ترکیه، برنده ماجرای خروج آمریکا از سوریه است

اعتمادآنلاین| قاسم محبعلی به مذکرات اخیر ژنو با موضوع سوریه اشاره کرد و گفت: روندی که در آستانه دنبال می‌شود با روند مورد پیگیری سازمان ملل متحد متفاوت است، در روندی که سازمان ملل پیگیری می‌کند، تدوین قانون اساسی جدید، انتخاب دولت انتقالی، برگزاری انتخابات آزاد و... پیش‌بینی شده است.

وی با بیان اینکه در قالب روند آستانه توافق شده است که یک هیات حدودا 40، 50 نفره‌ای از اشخاص، گروه‌ها، اقوام، طوائف و... سوریه برای تدوین قانون اساسی شکل بگیرد، اظهار داشت: یک سوم اعضای این کمیته را دولت بشار اسد و یک سوم آن را ترکیه به نمایندگی از مخالفان تشکیل می‌دهند. مسئله مورد اختلاف میان اعضای آستانه و سازمان ملل درباره یک سوم دیگر اعضای کمیته تدوین قانون اساسی است که اعضای آستانه معتقدند اعضای آن به تناسب از سوی سه کشور ضامن آتش‌بس انتخاب شوند. هنوز مشخص نیست که این توافق چگونه شکل گرفته است. آیا سازمان ملل آن را داده یا اقدام مشترک ایران، روسیه و ترکیه است. با این وجود، حل و فصل سیاسی بحران سوریه متوقف به تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی شده است‌.

محبعلی با بیان اینکه دمشق مایل نیست اعضای کمیته تدوین قانون اساسی اکثریتش با معارضین باشد، تصریح کرد: ایران و روسیه به دولت سوریه نزدیک‌تر هستند و علاقه‌مندند یک سوم باقیمانده از اعضای کمیته تدوین قانون اساسی را آنها مشخص کنند ساختارها و نیروهای داخلی سوریه تا حد زیادی دست نخورده باقی بمانند ولی ترکیه با این ایده موافق نیست.

وی درباره دستور رییس‌جمهور امریکا درباره خروج نظامی امریکا از سوریه خاطرنشان کرد: تصمیم ترامپ معلوم نیست براساس چه سازوکار کارشناسی و بر مبنای کدام روال باشد. واکنش‌های صورت گرفته در وزارت امور خارجه، پنتاگون و کنگره نشان می‌دهد این تصمیم خارج از اراده هیات حاکمه امریکا اخذ شده است که در نهایت نیز شاهد استعفای ژنرال جیمز متیس بودیم. به نظر می‌رسد تصمیم ترامپ تابعی از وضعیت داخلی امریکا و مسائلی همچون دیوارکشی در مرز مکزیک، پرونده فساد اخلاقی ترامپ، پرونده دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری 2016 و... باشد تا او با متمسک شدن به این مسئله بخواهد از آن برای معامله و چانه‌زنی استفاده کند.

محبعلی درخصوص تاثیر این مسئله بر وضعیت میدانی و سیاسی بحران سوریه ابراز داشت: بی‌تردید خروج نظامی امریکا از سوریه اثرگذار است و می‌تواند مورد حمایت ترک‌ها باشد و بیشترین طرفی که از این مسئله، سود می‌برد، ترکیه است زیرا بیشترین نگرانی ترکیه، حمایت ایالات متحده از کردها و آموزشی بود که نیروهای امریکایی به آنها می‌دادند چراکه این کردها پیوند و همبستگی زیادی با پ‌ک‌ک داشتند.

وی با بیان اینکه کردها برای حفظ همبستگی و قدرت خود احتمالا با بشار اسد و روس‌ها وارد گفت‌وگو خواهند شد، عنوان کرد: خروج نظامی امریکا راه را برای اینکه ارتش سوریه بتواند شرق سوریه را تحت حاکمیت خویش درآورد آسانتر می‌کند. از سوی دیگر، احتمالا اختلافات ایران، روسیه و دولت سوریه با ترکیه بیشتر خواهد شد چراکه ترک‌ها مترصد این هستند که نگذارند کردها موجودیت سیاسی پیدا کنند و به همین خاطر، خود را آماده حمله نظامی به شرق و شمال سوریه کرده‌اند.

این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه خروج امریکا از سوریه به معنای خروج ایالات متحده از پرونده سوریه نیست، یادآور شد: امریکا همچنان از قدرت اثرگذاری بالایی بر روند تحولات و پرونده سوریه برخوردار است. این اثرگذاری فقط هم سیاسی نیست و نظامی هم می‌تواند باشد. امریکا در ترکیه، اردن، عراق و کشورهای عربی پایگاه نظامی دارد و ناوهای نظامی‌اش هم در منطقه حضور دارند و می‌تواند بر سوریه اثر نظامی بگذارد. البته ممکن است امریکا با ماندن بشار اسدی که با ایران رابطه کمتر و با کشورهای عربی روابطش را ترمیم کرده و کاری هم با اسرائیل نداشته باشد، مشکلی نداشته باشند چراکه دولت لائیک و حکومت بعث وی می‌تواند با داعش و النصره مقابله کند.

وی با اشاره به اثر تصمیم ترامپ بر ایران هم بیان کرد: هنوز معلوم نیست ترامپ براساس چه راهبردی و با چه هدفی دستور خروج نظامی از سوریه را داده باشد ولی ممکن است که ترامپ بخواهد از مسئولیت‌ها و گرفتاری‌های امریکا در کشورهای دیگر بکاهد و بیشتر از هر زمان بر ایران متمرکز شود چراکه ایران هم‌اینک در سیبل سیاست خارجی وی قرار گرفته است و بجای درگیری با نیروهای ایران یا نزدیک به ایران در سوریه، بخواهد بر خود ایران اعمال فشار کند.

این کارشناس مسائل منطقه درباره واکنش اسراییل به دستور ترامپ هم گفت: واکنش اعلامی اسرائیل با توجه به نیازی که آنها به امریکایی‌ها دارند، نرم بوده است. برخلاف اروپایی‌ها که از دستور ترامپ انتقاد و ابراز تاسف کرده‌اند، اسرائیل تاکید کرده که همچنان نگران حضور ایران در سوریه است و به حملاتش علیه مواضع مورد حمایت ایران ادامه می‌دهد. قطعا اسرائیل علاقه‌مند به خروج نظامی امریکا از سوریه نیست ولی باید با این واقعیت کنار بیاید و ما باید به منافع استراتژیک ایالات متحده و اسرائیل و همچنین نزدیکی ترامپ و نتانیاهو توجه داشته باشیم و شاید با توجه به این نزدیکی و روابط درهم پیچیده امریکا و اسرائیل، شاید بتوان گفت ترامپ با تنها کسی که در این باره مشورت و گفت‌وگو کرده است، نتانیاهو بوده باشد.

منبع: ایلنا