نت‌فلیکس؛ داستان فراز و فرود یک سرویس پخش فیلم

اعتمادآنلاین| مرجان یگانه‌پرست- بالاخره بعد از یک سال درگیری با بیماری کرونا و ابتلای بسیاری از انسان‌ها و از دست رفتن جان‌های بسیار و مدت‌ها قرنطینه شدن در جای جای جهان و البته تلاش‌های متعدد برای ساخت واکسن کرونا و روزها چشم‌انتظاری برای به نتیجه رسیدنش، امیدها برای ساخته شدن واکسن این بیماری پررنگ‌تر شد.

درست چند روز بعد از اتمام انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکا، هم چینی‌ها و هم آمریکایی‌ها اعلام کردند که در ساخت واکسن کرونا به موفقیت‌هایی رسیده‌اند و شرکت داروسازی فایزر آمریکا، به طور مشخص از امید بخش بودن فاز سوم آزمایشات بالینی واکسن کرونایش خبر داد.

این خبر موج امیدی برای شکست این بیماری همه‌گیر ایجاد کرد، اما چه کسی فکرش را می‌کرد که این موفقیت بتواند روی سینما و فیلم تاثیر منفی بگذارد، آن هم برای یکی از مهم‌ترین سرویس‌های پخش آنلاین که در طی روزهای کرونایی، بالاترین ارزش سهام خود را تجربه کرد. این غول رسانه‌ای، سرویسی نبود جز نت‌فلیکس.

این شرکت پخش که در سال‌های اخیر در میان مخاطبان جایی برای خود باز کرده در دوران کرونا با آثار درخشانی چون محرمانه اسپنسر (Spenser Confidential)، سریال درام- جنایی «Ozark» یا سریال اسپانیایی خانه اسکناس (Money Heist) که از تولیدات بسیار موفق و پربیننده این شرکت بودند، توانست در ذهن‌ها به عنوان یک سرگرمی‌ساز جدی بیش از گذشته ماندگار شود. پخش مستند Tiger King (ببر پادشاه) از ابتدای ماه مارس که با استقبالی گسترده روبه‌رو شد نمونه دیگری از تولیدات نت‌فلیکس بود.

هرچند شیوع کرونا سبب افزایش بی‌سابقه ارزش سهام شرکت‌هایی مثل آمازون و نت‌فلیکس شد، اما حالا با رسیدن خبر موفقیت واکسن شرکت دارویی فایزر، سهام این شرکت‌ها به طور غافلگیرانه‌ای سقوط کرد. ارزش سهام 2 شرکت بزرگ آمازون و نت‌فلیکس که هر دو با فیلم و سریال مرتبط هستند، به ترتیب 5.1% و 8.6% سقوط کرد تا نگرانی‌های سهامداران این شرکت‌ها برای ادامه کار جدی‌تر شود.

اما چرا نت‌فلیکس همزمان با کرونا، فراز و فرود داشت؟ با آمدن ویروس ناشناخته کرونا، وقتی همه رستوران‌ها و کنسرت‌ها، تورها و دیدارها کنسل شد و همه خانه‌نشین شدند و به تجربه زندگی مجازی روی آوردند، پر کردن اوقات قرنطینه‌ای و سرگرم شدن تعداد زیادی از مردم تحت قرنطینه اهمیت پیدا کرد. در این شرایط بود که گروه بزرگی به دنبال‌کنندگان نت‌فلیکس افزوده شدند و این شرکت بر خلاف دیگر اقتصادهای به خاک سیاه نشسته، به اوج رسید.

در یک دهه اخیر درآمدهای میلیارد دلاری کمپانی‌های سریال‌سازی رشد تصاعدی داشته و رونق بازار سینماها را به چالش کشیده است. بازار امسال سینماها در مقایسه با سال گذشته به خاطر کرونا با افت 60 درصدی فروش روبه‌رو بود و در مقابل تلویزیون‌های اینترنتی 50 تا 70 درصد رشد داشتند.

در سه ماه اول سال 2020، 15 میلیون و 800 هزار نفر مشترک جدید به نت‌فلیکس اضافه شد و در پایان ماه مارس شمار کسانی که مشترک سرویس نت‌فلیکس شدند به 183 میلیون نفر رسید. این رشد، 28 درصدی و معادل پنج میلیارد و 800 میلیون دلار بود که در نتیجه سود این شرکت را 2 برابر کرد و به 709 میلیون دلار رساند. این فرایند به ارزش سهام نت‌فلیکس در بازار بورس 36 درصد اضافه کرد.

اما داستان نت‌فلیکس از کجا شروع شد؟ نت‌فلیکس در روزهایی شبیه این روزها در سال 1998 آن هم با 30 کارمند و تنها با 925 عنوان فیلم در میان بی‌توجهی غول‌های بزرگ رسانه و کانال‌های تلویزیونی پرمخاطب به روش‌های نوین اطلاعات و پخش آنلاین رو آورد. این شرکت در حالی که کار خود را با اجاره دی‌وی‌دی از طریق پست شروع کرده بود، بعد از ضرردهی‌ها و رقابت با رقبای جدی همچون بلاک‌باستر که غول کرایه فیلم در آمریکا بود، رفته‌رفته رشد کرد به جایی رسید که حتی تولید و ساخت فیلم و سریال را هم به فعالیت‌های خود اضافه کرد.

نت‌فلیکس در سال 2005 بیش از 35 هزار عنوان فیلم در اختیار داشت و روزانه بیش از یک میلیون دی‌وی‌دی را به ‌صورت کرایه در اختیار کاربرانش قرار می‌داد. موفقیت این سیستم به اندازه‌ای زیاد بود که سه تولیدکننده‌ بزرگ پخش دی‌وی‌دی که شامل سونی، توشیبا و اچ‌پی بودند، قراردادی با نت‌فلیکس برای اعطای عضویت رایگان به خریداران محصولات‌شان امضا کردند.

هرچند بعد از موفقیت نت‌فلیکس، شرکت بلاک باستر سرویس آنلاین خود را در سال 2004 راه‌اندازی کرد و به دنبال آن والمارت هم به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای جهان به کرایه دی‌وی‌دی جذب شد اما سرانجام این بازار هم در اختیار نت‌فلیکس قرار گرفت. در نهایت هم بالک باستر در سال 2008 اعلام ورشکستگی کرد و والمارت هم از این حوزه بیرون رفت تا نت‌فلیکس یکه‌تاز این عرصه لقب بگیرد.

سال 2007، نت‌فلیکس به کاربرانش اطلاع داد با ارائه سرویس وی‌اودی خود از کرایه دی‌وی‌دی به صورت پستی فاصله می‌گیرد. با ارائه این فرمت از پخش، بسیاری از کمپانی‌های بزرگ تولید فیلم و مجموعه به همکاری با این شرکت و بستن قرارداد با آن ترغیب شدند.

در سال 2011، یعنی 14 سال بعد از آغاز به کار نت‌فلیکس، این شرکت پخش به تولید محتوا هم ورود کرد و در گام اول مجموعه تلویزیونی «خانه پوشالی» به کارگردانی دیوید فینچر و حضور کوین اسپیسی را تهیه کرد. با موفقیت مجموعه‌های اختصاصی نت‌فلیکس، این کمپانی سرمایه‌گذاری خود را افزایش داد که از جمله‌ آنها می‌توان به همکاری با دریم‌ورکز برای تولید انیمیشن Turbo Fast اشاره کرد.

در حال حاضر نت‌فلیکس بیش 4700 کارمند را در بیش از 190 کشور جهان سرویس‌دهی می‌کند. این سایت که در ایران از سال 1394 فیلتر شده هم‌اکنون 166 میلیون مشترک دارد، رقمی که نسبت به 6 سال پیش حدوداً چهار برابر شده است.

به نظر می‌رسد روز‌های طلایی نت‌فلیکس و سرویس‌های وی‌اودی به پایان رسیده باشد، اما کارشناسان معتقدند موفقیت نت‌فلیکس در بازار بورس برای مدتی دیگر هم ادامه خواهد داشت. اما این پیش‌بینی هم وجود دارد که با بازگشت به دوران گذشته، مردم به طور بالقوه وقت کمتری برای نت‌فلیکس خواهند گذشت و کاهش سهام این شرکت همچنان ادامه خواهد داشت.