سیاست ایران در قبال افغانستان نه دوگانه است نه متناقض و مبهم

ناصر کنعانی، وزیر امور خارجه در نشست خبری خود با رسانه‌ها در پاسخ به سوال اعتمادآنلاین مبنی بر اینکه، در ما شاهد برگزاری نشست سمرقند با حضور ایران و همسایگان افغانستان به علاوه روسیه بودیم. هرچند در بیانیه مشترک این نشست به موضوعات مهم پرداخته شد اما آیا به یک نقشه راه برای وادار کردن طالبان به مفاد این بیانیه‌ها از جمله رعایت حقوق زنان و تشکیل دولت همه‌شمول هم رسیدید؟ برخی منتقدان سیاست خارجی ج.ا. ایران نسبت به طالبان، از مواضع دوگانه تهران سخن می‌گویند. علیرغم صدور برخی بیانیه‌ها ما شاهد توسعه رابطه همه جانبه ایران با طالبان و واگذاری سفارتخانه افغانستان به این گروه هستیم. پاسخ شما به این انتقادها چیست؟ گفت:

• در ارتباط با مسائل افغانستان باید تاکید کرد که نباید نقش سیاست مخرب و اشغالگرانه امریکا طی ۲۰ سال گذشته مورد غفلت قرار گیرد.
• همچنین خروج غیرمسئولانه و هماهنگ نشده امریکا از افغانستان هم نقش مخرب دیگری در شکل‌گیری یک روند کاملا نابسمان در کشور مهم و پیچیده‌ای مثل افغانستان داشت.
• ایران به عنوان کشور همسایه افغانستان و کشوری که مرز مشترک و طولانی با افغانستان دارد نمی‌تواند درباره مسائل این کشور بی‌تفاوت باشد یا منتظر تحولاتی بماند که ایران در آن نقش ندارد.
• اجلاسی که در سمرقند برگزار شد، چهارمین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان بود و ایران نقشی مهم در این روند ایفا می‌کند.
• در این نشست به موضوعات زیادی پرداخته شد و بیانیه مشترک به خوبی نشان می‌دهد که کشورهای همسایه افغانستان روی چه موضوعاتی تاکید داشته‌اند. از جمله حمایت از یک الگوی همکاری مشترک منطقه‌ای .
• بخش زیادی از مشکلات نتیجه اشغالگری امریکا و خروج غیرمسئولانه این کشور است.
• مبارزه با تروریسم، افراطی‌گری و تشکیل دولت فراگیر از جمله دیگر موضوعات مهم نشست بود.
• مبارزه با گروه‌های تروریستی از جمله داعش که تهدیدی علیه امنیت منطقه است هم موضوع مهم دیگر نشست بود. متاسفانه ما شاهد نقش‌آفرینی برخی طرف‌ها از جمله دولت امریکا در حفظ داعش به عنوان یک عنصر ابزاری در جهت اعمال مدیریت و مهندسی امنیتی و سیاسی هستیم.
• موضوعاتی نظیر مبارزه با مواد مخدر و ضرورت رعایت حقوق زنان نیز در این نشست به بحث و گفت‌وگو گذاشته شد.
• موضوعات مطرح شده بخشی از تلاش ایران برای بهبود وضعیت افغانستان، تثبیت شرایط امنیتی در این کشور و کمک به تشکیل یک دولت فراگیر است و ایران این سیاست را در چارچوب‌های چندجانبه و منطقه ای دنبال می‌کند.
• سیاست ایران در قبال افغانستان نه دوگانه است و نه دارای تناقض است.
• ما در ارتباط با افغانستان دارای سیاست اصولی و روشنی هستیم‌. سیاست ایران در قبال افغانستان از مولفه‌های روشنی تبعیت می‌کنیم.
• حمایت از صلح و ثبات در این کشور برای ما بسیار مهم است، مخالفت با حضور مجدد بازیگران خارجی به بهانه های مختلف و استفاده از ابزارهایی نظیر تروریسم و مخالفت با مداخله خارجی از مبانی دیگر رفتاری ایران در ارتباط با افغانستان است.
• ضرورت تشکیل دولت با مشارکت همه اقوام، ضرورت مبارزه با تروریسم، ضرورت مبارزه با مواد مخدر و مخالفت جدی با منع زنان از تحصیل و مخالفت با منع زنان از نقش داشتن و اشتغال داشتن زنان در اجتماع از دیگر موارد مد نظر ایران است.
• وزیر امور خارجه در نشست سمرقند به طور واضح و آشکار در سمرقند بر این موارد تاکید کرد و گفته شد که ایران هم مخالف منع زنان از تحصیل است و هم آماده است که ایجاد شرایط مناسب برای تحصیل دانش‌آموزان و دانشجویان هم به طور حضوری و هم مجازی کمک کند.
• مجددا تاکید میکنیم، تعامل و همکاری با طالبان و هیات حاکمه موقت افغانستان به معنای شناسایی وضع موجود نیست.
• ما در ارتباط با افغانستان موضوعات دوجانبه بسیار مهمی هم داریم؛ از جمله موضوع پیگیری حقابه ایران از هیرمند همواره به طور جدی از سوی وزارت امور خارجه مطرح شده است.
• موضوع امنیت مرزها برای بسیار حائز اهمیت است. وضعیت چند میلیون آواره افغانستانی در ایران نیاز به پیگیری دارد. ممانعت از سرریز شدن آوارگان جدید هم ضروری است و نیاز به هماهنگی دیده می‌شود.