این ۱۰ کشور بزرگ‌ترین صادرکنندگان موشک‌های جنگی در جهان هستند!

برخی از کشورها خود توانایی طراحی، ساخت و آزمایش موشک‌های جنگی را دارند، در حالی که برخی دیگر از کشورهای تولیدکننده موشک وارد می‌کنند. همچنین تعدادی از کشورها موشک‌های جنگی خود را به کشورهای دیگر صادر می‌کنند، و از این راه درآمد خود را افزایش می‌دهند و نفوذ سیاسی خود را گسترده‌تر می‌کنند، و در عین حال از متحدان و هم‌پیمانان خود حمایت می‌کنند. در این شماره، قصد داریم کشورهایی را که واردات و صادرات موشک‌های جنگی می‌کنند شناسایی و آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم.

به گزارش اقتصادنیوز، در این مطلب به داده‌های موجود در موسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم (SIPRI) ارجاع شده که حجم و ارزش انتقالات بین‌المللی موشک‌های جنگی را بین سال‌های 2018 تا 2022  گزارش کرده است. همچنین در این مطلب عوامل موثر بر واردات و صادرات موشک‌های جنگی بررسی شده است؛ از جمله نیازهای دفاعی، روابط دوجانبه، تحریم‌ها و قوانین بین‌المللی. در نهایت به تاثیرات و پیامدهای واردات و صادرات موشک‌های جنگی برای امنیت جهانی و منطقه‌ای پرداخته شده است.

کشورهای صادرکننده موشک‌های جنگی

بر اساس داده‌های SIPRI بین سال‌های 2018 تا 2022، ده کشور بزرگ‌ترین صادرکننده موشک‌های جنگی در جهان بوده‌اند. این کشورها به ترتیب حجم کل صادرات بین‌المللی موشک‌های جنگی عبارت‌اند از:

- آمریکا (40 درصد)

- روسیه (16 درصد)

- فرانسه (11 درصد)

- چین (5 درصد)

- آلمان (4 درصد)

- ایتالیا (4 درصد)

- انگلستان (3 درصد)

- اسپانیا (3 درصد)

- کره جنوبی (3 درصد)

- اسرائیل (2 درصد)

 این کشورها در مجموع 90 درصد از حجم کل انتقالات بین‌المللی موشک‌های جنگی را تشکیل می‌دادند. بقیه کشورها تنها 10 درصد باقیمانده را به خود اختصاص می‌دادند. آمریکا بزرگ‌ترین صادرکننده موشک‌های جنگی در جهان بوده و حجم صادرات خود را نسبت به دوره قبلی - 2013 تا 2017- چهارده درصد افزایش داده است.

مهم‌ترین مشتریان آمریکا به ترتیب عربستان سعودی (19 درصد از حجم صادرات آمریکا)، ژاپن (6/8 درصد) و استرالیا (4/8 درصد) بوده‌اند. آمریکا موشک‌های جنگی مختلف از جمله موشک‌های بالستیک، موشک‌های کروز، موشک‌های هوا به هوا، موشک‌های هوا به زمین و موشک‌های زمین به زمین به کشورهای دیگر می‌فرستد. روسیه دومین صادرکننده موشک‌های جنگی در جهان است، اما حجم صادرات خود را نسبت به دوره قبلی (2017- 2013)، 31 درصد کاهش داده است.

البته این کاهش قبل از اعمال تحریم‌ها علیه روسیه پس از تجاوز به اوکراین رخ داد. بزرگ‌ترین مشتریان روسیه، هند با 25 درصد از حجم صادرات این کشور و چین با 13 درصد هستند و پس از آن کشورهایی مانند الجزایر جای می‌گیرند.

عوامل موثر بر صادرات و واردات موشک‌های جنگی

نیازهای دفاعی : کشورهایی که تهدیدات امنیتی را احساس می‌کنند، ممکن است بخواهند موشک‌های جنگی را به عنوان راهی برای افزایش قدرت نظامی خود وارد یا تولید کنند. برای مثال، کامبوج که با تهدیدهایی از سوی چین در دریای چین جنوبی روبه‌رو است، به بزرگ‌ترین واردکننده موشک‌های جنگی در جهان تبدیل شده است.

 روابط دوجانبه: کشورهایی که روابط سیاسی، اقتصادی یا امنیتی نزدیکی با یکدیگر دارند، ممکن است موشک‌های جنگی را راهی برای تقویت همکاری و همبستگی بدانند از این رو مبادرت به خرید این تسلیحات می‌کنند. برای مثال، آمریکا که با عربستان سعودی روابط استراتژیک دارد، بزرگ‌ترین تامین‌کننده موشک‌های جنگی برای این کشور است.

تحریم‌ها و قوانین بین‌المللی: کشورهایی که تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند، ممکن است دچار مشکلاتی در واردات یا صادرات موشک‌های جنگی شوند. برای مثال، روسیه که پس از حمله به اوکراین  تحت تحریم‌های غرب قرار گرفته است، میزان صادرات موشک‌های جنگی خود را کاهش داده است. همچنین، کشورهایی که عضو رژیم کنترل فناوری موشکی (MTCR) هستند، ملزم به رعایت قوانین و محدودیت‌هایی در مورد انتقال موشک‌های جنگی هستند.

توسعه فناوری: تعدادی از کشورهایی که توانایی طراحی، ساخت و آزمایش موشک‌های جنگی را دارند، ممکن است با انتقال این موشک‌ها بخواهند قدرت علمی و فنی خود را نشان دهند. برای مثال، چین که یکی از کشورهای پیشرو در زمینه توسعه موشک‌های جنگی است، هم واردکننده و هم صادرکننده موشک‌های جنگی است.

کشورهایی که موشک‌های جنگی وارد می‌کنند

کشورهایی که موشک‌های جنگی وارد می‌کنند نیز بر اساس داده‌های SIPRI رتبه‌بندی شده‌اند و میزان واردات آنها به ترتیب زیر است:

- کامبوج (10 درصد)

- عربستان سعودی (2/8 درصد)

- نیجریه (8/6 درصد)

- فیلیپین (8/6 درصد)

- اندونزی (9/4 درصد)

- هند (8/4 درصد)

- مصر (7/4 درصد)

- چین (5/4 درصد)

- قطر (3/4 درصد)

- ترکیه (1/4 درصد)

این کشورها در مجموع 60 درصد از حجم کل واردات بین‌المللی موشک‌های جنگی را تشکیل می‌دهند. بقیه کشورها تنها 40 درصد باقیمانده حجم واردات را به خود اختصاص می‌دهند. کامبوج بزرگ‌ترین واردکننده موشک‌های جنگی در جهان است و حجم واردات خود را نسبت به دوره قبلی (2013-2017) 100 درصد افزایش داده است. بزرگ‌ترین تامین‌کننده این سلاح‌ها برای کامبوج آمریکاست. کامبوج موشک‌های جنگی مختلفی وارد می‌کند؛ از جمله موشک‌های بالستیک، موشک‌های کروز، موشک‌های هوا به هوا و موشک‌های هوا به زمین. طی سال‌های مورد بررسی عربستان سعودی دومین واردکننده موشک‌های جنگی در جهان بوده است، اما حجم واردات خود را نسبت به دوره قبلی 18 درصد کاهش داد. این کاهش به دلیل تحریم‌های بین‌المللی بر عربستان سعودی پس از قتل روزنامه‌نگارسعودی، جمال خاشقجی رخ داد. در این دوره بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان سلاح‌ها برای عربستان سعودی؛ به ترتیب آمریکا (19 درصد)، انگلستان (17 درصد) و فرانسه (15 درصد) بودند. عربستان سعودی انواع موشک‌های جنگی را در طی این مدت وارد کرده است؛ از جمله موشک‌های بالستیک، موشک‌های کروز، موشک‌های هوا به هوا، موشک‌های هوا به زمین و موشک‌های زمین به زمین. نیجریه سومین واردکننده موشک‌های جنگی در جهان بوده و حجم واردات خود را نسبت به دوره قبلی 100 درصد افزایش داده است. بزرگ‌ترین تامین‌کننده نیجریه چین با 100 درصد حجم واردات بوده است. نیجریه خواستار انواع موشک‌های جنگی از جمله موشک‌های بالستیک، موشک‌های کروز و موشک‌های هوا به زمین است.