روسیه باید دست و پای خود را از ایران جمع کند

اعتمادآنلاین| ‌‌ کوروش احمدی، تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در یادداشتی در خصوص فایل صوتی منتشره شده از ظریف و وجوه مثبت این سخنان به بیان نکات قابل توجه‌ای پرداخته‌است.

به گزارش روزنامه اعتماد، مشروح این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:

سخنان محمد جواد ظریف، وزیر خارجه در فایل صوتی افشا شده واکنش‌های بعضا نا‌حق، غیرمنصفانه و حتی توهین‌آمیزی علیه او را درپی داشته است.

کسانی که این فایل صوتی را به‌طور کامل شنیده‌اند، حتما متوجه هستند که جواد ظریف با این پیش‌فرض که سخنانش قرار نیست منتشر شود، سخن گفته است.

لذا روشن است که هدف او انتقاد علنی از کسانی یا جریاناتی نبوده و از این بابت اگر اعتراضی هست، باید متوجه کسانی شود که فایل صوتی را منتشر کرده‌اند.

همچنین واضح است که تمرکز او بر سیاست‌ها بوده و نه اشخاص. متاسفانه همانطور که موارد فساد آنقدر زیاد شده که مردم و مسوولان به نوعی دچار بی‌حسی و بی‌تفاوتی در قبال آن شده‌اند، این خطر نیز وجود دارد که مردم و مسوولان در قبال موارد متعدد رخنه‌های اطلاعاتی نیز که از جمله موجب به سرقت رفتن اسناد سری می‌شود، دچار بی‌حسی و بی‌تفاوتی مشابهی شوند.

در اینجا، ظریف در واقع خود قربانی یک رخنه اطلاعاتی است که نتیجه آن اقدام غیرقانونی و غیراخلاقی انتشار گفت‌وگویی است که از ابتدا بنا بر عدم انتشار آن بوده است.

اما صرفنظر از اینکه این فایل چگونه منتشر شده، شنیدن دوباره و چند باره آن با ذهنی باز و واقع‌بین ضروری است. همزمان، باید توجه داشت که این فایل حاوی نظرات کسی است که تمام زندگی خود را از دوره نوجوانی در خدمت انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی سپری کرده و به گواه همه بزرگان انقلاب صادقانه در جهت خدمت به جمهوری اسلامی کوشیده است.

دو نکته در سخنان ظریف از میان بسیاری نکات به شرح زیر قابل توجه است:

1- سخنان ظریف را نباید به ابراز مخالفت شخصی با این و آن فرد یا این و آن تفکر و جریان فرو کاست. صدای او بازتاب صدای کسانی است که طی 4 دهه خدمت و وفاداری کامل به جمهوری اسلامی، همزمان انتقاداتی نیز به سازمان و سیر امور در نظام داشته‌اند.

ظریف به عنوان دیپلمات دیروز و سیاستمدار امروز که عضو کابینه است و از مجلس رای اعتماد گرفته، قاعدتا باید در شکل دادن به سیاست خارجی کشور نقش داشته باشد.

او پیش از این نیز (از جمله در مصاحبه با روزنامه اعتماد 4 بهمن 99) نقش خود در این حوزه را نزدیک به صفر دانسته بود. او البته در آن مصاحبه با سعه صدری مثال زدنی و گذشتن از حق خود گفته بود که «نقش همه وزرای خارجه صفر است» وافزوده بود که در مقابل جهان «باید از چیزهایی دفاع کنم که خودم هم به آنها باور ندارم و منتقد برخی از آنها هستم.»

در حالی که می‌دانیم اینگونه نیست. یک مامور اجرا وظیفه دارد که ضمن ابراز نظرات خود در داخل تشکیلات، مطیع و مجری دستور سیاستمداران منتخب باشد. اما یک وزیر که سیاستمدار است نه مامور اجرا، به حکم مسوولیتی که دارد و نیز به حکم مسوولیت مشترک وزرا اگر موافق سیاست‌ مافوق خود نباشد کنار می‌رود و راه را برای سیاستمداری که موافق سیاست‌ها است، باز می‌کند.

مهم اینکه ظریف در رابطه با این قبیل مشکلات تنها نیست. او در فایل صوتی می‌گوید که وزیر راه هم مثلا در جریان پروازهای ایران ایر که تحت امرش است، قرار نداشته است. بی‌شک، امور نظام بدون سیاستمداران و تکنوکرات‌ها و مدیران شایسته و دلگرم و دارای اختیارات کافی قابل انجام نیست.

توجه مثبت و سازنده به محتوای واقعی سخنان ظریف می‌تواند نقطه شروعی برای رفع این قبیل مشکلات باشد.

2- توجه به اهمیت شفافیت در سیاست خارجی می‌تواند دستاورد دیگر سخنان ظریف باشد. اگر چه «دیپلماسی» به عنوان ابزار پیشبرد سیاست خارجی را نمی‌توان و نباید به کف خیابان آورد، اما شرایط دنیای امروز و مردم سالاری عملا «سیاست خارجی» را به کف خیابان آورده و افکار عمومی را به عامل مهمی در شکل‌گیری و پیشبرد آن تبدیل کرده است.

تلاش روسیه برای اخلال در نهایی شدن برجام و رفع تحریم‌ها علیه مردم ایران و ایجاد بن‌بست در رابطه ایران با دیگران اگر پیش از این با تحلیل قابل دریافت بود، اکنون با ارایه فکت‌های مشخصی توسط کسی که 7 سال و نیم در مرکز مذاکرات برجام و سیاست خارجی ایران قرار داشته، به امری غیرقابل انکار تبدیل شده است. این موردی است که همراه با سایر مواردِ مواجهه ما با روسیه طی 400 سال گذشته، یعنی از زمان حمله افغان‌ها به ایران، از خاطره جمعی ایرانیان زدوده نخواهد شد. روسیه کشور مهمی است و ما باید با آن کشور روابط رو به رشد داشته باشیم. لذا، امید است که در پی این تحول مهم، روسیه دست و پای خود را در ایران جمع کند و بداند که از این پس بیش از پیش زیر ذره‌بین مردم ایران خواهد بود.

روسیه اگر می‌خواهد در ایران آینده‌ای داشته باشد، باید بداند که این هدف بدون جلب حمایت افکار عمومی مردم ایران هرگز تامین نخواهد شد.