افزایش مشارکت در انتخابات نیازمند اصلاحات اساسی در نظام حکمرانی است

اسماعیلی گرامی‌مقدم در یادداشتی با عنوان «مشارکت، زمینه می‌خواهد»‌ در روزنامه اعتماد نوشت: اصلاح‌طلبان برخلاف اصولگرایان به ‌طور طبیعی خواستار افزایش مشارکت در انتخابات هستند چرا که تجربیات گذشته حاکی است مسیر توفیق و پیروزی آنان از مشارکت و حضور بالای مردم می‌گذرد. این روزها برخی چهره‌ها و رسانه‌های اصولگرا با انتشار اخبار کذب و غیرواقعی تلاش می‌کنند، تصویری غیرواقعی از انتخابات ارایه کنند، اما باید دید چرا مشارکت در انتخابات در سال‌های اخیر مطابق توقع‌ها نبوده است؟ عدم اقبال به انتخابات طی سال‌های اخیر دلایلی دارد که می‌توان آنها را به صورت زیر دسته‌بندی کرد: 

1) با توجه به نارضایتی‌های مردم در حوزه‌های اقتصادی و معیشتی و با توجه به رخدادهای اعتراضی پس از مرگ مهسا امینی، مردم مطالبات خود را در اعتراضات به سمع و نظر دولت و نظام حکمرانی رساندند اما پاسخ مناسبی از سوی سیستم دریافت نکردند. امروز مردم احساس می‌کنند مطالبات‌شان روی زمین مانده و توجهی به آنها نمی‌شود. هرچند نظرسنجی شفافی در این زمینه صورت نگرفته اما مشخص است تورم 40 درصدی، فیلترینگ گسترده، افزایش محدودیت‌ها و... باعث رضایتمندی مردم و افزایش مشارکت آنها نمی‌شود. اصلاح‌طلبان هم به عنوان طیفی که همواره نسبت نزدیکی با مطالبات مردم داشته‌اند، احساس می‌کنند فضای لازم برای پاسخگویی به مطالبات مردم وجود ندارد.

2) دلیل دیگر مرتبط با تجربیات انتخابات اخیر است. اصلاح‌طلبان تجربه ردصلاحیت‌های گسترده را همراه دارند. در سال‌های گذشته به خصوص سال‌های 98 و 1400 چهره‌های برجسته اصلاح‌طلب به بهانه‌های واهی ردصلاحیت شدند و پاسخ مناسبی هم از شورای نگهبان دریافت نکرده‌اند. طبیعی است که این طیف با احتیاط بیشتری وارد آوردگاهی شود که تیغ تیز ردصلاحیت‌های آن را احساس کرده‌اند.

3) بیایید فرض را بر این بگذاریم که دو اشکال یاد شده رفع شوند. یعنی از یک طرف، مردم احساس رضایت کرده و مشارکت بالایی داشته باشند و از سوی دیگر شورای نگهبان و دستگاه‌های نظارتی، نظارت استصوابی را ملغی اعلام کرده و همه اصلاح‌طلبان را تایید صلاحیت کنند. فرض بگیریم اصلاح‌طلبان هم رای بیاورند و راهی بهارستان شوند. همچنان نشانه‌ای برای کارآمد بودن حضور آنان در مجلس مشاهده نمی‌شود، چرا که مجلس طی سال‌های اخیر از کارکرد اصلی خود خارج شده است. اصلاح‌طلبان احساس می‌کنند مجلس از ماهیت خود خالی شده است. بنابراین پروسه افزایش مشارکت در انتخابات قبل از هر چیز نیازمند اصلاحات اساسی در نظام حکمرانی و سیاستگذاری‌های راهبردی است.