقه بود. به نظر می‌رسید، ملاقات با مهدی کروبی روند آسان‌تری دارد و در همین راستا هم غلامحسین کرباسچی که تنها کارگزارانی حامی کروبی در انتخابات سال 88 بود همراه با محمد قوچانی، دیگر عضو شورای مرکزی این حزب و مدیر مسوول ارگان رسانه‌ای حزب با شیخ مهدی کروبی دیدار کردند. مجموعه این اتفاقات نشان داد که شاید عزمی برای پایان این خانه‌شینی تراژیک باشد. کما اینکه از زبان برخی فعالان رسانه‌ای و توییتری که اتفاقا از جریان اصولگرا هستند نیز شنیده شد، گشایشی سیاسی در راه است.

اگرچه آنچه به‌ صورت تلویحی مورد اشاره قرار گرفت، مساله حصر بود اما برای این احتمال ایجاد برخی گشایش‌های سیاسی را نیز قوت بخشید. گشایش‌هایی که اغلب در آستانه هر انتخاباتی شاهد آن هستیم. اما پرسش اینجاست که به واقع ایجاد گشایش‌های سیاسی و اهتمام احتمالی دولت وقت و شخص حسن روحانی در این زمینه برای دولتی که تا چند ماه دیگر با «پاستور» خداحافظی می‌کند و انتخابات دوره دومی هم وجود ندارد که حسن روحانی یک ‌سوی آن بایستد به چه کار می‌آید؟ شاید برخی تصور کنند که چند اقدام ضربتی در این حیطه بتواند کارنامه سیاسی روحانی را نجات دهد اما به نظر نمی‌رسد که راهکار چند ماهه‌ای بتواند چندین سال کم‌کاری در این حوزه را جبران کند.

از سویی در صورت وقوع گشایش‌های سیاسی شاید بتوان اینگونه برداشت کرد که این مهم کارویژه‌ای است که حاکمیت برعهده حسن روحانی گذاشته تا شاید بتواند در ماه‌های آخر تنور انتخابات سال 1400 را گرم کند. در این میان شاید فهرست بلند بالایی از گشایش‌های سیاسی را بتوان پشت هم ردیف کرد که می‌توانند راهگشا باشند اما به نظر می‌رسد هیچ اقدامی به اندازه ایجاد فضای باز انتخاباتی و تغییر رویه در احراز صلاحیت‌ها نمی‌تواند به کمک صندوق‌های رایی بیاید که اسفند ماه 98 تنها 41 درصد به آن اقبال نشان دادند. به هر روی رفع حصر شاید اولین اقدام مهم سیاسی باشد که احتمالا آورده‌ای بزرگ چون همبستگی ملی به دنبال خواهد داشت. هر چند که این روزهای سخت معیشتی اغلب شهروندان را در قاعده هرم مازلو نگه داشته‌ باشد.

منبع: روزنامه اعتماد