صحبت‌های هوشنگ مرادی کرمانی درباره کودکان

اعتمادآنلاین| نویسنده قصه‌های مجید در چهارمین مهرآیین که به همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان در خیابان حجاب برگزار شده بود، گفت: من نمی‌خواهم قهرمان‌بازی درآورم ولی متأسفانه همیشه بچه‌های ما به نظر می‌رسد که به ابزاری در اختیار حکومت‌ها تبدیل شده‌اند و تصور می‌شود که کودک باید زیر بار حکومت‌ها شکل گیرد، این غلط است.

او تصریح کرد: زمانی می‌گفتند مجید دروغ می‌گوید، بی‌ادب است و با دخترهای همسایه سر و سری دارد و با همین توجیه جلوی این کتاب را می‌گرفتند. تا اینکه قصه‌های مجید مورد توجه افرادی چون مهندس علاقه‌مندان قرار گرفت و گفت مجید چیزی را می‌گوید که ما به آن نیاز داریم. مجید از امید و شادی حرف می‌زند. مجید می‌گوید که بچه‌های ایرانی باید با شادمانی بزرگ شوند واینطور بود که مقاومت‌ها شکست. در آن زمان ما حدود 18 میلیون جمعیت کودک و نوجوان داشتیم. آیا آن زمان هیچ‌کدامشان دروغ نمی‌گفتند. امروز بیچارگی بچه‌های ما نتیجه بی‌تدبیری آن روزهاست. آنقدر نصیحت و شعار دادیم که نگذاشتیم بچه‌هایمان داستان بخوانند و از داستان‌ها لذت ببرند. بخندند و شادی کنند.

مرادی کرمانی گفت: باید در کتاب‌ها مطالبی را بگذاریم که بچه‌ها به آن علاقه‌مند بشوند. کتاب‌های بچه‌ها، کتاب‌های فقهی نیست. چرا نویسندگان ما قهر کرده‌اند و بیشتر کتاب‌های ما ترجمه‌ای است. دنیای امروز دنیای مجازی است. دنیای کودکان ما عوض شده است. آموزش و پرورش باید به ادبیات کودک و نوجوان توجه بیشتری داشته باشد و بچه‌های ما را برای زیستن در آینده با شادمانی و سربلندی پرورش دهد تا آنان بتوانند در این دنیا واقعاً اهل زندگی باشند.

پیش از سخنرانی این نویسنده کودکان و نوجوانان، محمدهادی محمدی عضو مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و نوجوانان با اشاره به اینکه مؤسسه متبوعش بعد از درگذشت توران میرهادی، هوشنگ مرادی کرمانی را برای دریافت جایزه‌های جهانی معرفی کرده است، گفت: از نظر ما هوشنگ مرادی کرمانی در سطربندی ادبیات کودک و نوجوان ایران در بالاترین سطح قرار دارد. گاهی نویسنده‌ای خیلی در جامعه خود کار می‌کند و توفیق پیدا می‌کند اما کتاب‌هایش فراتر از مرزها نمی‌رود. آثار کرمانی این ویژگی را داشت که توانست به صورت طبیعی ترجمه شود و مورد اقبال عمومی قرار گیرد.

عضو مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و نوجوانان تصریح کرد: هوشنگ مرادی کرمانی و آثارش در هر اجتماع و فرهنگی همین ویژگی را دارند و خواهند داشت. چنین نویسنده‌ای می‌تواند با عنوان نویسنده جهانی شناخته شود اما چرا ما نتوانستیم افتخار به حق اندرسون را به او بدهیم. واقعیت آن است که در جامعه ما دوگانگی قهرمان قربانی وجود دارد. ما جامعه‌ای سنتی هستیم که کرمانی در ادبیات کودک آن قهرمان است. او با ویژگی‌های خود چهره ملی است که البته قهرمان هم هست و این دو پیوند ناگسستنی است. اما ما در بحث اندرسون پارامترهایی را داریم که می‌تواند نویسنده‌ای را پایدار کند. در جایزه اندرسون گفته می‌شود که نویسنده‌ای که تأثیر پایدار می‌گذارد و در خلق ارزش‌های جامعه مؤثر است. مرادی به اینجا رسیده است. او برای کودکان کار می‌کند اما چرا این قهرمان نتوانست به جایگاه شایسته خود برسد. من فکر می‌کنم ما نتوانسته‌ایم او را به درستی پشتیبانی کنیم. اگر او این جایزه را 15 سال پیش گرفته بود الان مثل فرهاد حسن‌زاده خیلی راحت‌تر می‌توانستند این مسیر را طی کنند چون جهان به این باور می‌رسید که جامعه ما محل پرورش تک‌ستاره‌هاست اما ما نتوانستیم این کار را بکنیم اما چینی‌ها این کار را کردند.

محمدهادی محمدی گفت: چینی‌ها در طی سال‌های 2000 تا 2010 الگوریتم جایزه‌های جهانی را کشف کردند. اما ما این الگوریتم را کشف نکرده‌ایم. این بدترین اشتباهی است که ما کرده‌ایم. اگر پشت‌سر مرادی کرمانی بودیم او قهرمان قربانی نمی‌شد و من از آنچه اتفاق افتاد متأسفم. ما در صف قهرمان قربانی‌ها هستیم. بایستی کاری کنیم و اگرچه این فرصت را از هوشنگ مرادی کرمانی گرفتیم. یکی از ویژگی‌های مؤثر در دریافت جایزه‌های بین‌المللی قرار گرفتن آنها در امتداد جوایز ملی است. هیأت داورانی که آثاری را بالا می‌آورند و آثاری را حذف می‌کنند باید برای هر کدام از اینها دلایل متقنی را ارائه دهند. به هر حال آقای کرمانی شما شایسته جایزه‌های جهانی هستید و اگر نشدید ما باید این پرسش را از خود داشته باشیم که امروز انجمن نویسندگان کودک و نوجوان اگر دارد کاندیدایی را معرفی می‌کند دلایل انتخاب و کنار گذاشتن آن باید روندی منطقی را طی کند.

معصومه انصاریان محقق و نویسنده نیز که پیش از این کتاب ادبیات مذکر را نوشته بود به بررسی شخصیت زنان در آثار هوشنگ مرادی کرمانی پرداخت و گفت: سخن گفتن در مورد آثار این نویسنده مشهور و محبوب کار آسانی نیست. کرمانی فقط یک نویسنده نیست بلکه انسانی دردمند، فرهیخته و دارای سبک زندگی است. او با زبانی ساده و شیرین کودکی و صداقتی که از جنس رفتار اجتماعی و منش اوست، با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند و در شخصیت او نوعی یکپارچگی دیده می‌شود که به شدت قابل احترام است.

نویسنده کتاب پژوهشی ادبیات مذکر تصریح کرد: هوشنگ مرادی کرمانی نویسنده‌ای واقع‌گراست. او برای خلق آثارش سختی‌های زیادی کشیده است اما چیزی که مهم است این است که آنچه از ذهن او بر قلمش جاری می‌شود اگرچه تلخ است ولی شیرین و دوست‌داشتنی است و به صورت خودجوش در قلم او ظاهر می‌شود. او قصه پر از درد زندگی خود را می‌نویسد اما آنگونه که خودش دوست دارد این زندگی را برای بچه‌ها ترسیم می‌کند. تلخی‌ای که با شیرینی ساخته شده است.

این نویسنده سپس به بررسی شخصیت زنان در برخی از آثار این نویسنده شهیر کودکان و نوجوانان پرداخت.

سودابه امینی از دیگر سخنرانان این مراسم نیز گفت: بدون هیچ پیشوند و پسوندی هوشنگ مرادی کرمانی نویسنده‌ای تمام و کمال است که الگوی خوبی می‌تواند برای دیگر نویسندگان باشد.

وی گفت: او بدون هیچ پیچیدگی و تکلفی می‌نویسد و خودش است. من به تمام کسانی که در این چند روز مورد تقدیر قرار گرفته‌اند تبریک می‌گویم. همه ما باید به بدون و داشتن این عزیزان به خود ببالیم و کانون باید سهم خود را در این زمینه ادا کند. باید به کودکان در درجه اول تبریک گفت و بعد به خودمان و بعد به این عزیزان که کارنامه‌شان به آنها نیفزوده بلکه به ما افزوده است.

در این مراسم لوح تقدیر، تندیس مهرآیین و مبلغی پول نقد به هوشنگ مرادی کرمانی تعلق گرفت.

منبع: ایسنا