زن ایرانی موضوع جدیدترین آثار بهزاد اژدری

اعتمادآنلاین| بهزاد اژدری هنرمند درباره مجسمه‌های سرامیکی که قرار است از جمعه (20 مهر ماه) در گالری اعتماد به نمایش گذاشته شود، به ایسنا گفت: این نمایشگاه روایتی از سرگذشت تا وضعیت کنونی زن ایرانی در عبور از سنت به مدرنیسم در زمینه‌های متعدد از زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی اوست که چند سالی درگیر آن بوده‌ام. این دغدغه زمانی برایم پررنگ‌تر شد که از طرفی شاهد پیشرفت، ارتقاء و استیلای او در زمینه‌های علمی، اجتماعی، سیاسی و ورزشی و ... و از طرفی شاهد گرایش شدید بسیاری دیگر به عادت، آموزه‌ها، سنن دینی و عرفی اما با رنگ و بوی شدیدتر و گاهی بی‌سابقه و نیز برداشت‌های انحرافی و بعضا غلط از مدرنیته و مدرنیسم بوده‌ایم.

او با بیان اینکه مجموعه حاضر از سال 1394 شکل گرفته است، اظهار کرد: سعی کردم در قالب روایی و با زبان تصویرگری سنتی ـ ایرانی، همچنین در گفت‌وگو با طبقه متوسط جامعه به عنوان مخاطب اصلی، گاه تنها روایت‌گر و گاه با دید نقادانه، گاه با زبان طنز و گاه با کنایه‌ای گزنده به بازگویی قصه این سال‌های «زن ایرانی در گذر» بپردازم.

اژدری در خلق 19 اثر جدیدش به مسائل مربوط به فرآیند تطور، تغییر، کنار آمدن و حتی مقابله با تغییر وضعیت زن از جایگاه سنتی در گذار به مدرنیته پرداخته و پیرامون مسائل روانشناسی فردی و اجتماعی زن سنتی ایرانی در دوران مدرن و چالش‌های او حول مسائل مربوط به خانواده، قواعد اجتماعی، حکومت، قانون، عرف و وضعیت جدید جهانی توجه کرده است.

رییس سابق انجمن هنرمندان سفالگر اضافه کرد: از یک طرف موفقیت‌های زن ایرانی در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، علمی و هنری در عرصه ملی و جهانی و از طرف دیگر آمار و ارقام درصد مصرف بالای لوازم آرایش، جراحی پلاستیک و جدی شدن بسیاری از الگوهای کم مایه برای او و بسیاری از مسائل دیگر در کشور، برای من به صورت امری پارادوکسیکال و سوال برانگیز بوده است. دوگانه تعالی و افول در دو انتهای یک بردار ارزشی، محرک کم توانی بابت پرداختن به این موضوع نبوده است.

او با بیان اینکه آثارش را برای توده مردم خلق کرده است، تاکید کرد: پرداختن به چنین اموری برای تعادل جامعه امری حیاتی است؛ این در حالی است که برخی معتقد هستند هنر معاصر (امروزین) نخبه‌گرا است و قرار است با قشر اندکی از جامعه ارتباط برقرار ‌کند که همانا یا منتقدین هنری هستند یا هنرمند و روشنفکر. به نظر می‌رسد ارتباط هنرمند معاصر با بدنه‌ جامعه قطع شده است و بسیاری از هنرمندان عملا در خلا ارتباط با بدنه جامعه مشغول تئوری‌پردازی صرف در زمینه خود هنر هستند. به عبارتی هنر جز پرداختن به مسایل خود هیچ وظیفه و غایتی ندارد. انگار اثر هنری قرار بوده تنها طی کننده فاصله کوتاه بین هنرمند و منتقد باشد و بس و هنر رسالتش جز این نیست.

او درباره هنرمندانی که تنها تامین‌کننده خوراک منتقد هستند، نیز اظهار نظر کرد: به نظر می‌رسد برخی از هنرمندان فقط برای منتقدانی که احساس می‌کنند آثاری مورد توجه آنها است، اثر هنری تولید می‌کنند. در واقع این یک معامله بین هنرمند و منتقد است و خارج از این دایره کارکردی ندارد. اما من معتقدم مخاطب اصلی قشر متوسط جامعه است و هنرمندان به عنوان یک سنسور حساس نظارتی و نیز یک بردار قوی اصلاحی برای برطرف کردن چالش‌های مهم جامعه تاثیرگذارند.

اژدری افزود: به خیالم با خلق این آثار و نمایش آن برای توده مردمی که درگیر چالش‌های مطرح شده هستند، این مسائل را به نقد و بازنگری می‌کشم. به همین دلیل فکر می‌کنم اگر حتی 20 مخاطب داشته باشم که تحت تاثیر این آثار به بازنگری اندیشه و عمل خود نائل شوند به هدف خود رسیده‌ام.

این هنرمند با بیان اینکه فکر نمی‌کنم هنر یک مسیر تخصصی باشد که باید راه خودش را پیش ببرد، گفت: مگر می‌شود مشکلات روزمره اجتماعی و فرهنگی ما هیچ ارتباطی به هنرمند نداشته باشد؟ هنرمند به عنوان یک انسان در جامعه زندگی می‌کند و برایم جای سوال دارد چگونه می‌تواند تحت تاثیر پیرامون خود نبود؟ هنرمند جامعه‌شناس نیست اما شاید بیش و پیش‌تر از هر جامعه‌شناسی نسبت به تغییرات پیرامونی‌اش حساس و تحریک‌پذیر باشد.

او همچنین درباره شیوه پرداختن به چنین موضوعاتی از طریق خلق آثارش اظهار کرد: در مجموعه حاضر تلاش کرده‌ام از شیوه بیانی تصویری بیشتر شناخته شده نزد توده‌ها بهره گیرم. درصد بسیار بالایی از جامعه مخاطب ما با همان روش‌های سنتی قصه گویی و حدیث و حکایت مأنوس بوده و نشانه‌ها و کدهای آن را می‌شناسند. همان‌ها که در تصویرگری ایرانی سنتی هم معمول و رایج بوده است ... بخشی از آن مربوط به تصویرگری سنتی ایرانی و بخش دیگر مربوط به قابلیت‌های تکنیکال و شخصیت‌سازی‌های شخصی خود من است. ترکیب این دو، این آثار را ویژه کرده است.

اژدری با بیان اینکه برای جذب و کشش مخاطب، رعایت زیباشناسی را همیشه یک اصل می‌دانم، گفت: در مرحله بعد به بسترهای زیباشناسی که وابسته به فرهنگ‌ بصری مردم است تکیه می‌کنم زیرا آنها ابزارهای مورد نیاز من برای تامین ارتباطم با مخاطبم هستند؛ به عبارتی در قالبی کار نمی‌کنم که مخاطبم آن را نمی‌شناسد زیرا هدف من تأمین نمی‌شود.

این هنرمند درباره نمایش آثارش در کشورهای دیگر نیز بیان کرد: قرار بود این آثار در فرانسه نیز به نمایش گذاشته شود اما پشیمان شدم زیرا مخاطب آثار من، مخاطبی آشنا به فرهنگ ایرانی است که با کدها و نشانه‌های آن به خوبی آشناست.

نمایش آثار برای مخاطب فرنگی و غیرایرانی فقط شو است و رزومه که الزاما به معنای ارتباط نیست؛ بنابراین ترجیح دادم آثارم در ایران به نمایش دربیاید و مخاطب وطنی داشته باشم.

جدیدترین آثار بهزاد اژدری با عنوان «از... ز. به» تا اول آبان‌ ماه در گالری اعتماد واقع در باغ نگارستان در میدان بهارستان، خیابان دانشسرا از ساعت 15 تا 20 دایر است.

منبع: ایسنا