«شبکه نمایش خانگی» تمایل به ماهواره‌ها را کمتر کرده است

اعتمادآنلاین| چهارمین نشست از گفت‌وگوهای راهبردی فرهنگستان هنر با سخنرانی محمد آقاسی دبیر ستاد فرهنگ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با موضوع شبکه نمایش خانگی در سالن گلستان هنر در فرهنگستان هنر برگزار شد.

به گزارش ایرنا، محمد آقاسی دبیر ستاد فرهنگ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، به تفاوت میان سینما و تلویزیون و شبکه نمایش خانگی، به‌عنوان یک بازیگر میانجی اشاره کرد و گفت: نظرسنجی‌ها نشان دادند که از زمان جان‌گرفتن نمایش خانگی تمایل به سمت ماهواره‌ها بسیار کمتر شده است و این نقطه قُوّت است.

ظهور VODها به ما خاطرنشان کرد که پژوهش کنیم در دنیا چه اتفاقی در حال شکل‌گیری است. VODها با ترجمه ویدئوهای هنگام درخواست یعنی اینکه شما در هر زمان و در هر جایی که اراده کنید به این ابزار دسترسی دارید.

این صنعتی بسیار بزرگ در دنیاست و از سال 2018 میلادی جزء چند صنعت پردرآمد دنیا محسوب می‌شود. بیش از نیمی از جمعیت جهان در این فضا حضور دارند و نتیجه همه زحمات در نمایش‌نامه‌ها و رمان‌ها و سینما و تئاتر و تلویزیون، در این VODها به نمایش گذاشته می‌شود.

این پژوهشگر با این مقدمه نظری بحث را در پژوهش خود به تفاوت میان سینما و تلویزیون و «شبکه نمایش خانگی»، به‌عنوان یک بازیگر میانجی بین آن دو، کشاند و گفت: نظرسنجی‌ها نشان دادند که از زمان جان‌گرفتن نمایش خانگی تمایل به سمت ماهواره‌ها بسیار کمتر شده است و این نقطه قُوّت است.

ظهور VODها به ما خاطرنشان کرد که پژوهش کنیم در دنیا چه اتفاقی در حال شکل‌گیری است. VODها با ترجمه «ویدئوهای هنگام درخواست» یعنی اینکه شما در هر زمان و در هر جایی که اراده کنید به این ابزار دسترسی دارید.

این صنعتی بسیار بزرگ در دنیاست و از سال 2018م جزء چند صنعت پردرآمد دنیا محسوب می‌شود. بیش از نیمی از جمعیت جهان در این فضا حضور دارند و ماحصل تمامی زحمات در نمایش‌نامه‌ها و رمان‌ها و سینما و تئاتر و تلویزیون، در این VODها به نمایش گذاشته می‌شود.

مردم ایران 112 دقیقه در روز تلویزیون تماشا می‌کنند

این جامعه‌شناس به اهمیت لایه‌ها و به اصطلاح برگه‌های زرد صفحات مجازی در افکار عمومی مردم و نظرسنجی آنها در مورد گرایش به این فضا توجه داد و گفت: مطابق نظرسنجی ما در مرکز افکارسنجی جهاد دانشگاهی، مردم ایران 112 دقیقه در روز تلویزیون تماشا می‌کنند.

این مدیر فرهنگی پس از ارائه آمار تفصیلی در خصوص وضعیت شبکه­‌های نمایش خانگی در ایران و نیز رفتار مخاطبان در مواجهه با محتوای ارائه‌شده از سوی این شبکه‌ها، در جمع‌بندی سخنان خود گفت: تغییر ذائقه هنری مردم خطری جدی است که اگر به‌اشتباه رخ دهد، سال‌ها باید زحمت کشید تا آن را برگرداند.

پس از پژوهش متوجه شدیم که مردم به شبکه نمایش خانگی اقبال فراوانی نشان می‌دهند و این ظرفیت مهمی است که می‌تواند فضای میانجی بین فضای تلویزیون و سینما باشد.

این موضوع می‌تواند به آفرینش مخاطب جدید در نمایش خانگی منجر شود. این امر می‌طلبد که با آن برخورد منطقی و حقوقی شود و نگذاریم که احساسات حکمرانی کند. در این صورت است که می‌توانیم امیدوار باشیم اتفاقات خوبی در حوزه هنر می‌افتد. اگر سیاستی را در برهه‌ای از زمان طراحی می‌کنیم، نباید با تغییر دولت‌ها به آنها بی‌توجهی کنیم.

شبکه خانگی؛ چالش و آسیب‌ها و پیشنهادات راهبردی

آقاسی با اشاره به آسیب‌شناسی درباره شبکه نمایش خانگی گفت: ضعف نظارت محتوایی بر آثار تولیدشده؛ ضعف زیرساخت‏های حقوقی و قانونی؛ ضعف زیرساخت‌های آموزشی و پژوهشی و فقدان مدیریت مستقل و تخصصی در بدنه سازمان سینمایی برای برنامه‏‌ریزی و هدایت ویدئورسانه در فرایند و زنجیره تولید تا پخش از چالش‌های این حوزه است.

وی همچنین ابتذال و سطحی‌‏نگری در تولید برخی محصولات شبکه نمایش خانگی،‌ ضعف نظام رده‌بندی سنی و محتوایی برای محصولات و عدم شفافیت مالی شبکه نمایش خانگی و آلوده‌شدن برخی تولیدات به فساد و پولشویی را از دیگری چالش های این حوزه برشمرد.

او الزام شورای هنر به لحاظ سیاست‌های شبکه نمایش خانگی در سند سینما و الزام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تشکیل کارگروه بازنگری آیین­‌نامه‌­ها و مقررات مربوط به اعطای مجوز به ساخت برنامه­‌های شبکه نمایش خانگی را پیشنهاد کرد: در سیاست‌های توزیع و نمایش فیلم‌های سینمایی و مواد سمعی و بصری خارجی و همچنین شرایط استفاده صحیح از لوازم و تجهیزات و محصولات مختلف سمعی و بصری و برنامه‌های تصویری در قالب ویدئو توسط شورای هنر بازنگری و شورای هنر به تدوین سیاست‌های توزیع و نمایش فیلم‌های سینمایی و مواد سمعی و بصری داخلی ملزم شود.

اسماعیل پناهی دبیر مجموعه گفت‌وگوها هم در ابتدای این نشست گفت: همان‌طور که لیوتار در کتاب وضعیت پست‌مدرن؛ گزارشی درباره دانش می‌­گوید، دوره کلان‌روایت‌ها و ابرساختارها و حاکمیت مطلق حقایق فراگیر جهان‌شمول و ایده­‌ها و ارزش­‌های جهان‌بنیان سپری شده است و دوره به‌رسمیت‌شمردن خرده‌روایت‌ها یا روایت­‌های محلی فرارسیده است.

متناظر با تحولات فکری و فلسفی در دهه‌های پایانی قرن بیستم و آغاز قرن بیست‌ویکم، حوزه­‌های فرهنگ و سیاست‌گذاری فرهنگی نیز دچار تحول شد.

وی گفت: به‌تدریج ابررسانه‌ها و غول‌های رسانه‌ای مرجعیتشان را در شکل‌دهی به افکار عمومی از دست دادند و اعتبارشان کمتر شد. بنگاه‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی بزرگ با رقبایی در میان رسانه­‌های کوچک مردمی و بعدها شبکه‌های نمایش خانگی و شبکه‌های اجتماعی مواجه شدند.

در کشور ما هم رسانه‌های ملی از نیمه‌های دهه 1380 با بحران مخاطب مواجه شدند و سیاست‌گذاران، ناگزیر، با شکل‌گیری شبکه‌های خانگی، رسانه‌های مردمی و خصوصی را به رسمیت شناختند. این تحولات چالش‌ها و مسائل بسیاری را در عرصه فرهنگ و هنر رقم زد که امروز به بعضی از آنها می‌پردازیم.