برخی از خانواده‌ها به اشتباه فعالیت طبیعی کودکان را بیش‌فعالی می‌دانند/ درمان دارویی بیش‌فعالان فقط به تشخیص و تجویز پزشک باشد/ بیش‌فعالان نباید فیلم‌های دارای صحنه‌های اکشن ببینند

اعتمادآنلاین| ‌ شاید کودکی در خانواده یا اطراف خود داشته باشیم که مدام در حال فعالیت است. از حرکت باز نمی‌ایستد و بی‌قرار است. بازی‌هایش پرسروصداست. این کودکان با برخی از نشانه‌های دیگر که در ادامه می‌خوانید بیش‌فعال هستند. البته این بدان معنا نیست که هرگونه فعالیت و حرکت کودکان بیش‌فعالی است.

ADHD یا بیش‌فعالی علائم و نشانه‌هایی دارد که دکتر محمدمهدی شمسایی، روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد ساری، در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین آن را بررسی کرد.

شمسایی در توضح بیش‌فعالی گفت: بیش‌فعالی ترکیبی از 2 دسته علائم یعنی نقص توجه و فعالیت بالاست. در برخی از کودکان علائم بیش‌فعالی غالب است و در برخی دیگر نقص توجه.

او با بیان اینکه کودکان مبتلا به بیش‌فعالی نمی‌توانند برنامه‌ای را که به آن علاقه دارند به مدت نیم ساعت بی‌حرکت و فعالیت ببینند، ادامه داد: گویی یک موتور این افراد را به حرکت می‌اندازد و نمی‌توانند بایستند. احساس بی‌قراری، تکان خوردن و حرکت دادن دست‌ها در این افراد مشهود است. بی‌سرو صدا نمی‌توانند بازی کنند و اصولاً زیاد حرف می‌زنند. وقتی سوالی از آنها بپرسید قبل از پایان یافتن سوال جواب می‌دهند.

این روانشناس تاکید کرد که هر فعالیتی را نباید بیش‌فعالی معنا کرد: از آنجا که خانه‌ها کوچک شده و میزان فعالیت‌های حرکتی کودکان کاهش یافته است، متاسفانه برخی از خانواده‌ها حداقل حرکت کودکان را به اشتباه بیش‌فعالی توصیف می‌کنند در صورتی که فعالیت‌ آنها در حد طبیعی است.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد برخی از علائم این اختلال را در حالت بی‌توجهی غالب، این گونه برشمرد: به جزئیات نمی‌توانند توجه دقیق داشته باشند و خطا می‌کنند. در این مواقع خطاها ناشی از بی‌توجهی است و نشٔت‌گرفته از منابع دیگر مانند آشفتگی در خانواده نیست. آنها در حفظ توجه به تکالیف (تمرکز) حتی در بازی‌هایی که به آن علاقه دارند مشکل دارند. این افراد نمی‌توانند یک مکالمه یک‌ساعته داشته باشند.

شمسایی اضافه کرد: اصولاً وقتی با یک بیش‌فعال صحبت می‌کنید به راحتی متوجه می‌شوید که گوش نمی‌دهد و حواسش جای دیگری است. اغلب وقتی به این افراد دستورالعمل داده شود آن را کامل انجام نمی‌دهند، بلکه فقط بخشی از آن را انجام می‌دهند و رهایش می‌کنند. همچنین در نظم و ساماندهی کارهای خود دچار مشکل هستند. در نتیجه در مدیریت زمان ضعیف هستند.

این روانشناس با بیان اینکه علائم بیش‌فعالی از پنج سالگی قابل مشاهده است، در مورد درمان آن گفت: بیش‌فعالی در حالت شدت گرفتن آن با داروی ریتالین درمان‌پذیر است که توسط روانپزشک تجویز می‌شود. استفاده از دارو فقط باید به تشخیص و دستور روانپزشک باشد. در حوزه روانشناسی نیز کودکان رفتاردرمانی می‌شوند، ضمن اینکه والدین هم آموزش داده می‌شوند زیرا والدین در کنترل این این اختلال تاثیر زیادی دارند.

شمسایی گفت: این اختلال در نوع غالب بودن بیش‌فعالی، پیش‌آگهی خیلی خوبی دارد (پیش‌آگهی به این معناست که ادامه این بیماری به کجا ختم می‌شود و چقدر احتمال دارد که درمان شود). این فرصتی است برای والدین که این انرژی را مدیریت کنند.

او در ادامه گفته‌های خود توصیه کرد: شنا می‌تواند برای این کودکان خوب باشد. رشته‌های ورزشی خشن توصیه نمی‌شود. موادغذایی محرک که مواد نگهدارنده دارند مصرف نشود زیرا می‌تواند علائم آنها را تشدید کند. همچنین در رژیم غذایی‌شان نباید چیپس، پفک و نوشابه‌های گازدار لحاظ شود. تماشای فیلم‌‌های دارای صحنه‌های اکشن توصیه نمی‌شود.

این روانشناس در پایان گفت: انگشت گذاشتن روی رفتارهای بیش‌فعالانه توسط عده‌ای بسیار آسیب‌زننده است؛ اعتماد به نفس کسی که بیش‌فعال است به این طریق آسیب می‌بیند و در کنار آن مشکلات دیگر بروز می‌کند.