وضعیت معیشتی مردم بی‌سابقه‌ است/ به وعده‌ها عمل نشد، مشکلات تشدید هم شد

محمود صادقی، نماینده سابق مجلس درباره این‌که این روزها از سوی دولتمردان مطرح می‌شود که باید به وزرا و کابینه مهلت داده شود و این درحالی است که در مجلس هستند نمایندگانی که این روزها نقد به دولت دارند که در انجام برخی امور کوتاه‌مدت هم ضعف‌هایی وجود دارد، گفت: علیرغم اینکه می‌دانیم مجلس یازدهم چگونه شکل گرفت و قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری بالای ۲۰۰ نفر از نمایندگان نامه امضا کردند که آقای رئیسی کاندیدای این دوره از انتخابات شود؛تلقی این بود مجلس یازدهم با دولت همسو است و شاید هم تلاش‌هایی برای یکدست شدن قوای سه‌گانه صورت گرفت و انتظار هم این بود که از مجلس صدایی بلند نشوند.

به گزارش ایلنا، این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: نمایندگان به دلیل آن‌که با بدنه جامعه ارتباط دارند و به حوزه‌های انتخابیه رفت و آمد دارند، مشکلات مردم را می‌بینند و می‌شنوند و این طبیعت مجلس است و بیان می‌کنند؛ ولو یک مجلس کاملا همسو هم باز یک صداهایی باید از آن بلند شود اما ظاهرا دوستان انتظار دارند در همین مقدار حداقلی هم صدایی از مجلس شنیده نشود.

وی ادامه داد: بعضی از تحلیل‌ها این است که می‌خواهند یک نمایشی از تکثر آرا برگزار کنند مبنی بر این‌که در مجلس حرف‌هایی هم زده می‌شود. به شخصه این صحبت‌ها را قبول ندارم چرا که نسبت به بعضی از نمایندگانی که انتقاد کردند، تا حدی شناخت دارم.

صادقی تاکید کرد: ظرفیتی که مجلس دارد این است که خوشبختانه علیرغم همه تنگناها و محدودیت‌هایی که وجود دارد، حداقل باید انتقادات را بیان کنند، اما عجیب این است دولتی که با شعار شفافیت و حل مشکلات معیشتی مردم بر سرکار آمده است و خودش را دولت مردمی می‌داند، نقدهای حداقلی مجلس را نتواند تحمل کند.

وی با اشاره به اینکه نمایندگان خواه ناخواه درگیر مشکلات معیشتی مردم هستند، گفت: وضعیت فعلی نشان‌دهنده آن است که هرچه رو به جلو می‌رویم انتظارات زیادی که برانگیخته شده اگر از این دولت عملی نشود، طبیعتا صدای نقدها از مجلس بیشتر شنیده می‌شود اما آیا این‌که شکاف زیادی بین دولت و مجلس به وجود می‌آید را آنچنان قابل پیش‌بینی نمی‌دانم زیرا بستگی دارد به این که چگونه این موضوع پیش‌بینی شود و فکر هم می‌کنم مدیریت کنند و نگذارند به شکاف زیادی منجر شود.

صادقی درباره این‌که مطرح می‌شود نمایندگان قبل از مطرح کردن سوالات‌شان از تریبون مجلس آن‌ها را در کمیسیون‌ها مطرح کنند، آیا مطرح کردن این‌گونه مسائل از سوی نمایندگان با ذات نمایندگی می‌خواند یا خیر گفت:  سوالات را می‌شود در کمیسیون هم پیگیری کرد و جلسات کمیسیون‌ها برای سوالات پیش‌بینی شده است اما مجلس یک ویژگی‌اش این است که نمایندگان طبق اصل قانون اساسی آزاد هستند از تریبون حرف‌هایشان را بزنند و این‌که نطق نمایندگان از رادیو پخش شود، معنایش این است که نباید محدودیت ایجاد کنند و چنین گفته‌هایی با فلسفه وجودی مجلس سازگار نیست.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی درباره شکل اعتراضات مردم با موضوع مشکلات معیشتی گفت:‌ وضعیت معیشتی مردم وضعیت بی‌سابقه‌ای پیدا کرده است. آقای رئیسی در زمان انتخابات با تبلیغاتی که برای حل فوری مشکلات مردم انجام داد، انتظارات را بالا برد. حالا با گذشت مدتی که از روی کار آمدن دولت آقای رئیسی می‌گذرد، به وعده‌ها عمل نشده و همچنان این مشکلات پابرجاست و حتی تشدید هم شده است.

وی ادامه داد:‌ مشکلات سوءمدیریتی در چهار دهه گذشته وقتی روی هم انباشته شد، مردم را به ستوه آورد. یکی از مشکلات شتاب تورم است. هرچقدر حقوق‌ها افزایش یاید، اقشار مختلف مردم مثل فرهنگیان، کارگران که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد عقب می‌مانند. در دولت و مجلس قبل حل مشکلات معیشتی مردم، در دستور کار بود اما مجلس فعلی با دادن وعده‌هایی مثل حل کردن کردن سریع مشکلات مردم می‌خواستند که آن را حل کنند که دادن این وعده‌ها به افزایش مشکلات دامن زد.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی افزود: مشکلات در محیط زیست به خصوص در حوزه آب ناشی از سوءمدیریت بود، در کشوری که امروز به یکی از کشورهای کم آب دنیا تبدیل شده به جای اینکه از علم روز برای حل مشکل استفاده کند، با روش جا به جا کردن آب که یک روش منسوخ شده است، خواستند مشکل را حل کنند که این مشکلات را به وجود آورد. در دنیا طریقه استفاده از آب شرب، برای کار صنعتی و کشاورزی مسیرهای جداگانه‌ای دارد که در اینجا به طور مثال یک راه قانونی برای اصلاح الگوی کشت گذاشتیم که کارساز نبود. در جاهایی که آب زیاد بود برخی نمایندگان مجلس، وزرا یا مسئولان محلی سعی داشتند که این امکانات را به سمت خودشان بکشانند. 

صادقی درباره حق اعتراض‌های معیشتی مردم گفت: بروز مشکلات باعث می‌شود تا مردم دست به اعتراض بزنند. مردم حق دارند مشکلات خود را از طریق اشکال مختلف از جمله برگزاری اجتماعات و راهپیمایی‌  که در اصل ۲۷ قانون اساسی آمده، بیان کنند. اما این نگاه به حاشیه رفته است. حتی قانون اساسی، اعتراضات را مشروط به اخذ مجوز نکرده اما الان باید برای برگزاری راهپیمایی درخواست مجوز کرد که عموما هم این مجوزها را وزارت کشور که متولی این امر است، صادر نمی‌کند.

نماینده پیشین مجلس در پاسخ به این سوال که راهکارهای احزاب برای سامان دادن به اعتراضات چیست، گفت:‌ در اصل ۲۶ قانون اساسی اشاره شده است که احزاب و تشکل‌ها متولی برگزاری اجتماعات و راهپیمایی هستند، اما با توجه به سیاست‌هایی که اعمال شده بهایی به احزاب داده نشده است.

وی افزود:‌ احزاب معذوریت‌های فراوانی دارند اما با توجه به اینکه حزب اختیاری ندارد، اما می‌تواند صدای مردم باشد و حرف مردم را نمایندگی کند. با درخواست مجوز برگزاری اجتماعات، احزاب مسئولیت برگزاری را هم برعهده می‌گیرند که باعث شناسنامه‌دار شدن شکل اعتراضات و اجتماعات می‌شود. اما متاسفانه وزارت کشور به این درخواست‌ها بی‌توجهی می‌کند. پیش از تصویب مصوبه مجلس دو تشکل فرهنگیان در اعتراض به طرح رتبه‌بندی برای برگزاری راهپیمایی نامه نوشتند که فرمانداری و کمیسیون ماده ۱۰ احزاب آن را مسکوت گذاشته و پاسخی ندادند. بنابراین وقتی مردم نتوانند حقشان را از راه‌های قانونی  بگیرند طبیعتا به رفتارهایی روی می‌آورند که با قانون منطبق نیست.

وی افزود: احزاب تلاششان را برای رفع این مشکل کردند اما پاسخگویی نبود. در مجلس دهم در بحث راهپیمایی اعتراضات تلاش شد محل‌هایی برای معترضان تعیین شود اما هیئت رئیسه مجلس قبل و کمیسیون شوراها آن را مسکوت گذاشت و به تعویق افتاد. 

صاقی گفت: مردمی که می‌آیند اعتراضشان را به شکل مسالمت‌آمیز بیان کنند، اما معمولا گروه‌های خاص و مشکوکی در این فرصت‌ها تلاش می‌کنند تا اشکال خشونت‌آمیزی را ایجاد کنند که همین کار بهانه‌ای برای سرکوب اعتراضات می‌شود. این موضوع مخصوصا در آبان ۹۸ کاملا مشهود بود. 

نماینده پیشین مجلس در پاسخ به این سوال که بودجه ۱۴۰۱ بر اساس تحریم بسته شده و با اعلام اینکه مشکلات معیشتی قرار نیست با تحریم گره بخورد باید چه راهکاری تعریف کرد تا تاثیر کمتری بر معیشت مردم داشته باشد، گفت:  ما مشکلات فراوانی در ساختار نظام بودجه‌ریزی داریم. یکی از این مشکلات، وجود تورم مزمن در کشور است. تورم زندگی مردم را بسیار مختل کرده است. به طور کلی باید گفت که منابع ما با مصارفمان نمی‌خواند. خود دولت اولین مصرف کننده است. اگر قرار است بودجه‌ای بر اساس تحریم بسته شود باید بر اساس بودجه هزینه‌های دولتی باشد.  مثلا به مجلس یازدهم نگاه کنید ببینید که چقدر بودجه سازمان‌های دولتی افزایش یا کاهش پیدا کرده است. یک سیستم بودجه ریزی ایجاد شده و کنترل چندانی هم روی آن صورت نمی‌گیرد. 

وی تصریح کرد: نکته‌ای که باید به آن اشاره شود، وجود دستگاه‌های عریض و طویل در برخی از نهادهاست که نظارتی بر آن وجود ندارد. متاسفانه روز به روز نهادها و دستگاه‌های بدون کارآمد تشکیل می‌شوند. 

صادقی در ادامه به شکاف روزافزون دولت و ملت اشاره کرد و گفت: غالبا مردم می‌گویند وقتی وضعیت معیشتی مسئولان تامین است به درد مردم توجه نمی‌کنند. یک وقتی نماینده‌ای کار مردم راه می‌اندازد، اما زمانی که رانت و فساد پای کار می‌آید برخی از مردم فاصله می‌گیرند و می‌گویند تحریم باعث این مشکلات شده است، اما همین تحریم چه بلایی به سر مردم از لحاظ معیشت، دارو و... آورده است. 

وی افزود:‌ در زمان دولت روحانی، در مذاکرات هسته‌ای، با شش دور مذاکرات به توافقاتی رسیده بود. اما در دولت جدید مذاکرات ۵ ماه متوقف شد و حالا بلاتکلیف و سردرگم مانده است. هر جمله‌ای که توسط هر مسئولی گفته می‌شود تاثیر خود را در بازار می‌گذارد. از یک طرف تیم مذاکره‌کننده می‌گوید ما وین را ترک نکردیم و از طرف دیگر معاون رئیس‌جمهور می‌گوید ما پلن بی مثل نگاه به شرق داریم. این جملات بلافاصله تاثیر خود را می‌گذارد. 

صادقی همچنین گفت: ‌آقایان می‌گویند ما مسئله تحریم‌ها را به مسائل معیشتی گره نمی‌زنیم با حرف که نمی‌شود این کار را انجام داد. فعالان بازار و کسانی که در کار اقتصادی هستند این تاثیرها را می‌سنجند، اما در دولت فعلی فکر می‌کنند می‌توانند همچنان با وعده و شعار مسائل را حل کرد. در بحث بودجه معاون رئیس‌جمهور اعلام کرد که بودجه سر وقت تحویل مجلس می‌شود اما همین دیروز باید تحویل مجلس می‌شد که نشد. حالا گفتند قرار است هفته آینده بودجه به مجلس برسد و آن وقت مشخص می‌شود چه بودجه‌ای بستند. دولت فعلی متناسب با شعارها و وعده‌هایی که به مردم داده است، قادر به نوشتن بودجه نیست. 

محمود صادقی در پاسخ به این سوال که فاصله اعتراضات مردم کمتر شده و بعد از دی ۹۶ و آبان ۹۸ با وقفه حدودا دو ساله به دلیل بیماری کرونا مواجه شده بود و حالا با واکسینه کردن مردم جدی‌تر شده اگر به این اعتراض‌ها رسیدگی نشود چه اتفاقاتی پیش می‌آید، گفت:‌ اولین  موضوع، شکل مدیریت اعتراضات است. اگر قرار باشد همان سبک و سیاقی که در اصفهان عمل کردند در جاهای دیگر عمل کنند، هر اجتماعی، زمینه اجتماع دیگری را فراهم و خشم مردم را بیشتر می‌کند. مدیریت این تجمعات باید به گونه‌ای باشد که اشکال حقوقی، جامعه‌شناسانه و روانشناسانه آن سنجیده شود و حق مردم را به عنوان یک حق اساسی محترم بدانند. 

وی افزود: در کشورهای پیشرفته مردم برای سالیان متوالی اعتراض می‌کنند و به گونه‌ای است که خیلی کمتر وارد خشونت می‌شوند. اما متاسفانه در اینجا آستانه تحمل دولت و نیروهای امنیتی پایین است و درایت لازم در مدیریت اعتراضات وجود ندارد و حل این موضوع باید در اولویت قرار بگیرد. ثانیا مشکلات جامعه درجه تب آن‌ها را نیز بالا می‌برد و به نقطه غیر قابل تحمل می‌رسد. اگر دولت در موضوعاتی مثل مذاکرات هسته‌ای یا لوایح اف.ای.تی.اف تصمیم درست بگیرد، می‌تواند فشار را کم کند.  پیش بینی من این است که دولت با روش فعلی نمی‌تواند مشکلات معیشتی مردم را سرو سامان دهد و در ماه‌های آینده باعث تشدید این اعتراضات می‌شود، مگر اینکه دولت در موضوعاتی که با معیشت مردم در ارتباط است با حفظ مصلحت و عزت ملی تصمیماتی را بگیرد که التهاب جامعه و بازار را کاهش دهد و مشکلات مردم بصورت محسوس کمتر شود.