چپ، راست یا وسط؟

اعتمادآنلاین| در مطلبی در همین تارنما با عنوان «فرودِ فراز، در شب نارفیقی» نویسنده آن یادداشت به ادعای فراز کمالوند، سرمربی تیم فوتبال سایپا، در مشکوک‌خواندن رفتار دروازه‌بان‌شان به خاطر جهت شیرجه برای مهار ضربه بازیکن استقلال هم اشاره کرد. روزنامه «هفت صبح» به نکته جالب دیگری اشاره کرده و یادآور شده وقتی داور اعلام ضربه پنالتی می‌کند و به بازیکنان فرصت استراحت کوتاه می‌دهد و در این فاصله چون فراز کمالوند پیش‌تر دستیار فرهاد مجیدی بوده و طبعا با بازیکنان استقلال آشناست، به دروازه‌بان سایپا می‌گوید: «ارسلان مطهری پنالتی‌ها را به چپ می‌زند.

به گزارش عصر ایران، پس تو هم به چپ شیرجه برو!» این جمله را اما با هیجان و به گونه‌ای می‌گوید که احمد موسوی، بازیکن استقلال، می‌شنود و به هم‌تیمی خود (ارسلان) منتقل می‌کند و به او می‌گوید: «به گلرشان گفت تو به چپ می‌زنی. پس وسط بزن!» این جمله دوم را هم این بار یک بازیکن سایپا می‌شنود و حالا او به دروازه‌بان خودشان - کورش ملکی- منتقل می‌کند که بدان و آگاه باش که ارسلان مطهری چنین قصدی دارد و می‌خواهد وسط بزند! حاصل آن می‌شود که در مقابل ضربه پنالتی دروازه‌بان سایپا کمی به راست می‌رود و بعد به مرکز برمی‌گردد و وقتی توپ ارسلان به گل بدل می‌شود، آه از نهاد فراز برمی‌خیزد و اعتراض می‌کند مگر نگفته بودم به چپ می‌زند؟ چرا به چپ شیرجه نزدی؟ از این رو دچار شک می‌شود و بوی خیانت می‌شنود و بقیه داستان.

توضیح و پاسخ دروازه‌بان سایپا اما این است که بله «گفتید به چپ می‌زند اما نگفتید چپِ خودش یا چپِ من!»

تا اینجا روایت کمال بردبار است در «هفت صبح» امروز که داستان شیرین و بامزه‌ای هم هست مثل خود روزنامه که خواندنی است اما غرض تنها نقل آن نیست و دو خاطره را به بهانه آن می‌خواهم اضافه کنم.

اول این که غالب ما چنین تجربه‌ای را از سر گذرانده‌ایم. وقتی دو نفر مقابل هم قرار می‌گیرند دو منظور متفاوت از چپ و راست دارند. چپ ما راست طرف مقابل می‌شود و برعکس. در شرح عکس‌ها هم وقتی می‌نویسند نفر سمت چپ مشخص نیست چپِ بیننده مد نظر است که می‌شود راستِ آقای الف یا چپِ فرد مورد نظر در خود عکس!

به همین خاطر مهندس لطف‌الله میثمی، مدیرمسئول مجله چشم‌انداز و فعال مشهور سیاسی که پیش از انقلاب در جریان عملیاتی نابینا شد، چند سال قبل به مناسبت روز جهانی نابینایان توصیه کرد وقتی می‌خواهید نابینایی را راهنمایی کنید تا به چپ یا به راست بپیچد او متوجه نمی‌شود که چپ خودتان را می‌گویید یا چپِ خودش را. بنابراین باید بگویید: «دست عصا» یعنی به سمت همان دستی که عصای سفید را گرفته یا دست مقابل عصا. این گونه دیگر مشخص است و سرگردان نمی‌شود که چپ خودش یا چپ شما. یک توصیه دقیق و کاربردی که گاه جان شخص را نجات می‌دهد و برای دیگران هم کاربرد دارد: چپ کیف و چپ موبایل مثلا؛ چرا که اگر بگوییم بپیچ به چپ و چپ خودمان منظور باشد او باید به سمت راست خود بپیچد و ممکن است در چاله بیفتد یا آسیب ببیند. در حالی که مشخص است که منظور از دست عصا یا مقابل عصا چیست.

دومی یادآور یکی از مشهورترین جلدهای مجله «گل آقا»‌ست که چون نمی‌توانست طرح رییس‌جمهوریِ روحانی را بکشد به جای هاشمی رفسنجانی از حسن حبیبی معاون اول استفاده می‌کرد و در دوره اصلاحات به جای سیدمحمد خاتمی گاهی از برادر او دکتر رضا خاتمی. در آن کاریکاتور بسیار مشهور که کار به چند چاپ کشید رضا خاتمی - که پزشک است - آمپول در دست از بیمار می‌پرسد به چپ بزنم یا راست و بیمار پاسخی می‌دهد که گل آقا نوشت و ما نمی‌نویسیم!

غرض این که چپ و راست و تفاوت در دو نگاه ماجراهای جالبی دارد و یکی هم البته کشفی بود در سریال پلیسی «سرنخ» ساخته کیومرث پوراحمد که کارآگاه وقتی به راز پی برد که متهم خال راست روی صورت را در آینه، چپ دیده بود!»