بررسی تجربه 47 کشور پیشرفته در ادغام سیاست‌گذاری صنعت و تجارت

اعتمادآنلاین| شبکه کانون‌های تفکر ایران (ایتان) همزمان با بررسی طرحی در مجلس شورای اسلامی برای تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت و تشکیل مجدد وزارت بازرگانی با انتشار گزارشی با عنوان «بررسی تجربه‌ی 47 کشور پیشرفته در ادغام سیاست گذاری صنعت و تجارت» اعلام کرد: در اکثر کشورهای پیشرفته سیاست‌گذاری صنعت و تجارت ذیل یک دستگاه اجرایی انجام می‌شود و ایجاد یک نهاد تصمیم‌گیر مستقل در حوزه بازرگانی بدون توجه به بخش تولید، به نفع صنایع و سایر بخش‌های تولیدی نیست.

ادغام وزارتخانه‌های تولیدی و تجاری از عوامل اصلی رشد کشورهای پیشرفته

در بخشی از این گزارش شبکه کانون‌های تفکر ایران با اشاره به اینکه طی 110 سال گذشته وزارت بازرگانی 11 بار در سایر وزارتخانه‌ها ادغام و تفکیک شده است و تغییر ساختارهای چندباره این وزارتخانه طی دهه‌های گذشته فرصتی برای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و اجرای آن برای مسئولین و کارشناسان این حوزه باقی نگذاشته، آمده است: مطالعه تجربه‌ی دیگر کشورها در چگونگی ساختار سیاست‌گذاری صنعتی و تجاری می‌تواند راهنمای خوبی برای رسیدن به یک مدل مطلوب باشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در اکثر کشورهای پیشرفته سیاست‌گذاری صنعت و تجارت ذیل یک دستگاه اجرایی انجام می‌شود و ایجاد یک نهاد تصمیم‌گیر مستقل در حوزه بازرگانی بدون توجه به بخش تولید، به نفع صنایع و سایر بخش‌های تولیدی نیست.

همچنین بررسی تاریخی رشد صنعتی این کشورها نشان‌دهنده‌ی اهمیت یکپارچگی سیاست‌های تجاری و تولیدی در رشد صنعتی است. نکته‌ی قابل‌توجه آن است که در این کشورها ادغام وزارتخانه‌های تولیدی و تجاری در ابتدای راه صنعتی سازی اتفاق افتاده و می‌توان این‌طور استنباط کرد که این سیاست از عوامل اصلی رشد و پیشرفت کشورهای مذکور است.

شبکه کانون‌های تفکر ایران با تاکید بر اینکه در این گزارش، ساختارهای سازمانی تجاری و تولیدی کشورهایی که ازنظر معیارهای مختلف نظیر سرانه‌ی GDP جزو کشورهای مطرح دنیا هستند و همچنین تعدادی از کشورهایی که درحال‌توسعه بوده و دارای فرایند صنعتی و پیچیدگی اقتصادی مناسبی می‌باشند، بررسی شده است، اعلام کرد: بسیاری از کشورها خصوصاً کشورهای جنوب شرق آسیا مانند کره که رشد سریع صنعتی آن‌ها به معجزه آسیایی مشهور شده است، از الگوی تجمیع وزارت صنعت و تجارت در یک وزارتخانه استفاده کرده‌اند. همچنین بسیاری از کشورهای دیگر منطقه نظیر ژاپن، مالزی، تایوان، هنگ‌کنگ و سنگاپور نیز دارای وزارت صنعت و تجارت هستند. استفاده از این الگو به کشورهای جنوب شرق آسیا محدود نشده بلکه بسیاری از کشورهای متقدم صنعتی و پیشرفته مانند آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا و همچنین کشورهای پیشرو آمریکا و روسیه از این الگو برای تنظیم سیاست‌های تجاری و صنعتی خود استفاده می‌کنند.

ساختار حکمرانی 55 کشور سرآمد در حوزه صنعت و تجارت

براساس بررسی‌های صورت گرفته توسط شبکه کانون‌های تفکر ایران، ساختار 55 کشور در سیاست‌گذاری حوزه صنعت و تجارت، در جدول زیر آمده است.

از میان 55 کشور ذکرشده در 38 کشور وزارتخانه‌ی واحدی برای صنعت و تجارت وجود داشته و به‌تبع آن سیاست‌گذاری صنعت و تجارت نیز در یک بخش متمرکز می‌باشد. از میان 17 کشور دیگر، در 9 کشور علیرغم وجود دو وزارتخانه برای تجارت خارجی (و داخلی) و صنعت، سیاست‌گذاری تجاری بخش صنعت به عهده‌ی وزارت صنعت می‌باشد که نشان‌دهنده‌ی آن است که در مجموع 47 کشور از 55 کشور پیشرفته‌ی دنیا از یکپارچگی سیاست‌گذاری صنعت و تجارت برای پیشبرد اهداف خود استفاده نموده و می‌نمایند.

منبع: مهر