منادی راه سوم / سیدحسن خمینی کاندیداتوری برای اصلاح‌طلبان را می‌پذیرد؟

اعتمادآنلاین| احتمالا در ماه‌های پیش‌رو نام سیدحسن خمینی، یادگار امام را بیشتر و بیشتر خواهیم شنید. هر چند فضای سیاسی کشور مدتی است که با وجود آنکه در آستانه انتخاباتی سرنوشت‌ساز قرار داریم اما به‌نحوی دچار رخوت شده و به‌خصوص دیگر شور و شوقی نزد افکار عمومی و شهروندان احساس نمی‌شود که بخواهند با حضور پرشور پای صندوق‌های انتخابات یا هر نوع کنش سیاسی، به‌قول معروف «حماسه سیاسی» بسازند. بخشی از اصلاح‌طلبان اما همچنان در تلاشند تا ابتکار عمل را به دست گرفته و با فعال کردن چهره‌هایی از جنس سیدحسن خمینی که به‌گفته اصلاح‌طلبان هنوز میان بخش‌هایی از جامعه مقبولیت دارند، بار دیگر جوش و خروش را به عرصه سیاست ایران بازگردانند و به ‌اصطلاح روحی تازه در آن بدمند. هر چه هست به نظر می‌رسد حلقه وصل این تحرکات و نام سیدحسن خمینی، انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 است. هرچند اصلاح‌طلبان هنوز به تصمیمی قطعی برای معرفی کاندیدای نهایی این جریان سیاسی نرسیده و آنچه از اردوگاه جریان اصلاحات به‌گوش می‌رسد، در شفاف‌ترین اظهارنظرها و موضع‌گیری‌ها این است که اکثرا کاندیدایی تمام اصلاح‌طلب را به گزینه‌ای ائتلافی ترجیح می‌دهند. با این همه اما تا همین جای کار هم چندین چهره مطرح اصلاح‌طلب پا پیش گذاشته و البته چراغ خاموش اما وارد فعالیت‌های انتخاباتی شده‌اند. اما در این میان طرح نام سیدحسن خمینی از جوانبی شبیه به دیگر کاندیداهای جریان اصلاحات است و البته از جوانبی متفاوت از اغلب آنان. چنان که او نیز همچون اسحاق جهانگیری و برخی دیگر از کاندیداهای احتمالی جریان اصلاحات، کار چندان دشواری برای اجماع‌سازی میان طیف‌ها و احزاب اصلاح‌طلب ندارند و اگر عزمش جزم باشد، احتمالا حمایت دیگر اصلاح‌طلبان را نیز پشت سر خود خواهد داشت و برخلاف برخی دیگر از این کاندیداهای احتمالی، نه‌تنها سخنی در تایید گمانه‌زنی‌ها نگفته، بلکه دست‌کم یک نوبت با واسطه فرزندش این احتمالات را رد کرده است. حال آنکه دیگر گزینه‌های احتمالی اصلاح‌طلبی که به ‌نحوی در قد و قواره سیدحسن خمینی به حساب می‌آیند، اغلب فراتر از سیاست سکوت گامی برنداشته و حتی کاندیداتوری احتمالی‌شان را حتی با واسطه نیز رد نکرده‌اند. با این همه اما بنا به اعلام برخی منابع، بعضی اصلاح‌طلبان از سیدحسن خمینی خواسته‌اند که با افزایش فعالیت‌های سیاسی و حضورش در سطح رسانه‌ها، آرام‌ آرام در مسیر انتخابات 1400 گام برداشته و خود را به ‌مرور برای این رقابت دشوار مهیا کند. هنوز البته پاسخ روشن و رسمی از سیدحسن خمینی در این باره منتشر نشده اما نگاهی به تحرکات اخیرش نشان می‌دهد که خمینی جوان در حال بررسی شرایط صحنه سیاست است و افزایش تحرکات این چند مدت اخیرش نیز موید اینکه حالا گمانه‌زنی حضور او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده چندان دور از واقعیت نباشد. به هر تفسیر اما سیدحسن خمینی به ‌تازگی و در یکی از همین تحرکات سیاسی - مدنی، در اختتامیه اولین جشنواره فرهنگی- هنری «دختران امروز» که ازقضا در حرم مطهر بنیانگذار جمهوری اسلامی نیز برگزار شد، حضور یافت و سخنرانی کرد. او که معمولا در سخنرانی‌های خود به اجتهاد و نگاه فقهی امام خمینی به مسائل امروز ایران نیز می‌پردازد، در این مراسم نیز گفته است: «امام بزرگوار ما کار بسیار بزرگی کرد؛ نهال تناوری را غرس کرد. اما حفظ این نهال همت، عزم، شجاعت و از خودگذشتگی می‌خواهد. این طور هم نیست که در این مسیر ما را فقط تشویق کنند؛ بعضی وقت‌ها هم فحش می‌دهند! اصل کار بسیار مهم است.

باید زنان، مردان، دانش‌آموزان و همه گروه‌ها به این توجه داشته باشیم که راه آینده ما از افق اجتهادی می‌گذرد که انقلاب را پدید آورد؛ اجتهادی که توانست این انقلاب را به وجود بیاورد می‌تواند این انقلاب را ادامه بدهد.»

اشاره او به حفظ نهالی که امام خمینی (ره) غرس کرده، می‌تواند کنایه‌ای از تصمیمش برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری باشد. به ‌عقیده برخی از ناظران اما سیدحسن خمینی برای کاندیداتوری در عرصه سیاست با مشکلات فراوانی روبرو خواهد شد و این گونه نیست که برایش فرش قرمزی پهن کرده باشند؛ به‌ویژه آنکه جریان رقیب اصلاح‌طلبان حالا خود را از هر زمان به پاستور نزدیک‌تر می‌بیند و بعید است که اجازه دهد این فرصت به ‌راحتی از کف کاندیداهای اصولگرا برود. جالب آنکه سیدحسن خمینی پیش از این هم در انتخابات مجلس خبرگان رهبری اعلام کاندیداتوری کرد اما بلافاصله برخی به تندی علیه او فعالیت کردند و در نهایت شورای نگهبان نیز او را برای حضور در این رقابت واجد صلاحیت تشخیص نداد. زمانی که مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی نیز در واکنشی به ‌شدت علیه شورای نگهبان معترض شد حتی شکواییه هاشمی هم راه به جایی نبرد. فارغ از اینها، سیدحسن خمینی در سخنرانی اخیر خود تاکید کرده است: «رمز بقای انقلاب در گروی حفظ مسیر اجتهاد، شکستن دوگانه‌های دروغین پیش روی ما، ایجاد راه‌های سوم و بن‌بست‌شکنی از جایی است که سنت‌های دینی مقابل ارزش‌های نوین قرار می‌گیرد. باید مسیر اجتهاد سومی به صحنه بیاید و با حفظ ارزش‌ها راه را باز کند. رمز توفیق و بسترساز آن نیز زبان هنر و بهترین جای آن آموزش و پرورش است.» سیدحسن خمینی این سال‌ها بارها نشان داده که از آن‌دسته آخوندها و روحانیونی است که نسبت به دیدگاه‌های بسته در فقه انتقاد می‌کند و به‌ گفته اساتید حوزه، یکی از فقهای پیش‌رو و به‌روز شناخته می‌شود. خمینی جوان در سخنرانی‌های خود، گاه ادبیاتی انتقادی دارد و البته گاه در لفافه سخن می‌گوید. یادگار امام (ره) اما در این مراسم راجع به هنر نیز صحبت کرده و گفته است: «هیچ‌ چیز مانند زبان هنر در خدمت این اجتهاد نیست. هنر قوه خیال آدمی را تقویت می‌کند.

همه هویت هنر، عنصر «خیال» است و همه اخلاقی زیستن وابسته به این است که شما تخیل قوی داشته باشید. در نقطه مقابل، «توهم» همه هویت غیراخلاقی زیستن است. وقتی من توهم دارم یعنی خودم را محور جهان می‌بینم و هر چه به من نزدیک است، ارزشمند هست و هر چه از من دور شود، بی‌ارزش می‌شود.»

احتمالا با توجه به نیت او برای حضور در صحنه سیاست در ماه‌های آینده بیشتر شاهد سخنرانی‌هایش باشیم. اما در نهایت چه اتفاقی رخ می‌دهد و او به عنوان یک روحانی سیاسی برآمده از خانواده‌ای انقلابی تا چه میزان قادر به آن خواهد بود که در انتخابات 1400 با دیگر نامزدها رقابت کند، هنوز مشخص نیست. عوامل مختلفی در این میان دخیل هستند که هنوز صحبت کردن درباره آن زود است و حتی اصلاح‌طلبان که حامی اصلی سیدحسن خمینی هستند نیز فعلا ترجیح می‌دهند به طور علنی و صریح در این باره اظهارنظر نکنند.

منبع: روزنامه اعتماد