بسیاری از متقاضیان خرید اینترنتی کتاب دست خالی بازگشتند/ انتقاد از اختلال سایت نمایشگاه در فضای مجازی/ در دومین روز برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران، سایت در حال ارتقای فنی است

اعتمادآنلاین| اولین روز نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران که با تاخیری چندین ماهه و پس از لغو نمایشگاه فیزیکی اردیبهشت‌ماه به دلیل کرونا برگزار می‌شد، با اختلال در سایت همراه بود تاجایی که بسیاری از علاقه‌مندان کتاب از خرید بازماندند و انتقادهای خود از این نمایشگاه را در فضای مجازی مطرح کردند.

با آغاز سال 99 موضوع برگزاری نمایشگاه کتاب که هر ساله در ادریبهشت‌ماه برگزار می‌شود و چشم امید ناشران برای رونق و توجه بیشتر به کتاب است، مطرح شد.

ایوب دهقانکار، مشاور اجرایی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که اواخر فروردین در برنامه «تقاطع فرهنگ» در رادیو شرکت کرده بود، اظهار امیدواری کرده بود که تا پایان سال نمایشگاه کتاب به ‌صورت حضوری و فیزیکی برگزار شود.

او همچنین عنوان کرد که وزارت ارشاد و خانه کتاب وظیفه دارند حالت‌های جایگزین را برای ناشران در نظر بگیرند و قطعاً سیاست حمایتی وزارت ارشاد بر این است که حتی‌الامکان در صورت عدم برپایی نمایشگاه، حالات جایگزین را در نظر بگیرد و برپایی مجازی یکی از پیشنهادات است، این هم که یارانه چگونه به دست کتابفروشان و ناشران برسد در دست بررسی است.

پس از آن هراز چند گاهی خبرهایی درباره برگزاری نمایشگاه کتاب حتی به صورت آنلاین منتشر می‌شد تا اینکه علیرضا اسماعیلی، مشاور اجرایی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در گفت‌وگویی که روز 20 شهریور با خبرگزاری «ایبنا» انجام داد، اظهار کرد که مقرر شده است نخستین نمایشگاه مجازی کتاب بعد از طرح پاییزه کتاب99 برگزار شود و مدت یک هفته برای برگزاری این نمایشگاه پیش‌بینی و احتمال تمدید آن‌ نیز در نظر گرفته شده ‌است.

پس از مدتی ایوب دهقانکار که به مناسبت بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران روز 27 مهر در برنامه «در انتهای الوند» در تلویزیون شرکت کرده بود، اظهار امیدواری کرد که تا آخر آذر شاهد برپایی نمایشگاه باشیم، هر چند او اعلام کرد زمان دقیق برگزاری این نمایشگاه هنوز مشخص نیست.

زمان به اواسط آذرماه نزدیک می‌شد اما هنوز جزئیات بیشتری درباره نمایشگاه مجازی کتاب تهران اعلام نشده بود که محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز 18 آذر به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «نمایشگاه مجازی کتاب دی‌ماه برگزار می‌شود. تعطیلات دو هفته‌ای ادارات باعث شد روند تدارک برنامه نمایشگاه با تاخیر انجام شود. به همین دلیل زمان برگزاری نمایشگاه تغییر کرد».

این نمایشگاه در دی‌ماه نیز برگزار نشد، اما در اخبار رسمی آمد که از اول تا ششم بهمن‌ماه برای برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران در نظر گرفته شده است.

البته طی این مدت طرح تابستانه یا پاییزه کتاب با تخفیف‌هایی که برای خریداران داشت، باعث شده بود برای چند روز طی یک فصل مراجعه به کتابفروشی‌ها یا خریدهای آنلاین بیشتر شود، اما همچنان برگزاری نمایشگاه کتاب حتی به صورت آنلاین موضوعی بود که مورد توجه ناشران، کتابفروشی‌ها و علاقه‌مندان کتاب به شمار می‌رفت.

با این حال اولین روز برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران به دور از حاشیه نماند و اختلال در سایت باعث انتقاد متقاضیان خرید شد. پیش از آن نیز در اولین ساعات بامداد روز چهارشنبه، اول بهمن، خبرگزاری «ایسنا» از بخش‌های مختلف سایت نمایشگاه کتاب گزارشی منتشر کرد و از کندی سرعت و اختلال‌های موجود نوشت، اما از آنجا که هنوز ساعات اولیه افتتاح نمایشگاه بود و حجم بار ترافیکی در سایت کم بود، این امیدواری وجود داشت نقص‌های به وجود آمده در روز چهارشنبه رفع شده باشد.

از همان ساعات اوایه صبح چهارشنبه تعدادی از کاربران در فضای مجازی به خصوص صفحات شخصی توییتر خود از خرید کتاب در این نمایشگاه انتقاد کرده و در مواردی با انتشار اسکرین‌شات‌ از صفحات دستگاه‌های تلفن همراه یا کامپیوترهای خود اختلال و در دسترس نبودن سایت را اعلام کردند.

به غیر از انتقادهایی که درباره لزوم بررسی مشکلات پیش از آغاز به کار نمایشگاه و هزینه طراحی چنین سایتی مطرح شد، برخی نیز این موضوع را دستمایه شوخی کردند. از جمله این شوخی‌ها یکی از کاربران با نام علیرضا بود که در توییتر خود نوشت: «با کسی که از نمایشگاه کتاب خرید کرده، ازدواج کنید. کسی که تونسته باشه از این هفت خان هزار توی پیچ در پیچ با دست پر خارج بشه، مرد زندگیه.»

مشکلات مربوط به دسترسی نمایشگاه کتاب باعث شد اواسط روز چهارشنبه روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران در اطلاعیه‌ای به آن بپردازد: «با توجه به موج استقبال گسترده بازدیدکنندگان و خریداران کتاب از نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران همزمان با آغاز نمایشگاه، از خریداران تقاضا می‌شود با توجه به 24 ساعته بودن بازدید و خرید، مراجعه به سایت را به روزهای آینده و ساعت‌های مختلف موکول کنند.»

در ادامه اطلاعیه آمده بود که افزایش منابع زیرساختی برای پاسخگویی مطلوب‌تر به مردم و خریداران در دستور کار دست‌اندرکاران برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران قرار دارد.

با این وجود به نظر می‌رسد این مشکل حداقل تا اولین ساعت‌های روز پنجشنبه، دوم بهمن، نیز کماکان باقی مانده است و اگر به بخش خرید نمایشگاه مراجعه کنید پیغام «Coming Soon» و دسترس نبودن این بخش را مشاهده می‌کنید.

روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران در اطلاعیه شماره 25 خود که در صبح روز دوم بهمن منتشر شده، آورده است: «به منظور رفع مشکلات فنی، سایت فروش نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران تا ساعاتی دیگر در دسترس خواهد بود.»

تاکنون نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مجازی زیادی به دلیل کرونا برگزار شده و مسئولان برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب پیش از این فرصت لازم را برای بررسی مشکلات و نقص‌ها داشته‌اند، اما با وجود چنین مشکلاتی در اولین و دومین روز برگزاری به نظر می‌رسد بررسی‌های کافی برای انجام این کار و برگزاری نمایشگاه مجازی صورت نگرفته است.