هادی خامنه‌ای: بیشتر بی‌حجابی‌های امروز یک تقابل سیاسی با مسئولان است
موضوع حجاب میتواند در یک پروسه نسبتاً طولانی به آنچه در ابتدای انقلاب گفته شد، بازگردد.
اعتمادآنلاین| سیدهادی خامنه‌ای گفت: در حوزه حجاب اگر بخواهند می‌توانند سختگیری‌های بی‌رویه و غیرمنطقی را کم کنند و ممکن است در یک پروسه نسبتا طولانی به آن رویه برگشت.
سوال: تحلیلتان را در مورد مقوله حجاب می‌خواهم بدانم.
خامنه‌ای: به لحاظ نظریه اگر می‌پرسید، حجاب بالاخره در دستورات اسلام وجود دارد. و کیفیت حجاب استاندارد نیست که بگوییم با چادر یا روسری. ملاک همانطور که امام هم در فرانسه که بودند یکسری از دانشجویان خانم به دیدارشان رفته بودند و سوالاتی می‌کردند، من نوار این گفت‌وگو را گوش کردم، پرسیدند نظر شما به حجاب چیست؟ امام پرسیدند همین حجابی که شما دارید؟
سوال: یعنی حجاب نداشتند؟
خامنه‌ای: داشتند ولی خب روسری بود. حالا در فرانسه بود.
سوال: طبعا حجابی که نبوده.
خامنه‌ای: نه خب بالاخره نزد امام که بی‌حجاب نرفته‌اند.
سوال: حالا لچکی سرشان کرده‌اند.
خامنه‌ای: حالا چیزی سرشان بوده. امام می‌گویند همین حجابی که شما سرتان دارید؟ می‌گویند بله. ایشان می‌فرمایند اگر مفسده نباشد اشکالی ندارد.
خامنه‌ای: گفتم برخی شهرهای دیگر. یک مقدار تعجب می‌کنند و نگاه می‌کنند. تهران خب کمتر. تهران هم محیط‌های بالای شهر و پایین شهر فرق می‌کند. اگر در پاریس خانمی با چادر و چاقچور راه برود همه نگاه می‌کنند. درست است؟ و خب تماشای زن، یعنی وادار کردن مردان به تماشای زنان چیز خوبی نیست و می‌شود گفت این خانم با این قیافه باعث شده همه به او نگاه کنند چون قیافه دیگری داشته. خب طبیعتا در پاریس زن‌ها بهتر است چادر سرشان نکنند و حجابشان را به صورت دیگری درست کنند شبیه حجاب خانم‌هایی که از لبنان و سوریه می‌آیند. پس شرایط به ما می‌گویند کجا حجاب چطور باشد بهتر است. کجا مفسده وجود دارد و کجا ندارد. مفسده این است که افراد خانمی را با چادر در پاریس ببینند و مسخره کنند. خودش مفسده است.
سوال: یعنی وهن دین است.
خامنه‌ای: بله خب اینکه بگوییم این چه قیافه‌ای است. و نقطه مقابلش در شهرهای مذهبی اینجا با همان کیفیتی که زن‌ها آنجا (خارج از ایران) ظاهر می‌شوند، نه آن کار را نکنند. و اندازه درست بیشتر در اختیار زن‌هاست خودشان بهتر می‌توانند تشخیص دهند چطور باشند که کمتر مفسده داشته باشد.
سوال: پس شما در مورد اجباری بودن حجاب صحبت نکردید.
خامنه‌ای: این تعریف حجاب بود. از قدیم‌الایام یک عده با این بینش و تفسیر از حجاب موافق نبودند. جالب است بدانید در دهه 40، آقای مطهری رحمت‌الله علیه کتاب «مسئله حجاب» را نوشت. ایشان به عنوان یک فقیه و عالم دینی سطح بالا که مسلط به همه مبانی است مسئله حجاب را نوشت و توضیح داد که حجاب در اسلام چگونه است و چگونه باید باشد و معیارها را آورد. چیزی شبیه همان که من می‌گویم البته من دقیق که نمی‌توانم توضیح دهم. همان زمان عده‌ای از متحجرین شدید علیه کتاب حمله کردند که این چیست که ایشان نوشته. یعنی حدود 50 سال قبل.
سوال: بحث اصلی ایشان از حجاب چه بود؟
خامنه‌ای: ایشان همین توضیحات را داد که منظور از حجاب این نیست که سرتاسر بدن پوشیده باشد. معیارهایی هست که مثلا حجم بدن دیده نشود، کیفیت راه رفتن مهیج نباشد، عطر نباید بزنند چون عطر یک مقدار محرک است و موها دیده نشود. همچین چیزی گفته بود و آنها توقع داشتند که خیلی بیشتر باشد.
سوال: خب این که کاملا حجاب شد.
خامنه‌ای: شما می‌گویید اما متحجران قبول نداشتند.
سوال: بحث من این است که مثلا ممکن است شرایط موضوع حجاب به اوایل انقلاب برگردد؟ یعنی چیزی شبیه به لبنان؟ من شنیده‌ام در لبنان در مجالس عزاداری امام حسین باحجاب و بی‌حجاب در کنار هم مجالس را برگزار می‌کنند و همزیستی مسالمت‌آمیز وجود دارد. این الان در ایران به یک تقابل خطرناک تبدیل شده.
خامنه‌ای: خب بله به تدریج این وضعیت پیش آمده و به این راحتی نمیشود این وضع را تغییر داد. البته مسئولان اگر بخواهند می‌توانند سختگیری‌های بی‌رویه و غیرمنطقی را کم کنند و ممکن است در یک پروسه نسبتا طولانی به آن رویه برگشت.
سوال: مثلا در طی چند سال؟
خامنه‌ای: معلوم نیست. حالا مطلب دیگری هم هست که باید اضافه کنم که الان مسائل سیاسی هم وارد کار شده و تعداد قابل ملاحظه‌ای از بی‌حجابی‌ها به خاطر لجاجت و تقابل سیاسی با مسئولان نظام است. والا شاید بشود با منطق آنها را مجاب کرد. یک نمونه‌اش را یادم است بگویم. در انتخابات 88 که ما برای آقای موسوی شهر به شهر می‌رفتیم ما را به یکی از دانشگاه‌ها رفتند که دورتادور صندلی‌ها چیده شده بود و من در جایگاه سخنران بودم و دخترها خیلی خیلی بدحجاب بودند. گروه مقابل هم آنجا حضور داشت و می‌خواست سواستفاده کند. در سوالات مطرح کردند که نظرتان نسبت به حجاب این خانم‌ها چیست. حالا موی خانم‌ها هم بیرون بود. می‌خواستند ببینند من مطابق میل آنها می‌گویم یا نه. من گفتم حجاب در اسلام لازم است و حدودش را هم توضیح دادم و معارهایی را شمردم و گفتم معتقدم که با زبان نرم با خانم‌ها صحبت شود این منطق را می‌پذیرند و من هم از این خواهران خواهش دارم این مسئله را رعایت کنند. همانجا همه‌شان مویشان را پوشاندند. گفتم بفرمایید این معنای همان چیزی است که من دنبال می‌کنم. یعنی خشونت، برخوردهای ناروا و بی‌منطق اگر حذف شود میتواند پذیرش باشد و اگر آن حساسیت‌های ناشی از لجاجت که اشاره کردم نباشد می‌توان به راحتی این چیزها را حل کرد. الان هم همان است منتها ما تا با آن زمان فاصله زیاد داریم چون این شرایطی که به وجود آمده شرایط مرکبی از خیلی از عواملی است که در این 40 سال پیش آمده. یکی دو تا نیست. یکی از نمودهای ظاهری‌اش این است که الان هرچه اصرار می‌کنید حجاب باشد عکسش عمل می‌کنند. در ماشین خانم می‌نشیند زمانی که احساس می‌کند کسی نیست کلا روسری را برمی‌دارد. در بعضی خیابان‌ها و معابر حتی که احساس می‌کنند اینجا خبری از افراد مزاحم نیست حجاب را برمی‌دارند. من خودم دیده‌ام. ممکن است از آن خانم سؤال شود این کار چه فایده‌ای دارد؟ واقعا معتقد هستید اینطور باید بود. من احتمال خیلی زیاد می‌دهم که اینها نخوانند گفت منطقا معتقد هستیم که باید بی‌حجاب بود.
سوال: حالا بعد سیاسی را کنار بگذاریم، با توجه به اینکه من موضوع لبنان را مطرح کردم نظر به فقه مبتنی بر مصلحت زمان و مکان که از طرف امام هم مطرح شد...
خامنه‌ای: آنجاها فرق دارد. لبنان و سوریه و حتی عراق را توضیح دهم. اینجاها هیچکدام حکومت رسما به عنوان حکومت اسلامی مطرح نبوده. مسلمان هستند، مراجع نفوذ دارند و خیلی هم خوب است اما شبیه سال 56-57 ایران است.
سوال: شبیه سال 58.
خامنه‌ای: بله شبیه اندکی بعد از انقلاب. همه چیز تحت سیطره اسلام بود اما حجاب آزاد بود و در راهپیمایی‌ها بی‌حجاب‌ها فراوان بودند. حالا چه اتفاقی افتاد که آن زمان تصمیم گرفته شد حجاب را اجباری کنند الان حضور ذهن و آمادگی برای توضیح ندارم. چیزهایی بود مثلا مابعد از انقلاب در مشهد که بودیم یادم است برای یک بحثی به ما گفتند به صداوسیمای مشهد برنامه‌ای را ببینید. من و آقای طبسی به آنجا رفتیم و برنامه را دیدیم. دو سه نفر از خانم‌هایی که متصدی کارها بودند به کلی از بی‌حجابی یک مقدار آنطرف‌تر هم بودند که از قبل در همانجا کار می‌کردند و تابستان هم بود و لباس‌ها هم خیلی کم بود. بعد از اتمام با خودمان صحبت کردیم که برای چیز دیگری آمدیم و اتفاق دیگری افتاد. مسئله را دنبال نکردیم اما چنین چیزهایی در صداوسیما و ادارات ما بود.
سوال: آنطور که من در نشریات دیده‌ام ظاهرا امام گفته بودند فقط در ادارات اینطور باشد (حجاب باشد).
خامنه‌ای: جزئیات را الان یادم نیست.
سوال: به لحاظ فقهی، فقه مبتنی بر مصلحت زمان و مکان امام، آیا در این زمینه میتواند راهگشا باشد؟
خامنه‌ای: میتواند البته با نظر همه نه. نظر کارشناس‌ها باید باشد. نمیشود تشخیص زمان و مکان را به عهده همه گذاشت. کسی باید باشد که با مبانی فقهی کاملا آشنا و کارشناس باشد.
دیدگاه تان را بنویسید