دوگانه سیاسی واکسن؛ بخریم یا بسازیم؟

اعتمادآنلاین| برخی کشورها اولین مرحله از تزریق واکسن کووید19را آغاز کرده، برخی دیگر محموله‌های واکسن خریداری شده را به‌زودی تحویل خواهند گرفت و بعضی هم دست‌کم یکی از چند واکسن‌ موجود در بازار را برای شهروندان‌شان خریداری کرده‌اند. در ایران اما تا همین چند روز پیش مشخص نبود آیا قرار است واکسنی خریداری شود و اگر تصمیمی برای خرید واکسن اتخاذ شده، چطور و چگونه؟ همین هم باعث شد در فضای مجازی با پویش «#واکسن_بخریم» بازتاب پیدا کرد. برخی کاربران فضای مجازی با یادآوری روزها و شرایط دشوار اقتصادی ناشی از شیوع این بیماری فراگیر و خستگی کادر درمان و هزار و یک تاثیر ناخوشایند شیوع کرونا از مقامات مسوول خواستند که نسبت به خریداری واکسن اقدام کنند. همزمان گروهی نیز برای مقابله درخواستی را با هشتگ «واکسن بسازیم» در فضای مجازی و رسانه‌ای مطرح کردند.

و اینهازمینه‌ساز ایجاد دو‌گانه‌ای دیگر در فضای سیاسی و اجتماعی ایران شد. گروه اول طولانی شدن زمان درگیری با این همه‌گیری جهانی را دلیل دشوارتر شدن شرایط اقتصادی، آن‌ هم اقتصاد تحت تحریم عنوان می‌کردند، از خستگی و فرسودگی کادر درمان می‌گفتند و از تبعات روانی قرنطینه‌ها و محدودیت‌ها و همه آنچه در این قریب به یک‌سال از دست داده ‌بودند و از مراجع تصمیم‌گیر خواستند که با انتظار برای تولید واکسن داخلی از تسریع روند پایان ایام کرونا جلوگیری نکنند و همزمان نسبت به عملکرد مسوولانی که مانع از پیوستن ایران به «گروه اقدام ویژه مالی» شدند، انتقاد کردند. دیگر سوی ماجرا نیز جریانی قرار داشت که در فضای مجازی و رسانه‌ای با تشکیک در کارایی واکسن وارداتی و اصرار بر غیرقابل اعتماد بودن آن و البته تاکید بر توان ملی درخواست داشت به‌ جای خرید واکسن، بر تولید آن تکیه شود. در خلال طرح این ادله برخی کاربران ناشناس نیز به طرح ادعاهایی یا ادعاهای غیرواقعی این‌چنینی روی آوردند تا بحث تزریق واکسن را هم بحثی سیاسی کنند. علاوه بر کاربران مجازی و فعالان رسانه‌ای و مجازی نزدیک به این جریان فکری، سردار نقدی، معاون هماهنگ‌کننده سپاه پاسداران نیز اذعان کرد که در واکسیناسیون وارداتی شرکت نخواهند کرد و به کارکنان سپاه و بسیج توصیه کرد که تزریق واکسن‌های خارجی کرونا را به‌ دلیل مکانیسم عمل خاص آن انجام ندهند.

خرید و تولید؛ هر دو در اولویت

عبدالناصر همتی، رییس‌کل بانک مرکزی که میانه آذرماه گذشته و در یک پست اینستاگرامی اعلام کرده ‌بود تلاش ایران برای انتقال ارز مورد نیاز خرید واکسن کرونا با موانعی روبه‌رو شده که حاصل تحریم‌هاست، پنجشنبه گذشته در پست اینستاگرامی تازه‌ای نوشت که مشکل خرید واکسن کرونا حل شده و خبر داد که در اسرع وقت خرید و انتقال واکسن انجام می‌شود. پس از آن نیز روحانی در نشست اعضای ستاد مدیریت ملی کرونا تاکید کرد که «وزارت بهداشت تمام تلاش خود را برای تامین واکسن - چه از داخل و چه از خارج- به ‌کار گرفته و مردم مطمئن باشند همان‌طور که اجازه ندادیم تحریم‌های تحمیلی، روند مقابله با کرونا در کشور را با مشکل مواجه کند و حتی از بسیاری از کشورهایی که در تحریم اقتصادی نیز نیستند، موفق‌تر عمل کردیم، واکسن نیز با وجود شرایط تحریمی و اشکال‌تراشی امریکا حتما تامین و در اختیار مردم گذاشته خواهد ‌شد.» روحانی اعلام کرد که بنا بر اولویت‌بندی وزارت بهداشت سالمندان، کادر درمان و مبتلایان به بیماری‌های صعب‌العلاج ابتدا واکسن را دریافت می‌کنند و این روند تا زمان واکسیناسیون کامل کشور ادامه خواهد داشت. همچنین با همکاری وزارت کشور زیرساخت‌های هوایی لازم برای «تامین زنجیره سرد انتقال واکسن» نیز فراهم شده است. در این جلسه روسای کمیته‌های ستاد و رییس‌جمهوری گزارش‌های خود را در مورد روند تولید واکسن در داخل و خرید آن از خارج ارایه کردند و همزمان کمیته تبلیغات نیز در این عرصه، گزارشی را در خصوص فعالیت برخی رسانه‌های خارج از کشور ارایه کرد و مدعی شد که به راه افتادن برخی پویش‌ها در مورد واکسیناسیون هدفمند و هدایت ‌شده بوده است. همتی، رییس کل بانک مرکزی همان روز در گفت‌وگویی با بخش خبری 21 صداوسیما هم اعلام کرد که «برای خرید 16 میلیون و 800 هزار دز واکسن کرونا، 200 میلیون یورو تخصیص یافته است». او توضیح داد که با دریافت مجوز سازمان بهداشت جهانی از اوفک و پس از 10 روز تلاش در نهایت معادل 180 میلیون یورو از طریق یک بانک امریکایی و کره‌ای به یک بانک در سوییس ارسال شده است. با این حال هنوز مقامات ایرانی جزییاتی از زمان مشخص واردات واکسن کووید19 و زمان‌بندی استفاده از آن ارایه نکرده‌اند به همین دلیل برخی ناظران معتقدند که شاید روند خرید و انتقال واکسن کرونا نیز مشابه واکسن آنفلوآنزا باشد که خرید آن نهایی و در مورد آن اطلاع‌رسانی شد اما در نهایت محقق نشد. در این حال همچنان تقابل دو نگاه خرید واکسن یا ساخت آن در فضای عمومی و مجازی به چشم می‌خورد و به نظر می‌رسد اگرچه همه جای دنیا گروه قلیلی شائبه‌های غیرعلمی در مورد هر نوع واکسیناسیون مطرح می‌کنند، در ایران این دوگانگی همچون بسیاری از دوگانگی‌ها شکافی عمیق ایجاد کرده و در شرف تبدیل شدن به موضوعی سیاسی و نه صرفا علمی و پزشکی است.

منبع: روزنامه اعتماد