«اهمال» در عملیات امداد و نجات حوادث اخیر ارتفاعات تهران؟

اعتمادآنلاین| یک مدرس فدراسیون کوهنودری معتقد است که نیروی‌های امداد و نجات هلال احمر می‌توانستند خود را زودتر برای یاری‌رسانی به کوهنوردان زمین‌گیر شده در حادثه بهمن و بوران در ارتفاعات تهران برسانند، اما به بهانه تاریکی شب و باد زیاد در عملیات امداد تاخیر ایجاد کرده‌اند.

حسین شهلایی، کوهنورد و مدرس درجه دو سنگنوردی، یخ و برف فدراسیون کوهنوردی با انتقاد از نحوه عملکرد گروه امداد و نجات هلال احمر برای نجات کوهنوردان گرفتار در حادثه ارتفاعات تهران گفت: از زمانی که همه ما به دلیل علاقه و عشق به طبیعت، پای در کوهستان و طبیعت نهادیم و برای انجام فعالیت های مختلف ورزشی در محیط هایی به دور از شهر رفتیم خطرات بالقوه ای ما را تهدید کرده و می کند. در اصول اول هر فعالیتی در محیط های خارج از شهر و خارج از دسترس که در اصطلاح به آن بک کانتری (back country) گفته میشه خواندیم، آموختیم و آموزش دادیم که امداد رسانی با تاخیر صورت می گیرد. یعنی زمان رسیدن نیروهای امدادی به یک منطقه کوهستانی بسته به میزان دور بودن و صعب العبور بودن، نسبت به امداد شهری بیشتر است.

او افزود: این مورد بستگی داشته که شما در کجای دنیا زندگی می کنید. در گزارش های امداد و نجات صورت گرفته در کشورهای پیشرفته این زمان به حدود 10 الی 15 دقیقه خواهد رسید. از زمانی که به یاد دارم همواره این موضوع مورد مناقشه بوده که بالاخره یک سازمان مشخص متولی امر نجات کوهستان باشد اما با کمال تاسف ما با حمل اجساد کوهنوردان مواجه می شویم که آن هم با پوشش رسانه ای و افتخار صورت می گیرد.

این کوهنورد گفت: چرا ما نباید مانند کشورهای اروپایی و بعضا آمریکایی از یک سیستم امداد و نجات سریع و کارآمد بهره مند شویم؟ هنگام وقوع بهمن و یا گم شدن کوهنوردان و طبیعت گردان، تاخیر به بهانه های مختلف توسط سازمان های متولی همیشه حادثه ساز بوده است.

شهلایی با انتقاد از نحوه امداد و نجات هلال احمر در ارتفاعات تهران به خصوص در کلکچال گفت: معتقدم در حادثه اخیر ارتفاعات تهران اهمال صورت گرفته است. در تمامی گزارش ها آمده که عملیات جستجو صبح روز شنبه آغاز شده است. جای تعجب دارد وقتی هر دقیقه برای فرد سرمازده او را به مرگ خود نزدیک تر می کند تنها بهانه تاریکی هوا مانع حرکت تیم های امدادی باشد! آیا ممکن نبود حضور تیم های نجات در غروب روز جمعه جان حتی یک نفر را نجات دهد ؟

او افزود: اگر این سازمان ها که بودجه های فراوانی بابت این کار دریافت می کنند توان عملیات در شرایط بد آب و هوایی و تاریکی را ندارند بهتر نیست همه آنها را ملغی کنیم؟ شاید اینگونه خیال ما هم راحت تر شود و بدانیم با اتکا به توان و دانش و تجهیزات خود باید پا به کوهستان بگذاریم. شاید کسانی که به دلیل بدی آب و هوا مجبور به شب مانی پایین تر از قله کلک چال شده اند منتظر رسیدن تیم امداد بوده اند و یا آن کسی که دچار بهمن شده تا چند ساعت منتظر بوده و چه نگاه های پر حسرتی که در انتظار، جان به جان آفرین تسلیم کرده‌اند.

شهلایی ادامه داد: در این موضوع که عده ای از متوفیان حادثه جمعه در اثر کم تجربگی و نداشتن امکانات متناسب با شرایط آب و هوا دچار حادثه شده اند شکی نیست اما بررسی پیش بینی سایت های معتبر هواشناسی هم بی تاثیر نبوده است. از جمله عدم پیش بینی باد در ارتفاعات که شاید به حدود 70 کیلومتر بر ساعت یا حتی بیشتر هم می رسید چرا که بنده هم در منطقه بودم. در محل شیر پلا سرعت باد حدود 40 الی 50 کیلومتر بر ساعت و در یال زیر سیاه سنگ به حدود 70 می رسید. بطوری که تعادل را بهم می زد و عده ای از افراد دیده می شدند که با امکانات نامناسب به صعود ادامه می دادند. برخی از آنها حتی قادر به بازگشت هم نبودند. این درحالی است که حداکثر باد توسط سایت های معتبر حدود 20 کیلومتر در ساعت اعلام شده بود.

او با انتقاد از امداد و نجات سازمان هلال احمر گفت: وظیفه سازمانی مانند هلال احمر امداد رسانی است حال به هر دلیلی که فرد دچار حادثه شده باشد. کوهنورد و کوهرو و چوپان و افراد دیگر فرقی نمی کند. آیا زمان آن نرسیده که در این مورد چاره ای اندیشیده شود؟ تا کی باید افسوس بخوریم؟ تا کی باید وظیفه هلال احمر آوردن جسد باشد که البته در این مورد هم باز خود کوهنوردان پیشتاز بوده اند. چرا نباید زمان حضور نیروهای امدادی را به حداقل کاهش داد؟

این کوهنورد با بیان اینکه نیروی های امداد و نجات هلال احمر می توانستند خود را زودتر برای یاری رسانی به کوهنوردان زمین گیر شده برسانند اما به بهانه تاریکی شب و باد زیاد در عملیات امداد تاخیر ایجاد کرده اند، اضافه کرد: از غروب جمعه باد در ارتفاعات تهران فروکش کرد و امکان حضور در ارتفاعات مهیا بود و باید پرسید که چرا شاهد حضور تیم تخصصی تا دندان مجهز هلال احمر نبودیم؟ آیا ممکن نبود تعدادی از متوفیان زنده باشند؟ وقتی دمای هوای تهران به منفی 5 درجه رسید و دما در ارتفاع 3000 حدود منفی 15 بود، چند نفر توان زنده ماندن تا صبح را داشته اند شاید باید افراد تا زمان رسیدن نیروهای امدادی زنده می ماندند و قصور کرده اند!

او ادامه داد: هنگام بروز آتش سوزی نیروهای آتش نشانی به سرعت به محل حادثه می رسند و نیروهای اورژانس در مناطق شهری به سرعت بر سر بیمار حاضر میشوند. آیا همین نباید در مورد امداد کوهستان وجود داشته باشد؟ اصلا فرض کنیم امکان پرواز هلی کوپتر هم نبود. یک تیم ورزیده می تواند در زمان حدود 4 ساعت به قله کلکچال صعود کند. آیا حتی این امکان هم برای هلال احمر وجود نداشت؟ وظیفه ی کلیه دستگاه های ذیربط مانند مدیریت بحران استانداری، شهرداری، آتش نشانی، هلال احمر و هر نهاد دیگری که در این زمینه مسئولیت دارد این است که برای جلوگیری از حوادث مشابه در ارتفاعات شمال تهران برای شروع و بعد برای کل کوهستانهای کشور، به این مهم بپردازند. وجود یک نیروی امداد کوهستان مستقل به هر نامی که وظیفه آن حضور سریع در منطقه با تجهیزات مناسب باشد و از زبده ترین افراد کوهنورد تشکیل شود نه اینکه خود تیم نیازمند یک تیم امداد دیگر شود که قبلا اتفاق افتاده است. همچنین در صورت امکان با هلی برد در اسرع وقت به ارتفاعات دسترسی داشته باشد.

شهلایی در پایان بیان کرد: تا زمان ایجاد چنین گروهی لازم است کلیه افرادی که به ورزشهای کوهستانی می پردازند بدانند منتظر حضور به موقع هیچ نهاد امداد و نجاتی نباشند. در حال حاضر فقط افراد و اعضای خود گروه حادثه دیده هستند که می توانند به خود و دیگر افراد گروه‌شان کمک کنند. بنابراین لازم است تا علاوه بر توانمند سازی خود در زمینه دانش فنی و آمادگی جسمی و تجهیزاتی، از اجرای برنامه های پر خطر و بدون تیم پشتیبانی تشکیل شده از خود کوهنوردان در منطقه پرهیز نمایند چرا که هنوز چشم امیدی به هلال احمر و هیچ سازمان دیگری نیست.

جمعه دو هفته گذشته 11 تن از هموطنان به دلیل توجه نکردن به هشدارها و ریزش بهمن جان خود را از دست دادند. پس از سه روز عملیات جست‌وجو و نجات، پیکر 8 کوهنورد در کلکچال، 2 نفر در دارآباد و یک نفر دیگر هم در آهار پیدا شد. امید است از این حادثه که به عنوان "جمعه سیاه" یاد می‌شود درس گرفته تا دیگر شاهد این حوادث نباشیم.

منبع: ایسنا