دومین حضور تلویزیونی البغدادی چه پیام‌هایی داشت؟

اعتمادآنلاین| ابوبکر البغدادی، پنج سال بعد از اولین ظهورش که همزمان با اعلام موجودیت داعش در عراق و شام بود، مجدداً، بعد از افول و شکست سرزمینی این گروه، در تلویزیون ظاهر شد.

او این بار، در یک فیلم نسبتاً طولانی 18 دقیقه‌ای، از موفقیت گروه تروریستی‌اش در انجام 92 عملیات در هشت کشور جهان سخن و آن را تبریک گفت.

اما آنچه بیش از این سخنان توجه تحلیلگران را به خود جلب کرد، چهره خسته و ضعف نمایان‌شده در حرکات او بود. حتی نوع تدوین این فیلم هم بیانگر میزان ضعفی است که داعش دچار آن شده است.

این در حالی است که در اولین حضور البغدادی در مسجد نوری موصل بینندگان شاهد حضور ایستاده و تامل او بودند. در کنار آن، تدوین حرفه‌ای تصاویر نیز تفاوت زیادی با فیلم جدید او داشت.

در اولین حضور ابوبکر البغدادی، او در مقابل تعداد زیادی از مردم سخنرانی کرد، در حالی که این بار صرفاً در جمع سه نفر، که هویت آنها هم مشخص نیست، به ایراد سخن پرداخت و تمام دکور پس‌زمینه‌اش هم فقط و فقط یک کلاشینکف قدیمی به چشم می‌خورد، چیزی شبیه به آنچه اسامه بن‌لادن قبلاً در چند سخنرانی استفاده کرده بود.

اما صرف‌نظر از تمامی اینها، هدف اصلی ابوبکر البغدادی از این حضور ظاهراً اعلام تغییر راهبرد گروه تروریستی تحت امرش است.

به اعتقاد قاسم قصیر، پژوهشگر گروه‌های اسلام‌گرا، یکی از مهم‌ترین دلایل این حضور تاکید بر زنده بودن البغدادی است، به خصوص که شایعاتی در رابطه با کشته شدن او در عملیات آزادسازی باغوز در حال گسترش بود.

دومین شاخص این حضور، اعلام تغییر راهبرد داعش در مرحله پیش رو بعد از شکست استراتژی استقرار سرزمینی و تشکیل دولت است.

به بیانی واضح‌تر، امروز داعش بعد از شکست تئوری تشکیل دولت به رویکرد مادرخوانده خود، القاعده، در جنگ ناهمگون با آمریکا و صلیبی‌ها بازگشته است.

دیگر شاخص این حضور، صدور دستور انتقال جنگ و درگیری به مناطق جدیدی از جهان است که به دنبال از دست رفتن عراق، سوریه و لبنان صورت می‌پذیرد.

اکنون داعش استراتژی جدیدی را پیش گرفته است، این استراتژی پس از آن در دستور کار قرار گرفت که داعش نتوانست ساختار خود را در یک منطقه محدود حفظ کند تا امروز داعیه توسعه عملیات خود به مناطق مختلفی از جهان داشته باشد.

اما از نکات جالب در فیلم اخیر البغدادی، تلاش او برای تمرکز بر عربستان است، به نحوی که هر کارشناسی را به فکر فرو می‌برد که چرا باید در چنین شرایطی که عربستان به دنبال حضور پررنگ در عراق و سوریه است، او از انجام عملیات در این کشور سخن به میان آورد.

به اعتقاد قاسم قصیر، عربستان می‌تواند به یکی از خاستگاه‌های جدید گروه داعش تبدیل شود، به خصوص که بسیاری از رهبران و اعضای این گروه عربستانی‌تبار هستند و بعد از اینکه پایگاه‌های خود را در عراق و سوریه از دست دادند، به طور حتم عربستان یکی از اولین مقصدهای بازگشت آنها خواهد بود. حال اگر در آنجا فعالیتی نداشته باشند، به طور حتم به عناصر و هسته‌های خاموش تبدیل می‌شوند.

به هر شکل به اعتقاد کارشناسان، پس از آنکه داعش شکست سختی را در عراق و سوریه متحمل شد، امروز در حال سازماندهی خویش و تدوین بانک اهداف جدیدی است.

به گفته برخی از منابع اطلاعاتی اروپایی و روسی، داعش بسیاری از عناصر خود را به کشورهای اروپایی، آفریقایی و شرق آسیا منتقل کرده است. حال آیا می‌توان حضور جدید البغدادی را در شبکه‌های تلویزیونی آغاز دور جدیدی از جنگ برای خلافت تفسیر کرد؟