انتخابات 1400| جهانگیری مناظره با لاریجانی را پذیرفت، رئیسی سکوت کرد

اعتمادآنلاین| «کلاب‌هاوس» حالا در آستانه انتخابات 1400، در جایگاه «تلگرام 94» است. خیلی زود مرزهای یک شبکه اجتماعی عادی مبتنی بر صوت را پشت سر گذاشت و حالا به یکی از تاثیرگذارترین شبکه‌های اجتماعی فعال در ایران، کنار توییتر و البته تلگرام قرار گرفته است. روزی این سیاستمدار اصولگرا و از حامیان فیلترینگ یا به عبارتی دیگر، کنترل حق انتخاب مردم در شبکه‌های اجتماعی در کلاب‌هاوس حاضر می‌شود و در اتاق‌های گفت‌وگویی که گاه نقد در آنها آزاد است و گاه ممنوع، به اظهارنظر می‌پردازد و روز دیگر اصلاح‌طلبان می‌آیند و از بایدها و نبایدهای حکومت‌داری در ایران می‌گویند و انتقادات‌شان را مطرح می‌کنند.

به گزارش روزنامه اعتماد، همه این گفت و شنودها سبب شده تا حالا و در آستانه سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، مدعیان «پاستور 1400» هم دیدی متفاوت به این شبکه اجتماعی داشته باشند و فرصت حضور در آن را غنیمت بشمارند اما حضور خبرنگاران داخلی و خارجی، حامی و منتقد سبب شده تا هر کسی جرات حضور در این فضا را نداشته باشد اما حداقل از میان 3 چهره اصلی انتخابات ریاست‌جمهوری، اسحاق جهانگیری، علی لاریجانی و سیدابراهیم رییسی، اولی پیش از اعلام کاندیداتوری و دومی شامگاه پنجشنبه به کلاب‌هاوس آمدند و از کردار و گفتارشان دفاع کردند و بعضا هم از پیشینه خود تبری جستند تا حالا فقط نفر سوم مانده باشد؛ کسی که از قضا برخی حامیانش، از هم‌اکنون، خود را پیروز پاستور می‌بینند.

مواجهه با خود

علی لاریجانی که بی‌حرف پس و پیش از روز ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری تاکنون منظم‌ترین کارزار تبلیغاتی را برای جلب‌نظر مردم داشته و تا حدودی چشمگیر دیگر مدعیان پاستور 1400 را، از نظامی‌ها گرفته تا قاضی معمم و دولتمردِ مکلا، به چالش کشیده است. یکی از کلیدواژه‌های مورد استفاده لاریجانی و یاران «سوال سخت» بود؛ کلیدواژه‌ای که مخاطب آن علاوه بر مردم، دیگر کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری هستند و تاکنون یک مورد از آنها منتشر شده ولی احتمالا در روزهای آتی تعداد بیشتری منتشر خواهد شد. لاریجانی اما خود را مصون نگذاشت و پنجشنبه شب به کلاب‌هاوس آمد تا در معرض سوالات خبرنگاران و فعالان سیاسی قرار بگیرد اما این‌بار با پروتکل‌هایی به ‌نسبت کمتر از آنچه در جریان حضور اسحاق جهانگیری و محمدجواد ظریف شاهد بودیم. خبرنگاران خارجی، نه فقط آنان که در زمره حامیان جمهوری اسلامی قرار می‌گیرند، بلکه تعدادی از منتقدان نیز هرچند اندک اما فرصتی برای طرح پرسش یافتند. پیشینه و گذشته علی لاریجانی به‌ ویژه دوران حضورش در صدا و سیما و «هویت»سازی‌هایش، ارتباط با اصلاح‌طلبان، آبان ‌ماه 98 و برخوردهای خشونت‌بار صورت گرفته با معترضان و... ازجمله محورهای این گفت‌وگوی حدودا 4 ساعته بود.

مناظره سخت

لاریجانی تلاش کرد که پایان بازی را هم به سود خود رقم بزند. جایی که مدعیان انتخابات 1400 را به مناظره در فضایی غیر از صدا و سیما دعوت کرد. دعوت علی لاریجانی اما نه اظهارنظری خطاب به اسحاق جهانگیری، بلکه صراحتا رو به سیدابراهیم رییسی صورت گرفت تا رییس قوه قضاییه که همچنان خبری از استعفایش نیست، در معرض پرسش و دعوتی سخت قرار بگیرد؛ دعوتی که البته از قرار معلوم، بیش از آنکه مورد استقبال رییسی قرار بگیرد، با استقبال جهانگیری مواجه شد؛ چنانکه معاون اول دولت دوازدهم با استفاده از هشتگ «مناظره سخت» در توییتر خود نوشت: «سیاست خارجی مهم است. اما کشورداری یک‌بعدی نیست. آمادگی دارم با همه‌ نامزدها در هر پلتفرمی و هر زمانی درباره مسائل مهم کشور - هم در سیاست خارجی و هم حوزه‌های سیاست داخلی و اقتصاد و فرهنگ و اجتماعی و محیط‌زیست - گفت‌وگو کنم.»

گذشته تاریک

همه ‌چیز اما چون دعوت به مناظره به سود لاریجانی نبود. یکی از خبرنگاران رسانه‌های خارج از کشور آیینه را مقابل لاریجانی گذاشت تا او دوباره با روزگار حضورش در صدا و سیما مواجه شود. پرسش درباره برنامه «هویت»؛ برنامه‌ای تلویزیونی که سال 75 و در دوران ریاست لاریجانی در پرمخاطب‌ترین ساعات روی آنتن شبکه یک سیما می‌رفت. برنامه‌ای که مضمون آن چیزی نبود جز حمله به چهره‌هایی چون شاملو و پخش اعترافاتی از چهره‌هایی چون سحابی؛ اعترافاتی که البته بعدها زیرسوال رفت چون بیان‌کنندگانش صراحتا از اعمال فشار بر خود برای بیان این مطالب سخن گفته بودند. بعدها نقش چهره‌هایی چون سعید امامی و سایر ستون‌نویسان روزنامه کیهان در تهیه این برنامه فاش و به یکی از منفورترین برنامه‌های تاریخ صدا و سیما تبدیل شد و البته نقطه سیاهی در کارنامه لاریجانی. لاریجانی اما در کلاب‌هاوس از رابطه‌اش با شجریان گفت و او را «دوست» خود خطاب کرد ولی از نامه شجریان در دوران ریاستش بر صدا و سیما و انتقادات او از وضعیت این رسانه حکومتی کلامی نگفت و البته از «هویت» هم دفاع نکرد. او تهیه این برنامه را «اشتباه» و کار «زیردستان»ش توصیف و با تاکید بر اینکه برای جبران این برنامه، تلاش کرد برنامه «چهره‌های ماندگار» را ترتیب دهد. اظهاراتی که البته بدون عذرخواهی همراه بود و همین مساله موجبات برخی انتقادات ازسوی اصلاح‌طلبان و فعالان سیاسی و مدنی مستقل را فراهم آورد. لاریجانی درباره حصر هم صحبت کرد. او که همچنان این شائبه درباره‌اش ازسوی اصولگرایان مطرح می‌شود که سال 88 پیروزی میرحسین موسوی را در انتخابات ریاست‌جمهوری به او تبریک گفته، پنجشنبه شب حصر را هم نقد و تاکید کرد که «قرار نبود این‌قدر طولانی» باشد. او همچنین متذکر شد که حصر می‌تواند «با نظر رییس‌جمهوری به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی در جلسه این شورا طرح و حل و رفع» شود. اظهارنظری که اگر در سال‌های 92 یا حتی 96 مطرح می‌شد، احتمالا با استقبال اصلاح‌طلبان همراه بود ولی عدم وفای به عهد حسن روحانی سبب شده تا این استقبال هم صورت نگیرد و در عوض لاریجانی به‌واسطه دفاعش از پخش برنامه «کنفرانس برلین» با انتقاداتی تند و تیز مواجه شود. انتقاداتی که احتمالا لاریجانی برای حل آن در روزهای پیش از آغاز مناظرات تلویزیونی راهکاری بیندیشد تا حداقل هنگام مواجهه با رییس قوه قضاییه، حامیانی پشت سر داشته باشد. او تهیه این مهم را از روز گذشته آغاز کرد. جایی در پستی اینستاگرامی همه نقدها به گذشته‌اش را تلویحا پذیرفت و تلاش کرد با بیان اینکه «کسی که جرات مواجهه عالمانه با گذشته خود را نداشته و از نقد شجاعانه اقدامات خویش بیمناک باشد، بی‌گمان مسوولیت هیچ‌کدام از اقدامات آینده خود را هم نخواهد پذیرفت»، نشان دهد نقدها به خود را می‌داند و اهل فرار از گذشته‌اش نیست.

«صدا میاد»؟!

کمپین تبلیغاتی لاریجانی اما انگار اهل تسلیم نیست. «صدا میاد» کنار «لطفا جمع‌بندی بفرمایید» یکی از جملات پرکاربرد در کلاب‌هاوس است. لاریجانی از این جمله برای کلیپ روز ششم خود استفاده کرد. ویدیویی که در آن تاکید می‌کند «کسی که می‌تواند موضوعی با این سطح از اهمیت را 20 دقیقه‌ای به تصویب برساند، خیلی مدیر قوی‌ای است، حتما به او رای دهید.» اظهارنظری که مستقیما به ماجرای برجام اشاره دارد تا لاریجانی نشان دهد در سیاست خارجی دست بالاتر را نسبت به سیدابراهیم رییسی دراختیار دارد. او احتمال همکاری با محمدجواد ظریف، محبوب‌ترین وزیر کابینه حسن روحانی را هم رد نکرد و با بیان اینکه «هیچ چیز بعید نیست»، چراغ سبزی به این دیپلمات ایرانی نشان داد و همزمان از لزوم تفاهم سریع‌تر با امریکا و اروپا برای رفع تحریم‌ها گفت تا عصبانیت اصولگرایان را تشدید کرده باشد.

پاشنه آشیل

همه این گفت‌وشنود اما به همین سادگی نبود. حداقل 8 نفر از سوال‌کنندگان علی لاریجانی را با اعمال سایر برادرانش قیاس کردند. فاضل لاریجانی، جواد لاریجانی و البته صادق آملی لاریجانی هیچ‌کدام چهره‌ای محبوب میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان نیستند؛ بلکه در عوض هر کدام به نقطه ضعفی برای علی لاریجانی تبدیل شدند. به‌ویژه رییس فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام که حالا هم نامش در پرونده اکبر طبری مطرح است و هم در دوران ریاستش بر دستگاه قضا با اصلاح‌طلبان و فعالان سیاسی و مدنی مستقل چنان کرده که هرگز نمی‌تواند مورد عفو قرار بگیرد. علی لاریجانی اما هیچ دفاعی از خانواده‌اش نکرد، بلکه فقط تاکید داشت که عملکرد آنان را باید به خودشان نسبت داد. همان‌طورکه رفاقتش با عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور را کمتر از رفاقت حسن روحانی با او توصیف و تاکید کرد که در شیوه اجرای افزایش قیمت بنزین اشتباهاتی صورت گرفت. همه اینها کنار هم نشان می‌دهد که لاریجانی خود را برای مناظره‌هایی احتمالا توفانی آماده کرده است. مناظره‌هایی که در جریان آن پاشنه آشیل لاریجانی نه «هویت» و «کنفرانس برلین»، بلکه احتمالا خانواده‌اش خواهند بود و باید دید پاسخ‌های «علی آقا»، این سیاستمدار محافظه‌کار یا به تعبیری «مرد خاکستری سیاست ایرانی» به همین‌جا ختم می‌شود یا تلویحا او به برائت‌جویی از برادرانش هم تن خواهد داد؛ هرچند شامگاه پنجشنبه با خنده گفت که «رابطه خانوادگی ما را بر هم نزنید!»