حوض روغن موزه هنر‌های معاصر تهران، اثر ۴۵ ساله هنرمند ژاپنی آسیب دید

موزه هنرهای معاصر تهران عصر شنبه ـ ۲۱ اسفند ماه ـ میزبان پرفرمونسی حاشیه ساز شد که بر اساس تصاویری که از این حادثه منتشر شده، زنگ خطر آسیب به یکی از آثار هنری موزه هنرهای معاصر تهران را به صدا درآورد.

به گزارش ایسنا، حاشیه به اجرای پرفورمنس «گربه جاده ابریشم» باز می‌گردد. بخش عمده اجرای این گروه، شامل بندبازی بر فراز حوض معروف موزه هنرهای معاصر بود که ویدئوهای منتشر شده در فضای مجازی، حاکی از برخورد برخی اجراکنندگان با روغن داخل حوض و بیرون ریختن مایع داخل آن به بیرون بوده است.

این حوض که در واقع یک اثر ارزشمند هنری است و سال هاست که در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می شود، توسط یک هنرمند ژاپنی به نام نوریوکی ‌هاراگوچی خلق شده است. او تابستان سال گذشته درگذشت و این در حالی است که سه سال قبل از فوتش به ایران سفر کرده بود تا اثرش را مرمت کند و اتفاقا از اینکه هنوز بعد از ۴۰ سال اثرش را پابرجا و کاملا سالم می دید، ابراز تعجب کرده بود.

موزه هنرهای معاصر در سال ۱۹۷۷ اثر هاراگوچی را با عنوان «ماده و فکر» خریداری کرد که ظرف فولادی جوش‌خورده مربعی‌ شکلی است که درون آن با روغن سیاه پر شده؛ از آنجا که روغن برخلاف آب ثابت مانده و خاصیت انعکاسی دارد، این اثر شبیه به یک آینه بزرگ سیاه رنگ در کف زمین است.

حالا حادثه ای که به واسطه اجرای یک پرفورمنس بر فراز «ماده و فکر» رخ داده، عده‌ای از هنرمندان و کارشناسان را نگران سلامت اثر کرده است.

منصوره بشیری‌پور، کارشناس اقتصاد هنرهای تجسمی با انتشار ویدیویی در صفحه اینستاگرامش به انتقاد از مسوولان و برگزارکنندگان پرداخته و با اشاره به اینکه این اتفاق یک حادثه بوده، از افرادی که به این پیش‌نمایش دعوت شدند ولی بدون هیچ اعتراضی تنها به تماشا نشستند، انتقاد کرده است.

سعید باباوند، منتقد هنری نیز با بازنشر این ویدیو، انگشت انتقاد را به سمت مسوولان فرهنگی گرفته است.

کاربری در فضای مجازی نیز با اشاره به تاریخچه موزه هنرهای معاصر تهران یادآوری کرده است که این موزه یکی از پنج گنج تهران است.

در این بین البته نگاه هایی هم به دفاع از ماهیت کلی چنین اتفاقاتی برخاسته و یادآوری کرده اند که هنر معاصر و موزه در حال تجربه است و این اتفاق هم می تواند به عنوان نقطه عطفی در تاریخ این موزه نگاشته شود.

واکنش موزه

موزه هنرهای معاصر تهران با انتشار مطلبی درباره‌ی حادثه پیش آمده حین اجرای یک پرفورمنس بر فراز اثر هنری «ماده و فکر» واکنش نشان داد.

در این مطلب که در صفحه اینستاگرام موزه هنرهای معاصر تهران منتشر شده، چنین آمده است: «موزه هنرهای معاصر تهران با ابراز تأسف از واقعه‌ی پیش‌آمده در حین اجرای پرفورمنس در جریان گشایش نمایش پنج گنج، اعلام می‌دارد:

ـ برخورد پرفورمر به روغن در طرح اصلی ارائه شده به موزه نبوده و در اثر اشتباه ایجاد شده است.

ـ در این اتفاق، بخشی از بدن پرفورمر، به روغن برخورد می‌کند که موجب خروج مقداری روغن می‌شود؛ که قابل جایگزینی است.

ـ طی سال‌های پس از خلق اثر، همواره روغن تبخیر شده و به آن اضافه شده است. در سال نود و شش هم با حضور هنرمند، کل روغن خارج شد و روغن جدید جایگزین شد.

ـ در هنرهای میان‌رسانه‌ای و نوین معاصر، ایجاد دیالوگ بین آثار گذشته و حال، فضایی جدید برای بیان هنری، ایجاد کرده است که در روزهای آینده، نمونه‌هایی از آن را منتشر خواهیم کرد.

ـ ضمن احترام به نظرات ابراز شده پیرامون این واقعه، و تأسف، چنانچه موجب ناراحتی دوست‌داران و علاقمندان شده باشد، اعلام می‌شود این اتفاق، تخریب اثر هنری محسوب نمی‌شود و صرفا به دلیل خطای سهوی، بخشی از روغن از موزه خارج شده، که جایگزین خواهد شد.

ـ حفاظت از آثار هنری موزه، در زمره‌ی اصلی‌ترین وظایف موزه است، آن‌چنانکه در مهرماه سال نود و شش، نوریوکی هاراگوچی را برای مرمت حوض روغن به ایران دعوت کرد و قبل از درگذشت وی، این اثر مرمت شد.

ـ امید داریم با دقت و حساسیت بیشتر، در آینده شاهد خطاهایی از این دست نباشیم.»