امروز کتابخانه‌ای سوخت، هنرکده‌ای آتش گرفت

اعتمادآنلاین| ‌‌ زمانی «برتولت برشت» هنرپیشه متعهد و کارگردان نامدار آلمانی گفت اگر کسی می‌خواهد هنرپیشگی و بازیگری یاد بگیرد، باید شاگردی «ویتوریو دسیکا» را کند.

«نصرت‌الله کریمی» علاوه بر تحصیل تئاتر نزد «عبدالحسین نوشین»، پدر تئاتر نوین ایران، شاگرد و دستیار دسیکا بود.

در آن سال‌ها که خیلی از آقایان و کارگردانان دیروزی، تمدن، دموکراسی و آزادی را در خارج از ایران می‌دیدند ولی در بازگشت به ایران برای خلایق فیلم‌هایی چون اکبر، اصغر و الی آخر می‌ساختند.

در آن سال‌هایی که این‌ کارگردان‌ها با ساخت فیلم‌های آبکی مجدداً ناموس‌‌پرستی‌های بیجا، قمه و قداره‌کشی و غیرت آبکی را در سینمای ایران رواج می‌دادند.

در آن روزهایی که سینمای ایران شاهد ساخت فیلم‌هایی با دیالوگ‌های مسخره و بازی هنرپیشگانی بود که انگار در حال رقص‌اند و برای تماشاگر چشم و ابرو می‌تاباندند.

نصرت‌الله خان از فرنگ برگشت، با زحمتی زیاد و اغلب با سرمایه شخصی چند فیلم قابل توجه در سینمای آن‌ روز ایران ساخت. فیلم‌هایی که زمینه‌های اجتماعی عمیقی داشت. خرافات و سنت‌های کهنه اجتماعی را به سخره ‌می‌گرفت.

فقط کافی است نگاهی به رُل «آقاجان» در سریال دایی‌جان ناپلئون بیندازید یا سکانس‌های شاهکار فیلم «محلل» را زمانی که در خیابان به دنبال محللی درستکار می‌گردد ببینید تا متوجه بازی فوق‌العاده‌اش شوید.

او هنرپیشه‌ای بزرگ بود که در ایفای نقشش هرگز از حرکات دست و سر استفاده نمی‌کرد و آنچنان در نقش خود فرو می‌رفت که انگار عضوی از خانواده‌تان را مقابل دوربین می‌بینید.

اما به این دلیل که فیلم‌های کریمی به مذاق خیلی‌ها خوش نیامد نتوانست به کارش ادامه دهد. فاجعه بزرگ‌تر برای کریمی بعد از انقلاب اتفاق افتاد. او زندانی و ممنوع‌الکار شد.

چهار دهه استادی با عظمتِ کریمی خانه‌نشین شد. چهار دهه که می‌توانست پنج تا شش نسل از جوانان این کشور را به‌ درستی وارد دنیای هنر کند. می‌توانست اندوخته‌هایش را به نسل‌های آینده منتقل کند.

چهار دهه که می‌توانست فیلم‌های شاهکار بسازد و تجربیاتش را برای نسل‌های آینده به یادگار بگذارد، ولی افسوس که در این کشور جایی نداشت.

امروز کتابخانه‌ای سوخت و هنرکده‌ای آتش گرفت؛ امروز «نصرت‌الله خان» هم به گذشتگان پیوست.

روحش شاد و یادش گرامی