اعدام یا معاوضه؟ / وکیل پرونده: تعویق در اجرای حکم احمدرضا جلالی، بسته به مذاکرات ایران و سوئد است
هلاله موسویان، وکیل پرونده احمدرضا جلالی درباره حکم موکلش که اعدام بوده گفت: ممکن است اجرای حکم لغو نشود اما به تعویق بیفتد اما همه اینها بستگی دارد به مذاکراتی که بین دولت‌ها اتفاق می‌افتد. هر چند بعید است اما از نظر حقوقی دستور رییس محترم قوه قضاییه یا عفو موکل می‌تواند مانع از اجرای حکم شود.
اعتمادآنلاین| احمدرضا جلالی پزشک و پژوهشگر ایرانی- سوئدی است. حدود 11 سال پیش، ایران را برای ادامه تحصیل ترک کرد و حالا در زندان‌های ایران در انتظار اجرای حکم «اعدام» است. جلالی اواخر فروردین‌ماه 95 به دعوت دانشگاه تهران و دانشگاه شیراز برای شرکت در کارگاه مدیریت بحران به ایران سفر کرد؛ سفری که تا امروز بازگشتی برایش نداشته است.
او پنجم اردیبهشت‌ماه 95 - یعنی 3 روز پیش از تاریخ بلیت پروازش به مقصد سوئد- دستگیر و به زندان اوین منتقل شد تا سرنوشتش برای همیشه تغییر کند. مدتی بعد و در مهرماه 96 همسر احمدرضا جلالی به یکی از رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور خبر داد که جلالی به‌اتهام ارایه اطلاعات به اسراییل برای کمک به ترور چندین دانشمند هسته‌ای ایران به اعدام محکوم شده است. براساس اخبار منتشر شده، جلالی پس از 9 ماه حبس - که مدت 3 ماه از این 9 ماه را در حبس انفرادی سپری کرده- در شعبه 15 دادگاه انقلاب و به حکم ابوالقاسم صلواتی -که او را «جاسوس» خوانده بود- به مجازات اعدام محکوم شد؛ خبری که مدتی بعد و آبان‌ماه همان سال ازسوی دادستان تهران هم تایید شد. جعفری دولت‌آبادی در تایید حکم اعدام احمدرضا جلالی گفته بود که یکی از اقدامات او، اعلام نشانی و برخی مشخصات 30 نفر از افراد شاخص پروژه‌های تحقیقاتی، نظامی و هسته‌ای ازجمله شهیدان شهریاری و علی‌محمدی به افسران اطلاعاتی موساد بوده که به ترور و شهادت آنان منتهی شده است.
براساس توضیحات دادستان تهران، این زندانی ایرانی- سعودی با بیش از 8 افسر اطلاعاتی موساد جلسات متعددی برگزار کرده و از این طریق، اطلاعات مرتبط با فعالیت سایت‌های نظامی، سازمان انرژی اتمی و بسیاری از اطلاعات حساس دیگر را در ازای دریافت دستمزد و اخذ اقامت در کشور سوئد، به افسران اطلاعاتی موساد انتقال داده است. در همان حول و حوش اما فایل صوتی منتسب به جلالی از درون زندان در فضای مجازی منتشر شد که او مدعی بود وادار شده بیانیه‌هایی را که پیشاپیش برایش تدارک دیده بودند، به عنوان اعتراف مطرح کند. اعترافاتی که مدتی بعد و با فرارسیدن آذرماه 96، در یک برنامه تلویزیونی به‌نام «تیشه به ریشه» از شبکه خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد.
درنهایت اگرچه همسر جلالی بارها تاکید کرد که او فردی «علمی» است و تحت فشار روانی و با وعده آزادی اقدام به اعتراف علیه خود کرده اما دیوان‌عالی کشور حکم اعدام او را تایید کرد؛ آن‌هم درحالی که گفته می‌شود وکلای او موفق به ارایه دفاعیات‌شان نشده و حکم دادگاه نیز به‌صورت محرمانه صادر شده است. از آن زمان به بعد هم اگرچه اقداماتی ازجمله درخواست 75 برنده جایزه نوبل برای آزادی جلالی، صورت گرفت اما در عمل تحول خاصی در مسیر این پرونده حاصل نشد تا اینکه درنهایت چند روز پیش، ویدا مهران‌نیا، همسر احمدرضا جلالی اعلام کرد که همسرش روز چهارم آذرماه - پس از یک ماه- در تماس تلفنی بسیار کوتاهی اطلاع داده که او را به بند 209 زندان اوین منتقل کرده‌اند و قرار است ظرف چند روز آینده برای اجرای حکم اعدام به زندان رجایی‌شهر کرج منتقل شود.
خبر اجرای قریب‌الوقوع حکم اعدام احمدرضا جلالی با واکنش‌های گسترده‌ای مواجه شد. کارشناسان سازمان ملل نسبت به احتمال اعدام این زندانی ایرانی- سعودی، ابراز نگرانی کرده و از جمهوری اسلامی خواستند تا هرچه سریع‌تر جلوی حکم اعدام او را بگیرد. همزمان آن لینده، وزیر خارجه سوئد هم به این موضوع واکنش نشان داد و در توییتی نوشت: «درباره اینکه ممکن است حکم جلالی، شهروند سوئدی اجرا شود، با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه صحبت کردم، سوئد مجازات اعدام را محکوم می‌کند و تلاش می‌کند تا مانع اجرای این حکم شود.» توییت وزیر خارجه سوئد نیز با واکنش سعید خطیب‌زاده و بر این اساس سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اطلاعات مقامات سوئدی درخصوص وضعیت آقای جلالی را که بنا به جرایم امنیتی در زندان به سر می‌برد، «ناقص و غلط» توصیف کرد. خطیب‌زاده همچنین تاکید کرده بود که محمدجواد ظریف در گفت‌وگو برای همتای سوئدی‌اش توضیح داده «قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران مستقل بوده و هرگونه دخالت در صدور یا اجرای احکام قضایی مردود و غیرقابل‌پذیرش است.»
در این میان اما شایعاتی مطرح شد که ممکن است دولت جمهوری اسلامی، جلالی را با یکی از ایرانی‌های زندانی در سوئد مبادله کند؛ شایعه‌ای که هلاله موسویان، وکیل فعلی احمدرضا جلالی در صحت آن چندان تردید کرده و از جزییات بیشتر این پرونده به گفته است.
خانم موسویان! پرونده آقای جلالی در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
در حال حاضر بیش از 3 سال است که رای ایشان قطعی شده و روز سه‌شنبه هفته گذشته نیز به ما اطلاع دادند که می‌خواهند ایشان را برای مدت یک هفته به قرنطینه بند 209 زندان اوین انتقال دهند تا برای اجرای حکم اعدام به زندان رجایی‌شهر منتقل شوند. روز سه‌شنبه که این مساله را به ما اطلاع دادند من و خواهر آقای جلالی به شعبه اول اجرای احکام زندان اوین مراجعه کردیم. آنجا با آقای جلالی صحبت کردیم. ایشان از آنجا با خانم و خانواده‌اش در سوئد صحبت کردند و به ما گفته شد که این آخرین ملاقات است و دیگر ایشان حق ملاقات با کسی یا برقراری ارتباط تلفنی را ندارد. فردای آن روز مجددا به شعبه اجرای احکام مراجعه کردم و ظاهرا آقای جلالی خواسته بودند که من را به عنوان وکیل ملاقات کنند اما به دلیل همان ممنوعیتی که توضیح دادم به خاطر قرنطینه وجود دارد، این امکان فراهم نشد. اما به هر حال ما مشغول پیگیری هستیم.
از راه‌های دیگر باید در این پرونده به نتیجه برسیم
فکر می‌کنید که حکم اعدام اجرا می‌شود؟ شایعات و اخباری غیررسمی مطرح شده که ممکن است درمورد ایشان هم تبادل زندانی صورت گیرد.
بحث تبادل درباره کسانی است که تابعیت ایران را ندارند و درنتیجه فکر می‌کنم این بحث به لحاظ اینکه ایشان تبعه ایران هستند، منتفی باشد.
با این اوصاف احتمالا حکم اعدام اجرا خواهد شد؟
آنچه به ما ابلاغ شده، از این قرار است. اما ایشان تبعه کشور سوئد هم هستند و باتوجه به اینکه تابعیت کشور سوئد را دارند و همچنین به لحاظ علمی شخصی برجسته و ارزنده هستند و حمایت دانشمندان، مجامع علمی و دارندگان جایزه نوبل را نیز دارند، ممکن است تغییری در روند اجرای حکم صورت گیرد. واقعیت این است که دیگر نمی‌شود به لحاظ حقوقی چندان کاری برایش ایشان انجام داد اما به نظرم این یک پرونده ساده حقوقی نیست و زوایای دیگری هم دارد. ممکن است مذاکراتی اتفاق بیفتد. همان‌طور که قبلا در اخبار هم آمده، وزیر امور خارجه سوئد درباره آقای جلالی با وزیر خارجه ایران صحبت کردند ولی اینکه نتیجه این مذاکره چه بوده، هنوز جایی منعکس نشده است. بنابراین حتما راه مذاکره درباره ایشان از طریق دولت سوئد وجود دارد اما دولت سوئد طول این مدت اقدام خاصی انجام نداده است. حالا اگر در این یک هفته اقدام خاصی انجام دهد، نمی‌دانم اما امیدوارم که چنین اتفاقی بیفتد.
شما از چه زمانی وکالت این پرونده را برعهده گرفتید؟ و باتوجه به اطلاعات‌تان، این پرونده را از منظر حقوقی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زمانی وارد پرونده شدم که احکام قطعی -یعنی همان افساد فی‌الارض از طریق جاسوسی- برای ایشان صادر شده بود.
بعد از آن چه روندی را طی کردید؟
به جز من، وکیل دیگری هم در پرونده هستند؛ آقای دکتر ساکت. آقای ساکت اعاده دادرسی را انجام دادند و درخواست عفو کردیم که تاکنون به نتیجه خاصی نرسیده است. اما من در روند دادگاه حضور نداشتم. مسائل مطرح شده در دادگاه و مشکلاتی که در روند دادرسی وجود داشته، پیش از این بارها و بارها گفته شده اما آنچه در حال حاضر با آن مواجهیم، یک حکم قطعی است که راه‌های حقوقی آن -چه درست چه غلط- طی شده است؛ بنابراین به نظر من باید از طرق دیگر در این پرونده به نتیجه برسیم.
یعنی اگر دولت سوئد موفق به انجام هماهنگی با وزارت خارجه ایران شود، به لحاظ حقوقی هیچ راه دیگری پیش‌روی این پرونده نیست؟
خیر، راه دیگری که به صورت مانع از توقف اجرای حکم شود، نداریم.
تا زمان اجرای حکم و احیانا تغییر در روند پرونده، چقدر زمان دارید؟!
تا سه‌شنبه هفته آینده، بعد از آن هر زمان احتمال اجرای حکم اعدام وجود دارد.
آیا ممکن است در این فاصله امکان دیدار مجدد با آقای جلالی به شما داده شود؟
بله ممکن است . البته امیدوارم اجرای این حکم انجام نشود.
چقدر احتمال دارد بدون لغو حکم اعدام، اجرای حکم به صورت موقت به تعویق بیفتد؟
ممکن است اجرای حکم لغو نشود اما به تعویق بیفتد اما همه اینها بستگی دارد به مذاکراتی که بین دولت‌ها اتفاق می‌افتد. هر چند بعید است اما از نظر حقوقی دستور رییس محترم قوه قضاییه یا عفو موکل می‌تواند مانع از اجرای حکم شود.
منبع: اعتماد
دیدگاه تان را بنویسید