وزیر ارشاد درباره کاغذ و بحث ممیزی چه گفت؟

اعتمادآنلاین| سیدعباس صالحی امروز (یکشنبه، هشتم اردیبهشت) در حاشیه بازدید از سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درباره این‌که آیا کاغذ از شمول دریافت ارز دولتی خارج شده و قرار است به شکل آزاد محاسبه شود، گفت: هنوز تصمیم نهایی در این زمینه گرفته نشده است. کالاهای مختلفی در شورای اقتصاد محل بحث بود که برخی از کالاها مانند گوشت تکلیف نهایی‌شان مشخص شده اما راجع به کاغذ هنوز مسئله نهایی نشده است.

او سپس درباره هدفمندی یارانه کتاب در بخش بین‌الملل و ناشران دانشگاهی اظهار کرد: یکی از مسائلی که همیشه وجود دارد مسئله یارانه کتاب‌های خارجی است. نمایشگاه کتاب تهران از سال‌های قبل در حوزه واردات کتاب خارجی با عنوان کمک به نشر دانشگاهی و دانشجویان علاقه‌مند به کتاب خارجی وارد شده و در این مسیر حرکت کرده است. اعتباری هم که در حوزه یارانه‌های این بخش اختصاص داده‌ایم با این نگاه بوده است. تغییراتی که در این زمینه وجود داشته به این دلیل بوده که کتاب‌هایی که در نمایشگاه حضور دارند کتاب‌های جدیدی باشند تا بتوانند به تولید علم کمک کنند. عیب‌ها و محدودیت‌هایی وجود دارد اما این رویه ادامه خواهد داشت.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین درباره تأثیر وضعیت قیمت کاغذ در نمایشگاه کتاب تهران و این‌که سیاستی برای حمایت از ناشران در سال 98 اتخاذ شده است یا نه گفت: این موضوع در آخرین روزهای سال مطرح شد. کاغذ یکی از مهمترین مسائل در حوزه فرهنگ و نشر بود. اگر کشوری با فضای نشر و کتاب درگیر نباشد طبیعتاً در حوزه‌های دیگر آثار نامطلوبی برجای می‌گذارد. با همین نگاه بحث کالای اساسی بودن کاغذ در سال 97 مطرح شد. در سال جدید تغییری در این نگاه پدید نیامده است.

صالحی خاطرنشان کرد: در فضای توزیع کاغذ در سال 97 مشکلاتی داشتیم که این مشکلات موجب شد پاره‌ای از بحث‌ها در حوزه کاغذ پدید بیاید. در مجموع بیش از 200 میلیون تن کاغذ در سال قبل وارد کشور شد که 23 هزار تن آن از طریق ارشاد توزیع شد. البته مجموع آمار تمامی کسانی که در سال 97 کاغذ وارد کرده بودند در پایان سال به تعزیرات داده شد تا سازمان تعزیرات زمینه مشکلات کاغذ در سال 97 را پیدا کند تا در توزیع کاغذ در سال 98 تدبیر درست‌تری صورت بگیرد. حدود 60 میلیون دلار ارز به کاغذ تخصیص داده شد که بخشی از آن هنوز در مسیر این است که بتوانند کاغذ را وارد کنند.

او در ادامه بیان کرد: درخواستی که در شش ماه دوم برای کاغذ دریافت شد، حدود 200 میلیون دلار بود که کارگروه کاغذ ارشاد و وزارت صمت تعیین کرده بود که به خاطر مضیقه‌های ارزی که وجود داشت کمتر از 60 میلیون دلار در زمینه کاغذ تامین ارز صورت گرفت و همه این‌ها باعث شد حوزه کاغذ در فضای نشر و مطبوعات آن‌چنان که مورد انتظار بود نباشد. امیدواریم با نگاهی که عزیزان در دولت دارند درباره کاغذ حمایت‌هایی در این حوزه داشته باشیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین درباره ممیزی و این که گفته می‌شود سانسور به صورت سلیقه‌ای و براساس کلیدواژه صورت می‌گیرد اظهار کرد: موضوع ممیزی در زمانی که من معاون فرهنگی بودم نیز مورد توجه قرار گرفت. فرآیند نظارت و ممیزی بر مبنای تکلیف قانونی صورت می‌گیرد تا ممیزی دقیق و غیرسلیقه‌ای باشد. منظور از ممیزی غیرسلیقه‌ای این است که ممیز دانش آن را داشته باشد و بتواند با محتوای کتاب ارتباط برقرار کند و با توجه به این‌که حجم کتاب‌ها زیاد است بتواند محتوا را با سرعت بفهمد و با دقت بخواند.

او افزود: ممیزهای مختلف بخش قابل توجهی از کتاب را می‌خوانند و براساس کلیدواژه عمل نمی‌کنند. در صورتی که موارد این‌چنینی دیده شود ناشران و مولفان می‌توانند برای برخورد سلیقه‌ای و واژگانی تذکر بدهند.

سیدعباس صالحی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره این‌که کتاب‌های کودک بیشتر به سمت ترجمه رفته تا تألیف اظهار کرد: این موضوع باید مورد توجه قرار بگیرد. آماری که در تولید ترجمه وجود دارد درصد بیشتری را به خود اختصاص داده اما یکی از عامل‌های اصلی در این بحث، حق مالکیت است. کتاب‌های داخلی نیاز به حق مؤلف و تصویرگر دارند، بنابراین هزینه چاپ بیشتر می‌شود. هزینه چاپ در بخش کتاب‌های خارجی با توجه به این‌که حق مؤلف و تصویرگر پرداخت نمی‌شود کمتر است. بنابراین ناشر ترجیح می‌دهد به سمت کتاب‌های ترجمه برود.

او افزود: البته برخی از ناشران حق تألیف پرداخت می‌کنند. به نظر می‌رسد مسئله ترجمه کتاب کودک ارزان‌تر از تألیف در این حوزه باشد. باید حوزه تألیف و ترجمه کودک با توجه به اهمیتی که کتاب کودک دارد با دقت بیشتری مورد توجه قرار بگیرد و فضای تألیف را در این زمینه قوی‌تر کنیم.

وزیر ارشاد همچنین درباره این‌که در حوزه ادبیات کودک و نوجوان و وارد شدن کتاب‌ها به صورت چمدانی از کشورهای خارجی سخت‌گیری صورت نمی‌گیرد، خاطرنشان کرد: حوزه کودک حوزه بسیار حساسی است، زیرا آن‌ها آینده کشور را می‌سازند، بنابراین باید مورد توجه جدی قرار بگیرد. در حوزه مفاهیم ادبیات کودک و نوجوان باید مراقبت بیشتری اتفاق بیفتد.

او با تاکید بر این‌که در حوزه ادبیات کودک و نوجوان باید مراقبت بیشتر و درست‌تری صورت بگیرد، گفت: همان‌طور که گفتم عدم توازنی که برای کتاب وجود دارد به خاطر ارزان‌تر تمام شدن کتاب‌های ترجمه است اما در مورد محتوا باید مراقبت جدی صورت بگیرد. ما نگاه‌مان این است که در همه حوزه‌ها تألیف را در بخش‌های مختلف جدی بگیریم؛ البته تألیف قوی نه کپی‌برداری و کتاب‌سازی.

صالحی همچنین درباره کتاب‌سازی‌هایی که وجود دارد و این‌که در بحث نظارت در حوزه کمی و کیفی چه راهکارهایی برای جلوگیری از کتاب‌سازی تعبیه شده است، گفت: یکی از مشکلاتی که اقتصاد نشر و محتوای کتاب با آن درگیر است مسئله قاچاق کتاب است. کتاب‌سازی مسئله‌ای است که در سال‌های اخیر نشر را درگیر کرده است. به نظر می‌رسد همان‌طور که صنف نشر کمیته صیانت از قاچاق کتاب را تشکیل داد کمیته حمایت از مالکیت فکری را جدی‌تر بگیرد. گاه کتاب‌ها فقط جلدشان عوض می‌شود و محتوا تغییری پیدا نمی‌کند.

او سپس بیان کرد: امیدوارم صنف نشر مالکیت فکری را جدی بگیرد تا کتاب و نشر از فضای فعلی خارج شود. امیدوارم در حوزه قاچاق کتاب و کپی‌برداری از کتاب‌ها در سال 97 شاهد اتفاق‌های خوبی باشیم.

منبع: ایسنا