علی ربیعی نوشت: در تصمیمگیری درباره مساله بنزین (که تصمیمی لاجرم است) اگر به ابعاد اجتماعی آن توجه نشود، هرگونه تصمیمگیری در این خصوص با موانع جدی روبهرو خواهد شد.
علی ربیعی نوشت: مداقه در مباحث رییسجمهور حاکی از آن است که کودکان و زنان، از گروههای دارای اولویت در سیاستهای اجتماعی دولت هستند. در این میان، علاوه بر اهمیت نقش مستقل زنان در ساختن ایران، نقشهای مضاعف ایشان در پرورش نسلهای بعدی نیز بسیار حایز اهمیت است
علی ربیعی نوشت: دوست دارم با نسلهای جدید سخن بگویم. بگویم که این است چهره واقعی قدرتها. هیچ حمایتی از سوی بیگانگان برای آزادی را باور نکنید. آزادی گوهری است که در درون شماست و باید در درون جامعه دنبال شود. دل به این خونخواران سپردن، سرابی بیش نیست.
علی ربیعی گفت: غالب معادن (عمدتا در بخش خصوصی) فاقد ایمنی لازم بر اساس استانداردهای تعریف شده وزارت کار هستند، منتهی اعمال قانون منجر به تعطیلی و در نهایت بیکاری تعداد زیادی کارگر خواهد شد، لذا برنامهریزی تدریجی بر اساس طبقهبندی ایمنی معادن ضروری است.
علی ربیعی نوشت: به طور مثال اگر شما قصد اصلاح ساختار قیمت انرژی را دارید، اگر جامعه همراهی نکند، همان اتفاقات سال ۹۸ رخ خواهد داد. اگر بخواهید سیاست فرهنگی خاصی اعمال کنید و جامعه همراهی نکند اتفاقات سال ۱۴۰۱ تکرار خواهد شد.
علی ربیعی نوشت: سالهاست که حال و هوای اهل فرهنگ آن چنان که بایسته است، خوب نیست. یکی از بهترین روشهای پویا کردن فرهنگ در جامعه، سپردن آن به اهلش است.
علی ربیعی نوشت: وقتی خبر درگذشت دلون را شنیدم، به یاد نقشآفرینی او در فیلم آقای کلاین افتادم. این فیلم برایم تداعیگر بسیاری از آدمهایی است که پس از جنگ و در سایه تحریم دیدهایم که چگونه با فرصتطلبی، «کاسبی» میکنند.
علی ربیعی نوشت: روزهای آینده آزمونی بزرگ برای مجلس خواهد بود. اگر مجلس با نگاهی سیاسی و جناحی برخی وزرا را از حضور در کابینه محروم کند، مسوول شکست این نظریه خواهد بود. این یک فرصت تاریخی است و اگر پزشکیان موفق نشود، در آینده هیچ موفقیتی حتی برای رقبای او قابل تصور نیست.
علی ربیعی نوشت: عدم شرکت ۶۰ درصد در دور نخست انتخابات نشان داد که موضوعاتی همچون حوادث ۱۴۰۱، نتایج ریاستجمهوری سیزدهم، میزان مشارکت مردم در آن و همچنین آرای جمعه گذشته نشان داد اکثریت جامعه از تغییر خواهی از طریق صندوق رای ناامید شده بودند.
علی ربیعی از نامه ابراهیم رییسی برای رسیدگی به پرونده اساتید اخراج شده از دانشگاه در زمان حیاتش خبر داد.
علی ربیعی نوشت: در خصوص حقوق ملت، عدالت، پرهیز و مقابله با دروغ، روراستی با مردم و... هرچه میگوید بر همان گفته تا به آخر، استوار خواهد ماند. پزشکیان «خود خودش» است.
علی ربیعی نوشت: مرحله «پیشاصندوق»، اهمیتی بیشتر دارد و مرحلهای مبناییتر در این فرآیند است.قبل از صندوق رأی وجود نهادهای متکثر و قوی صنفی، اجتماعی، هنری و حتی مقدم بر نهادهای سیاسی بوده و جزو الزامات جامعهای با سامان سیاسی باثبات و متکثر است.
علی ربیعی نوشت: بدون تردید، درخشانترین دوره اقتصادی، توسعه روابط بینالملل و رونق فرهنگی - اجتماعی محصول مقطع تاریخی دوم خرداد است. نگاه کنید به آثار فرهنگی تولید شده، رشد اقتصادی مداوم، نرخ تورم تثبیت شده، ثبات قیمت ارز، نشاط اجتماعی و گسترش نهادهای مدنی که میتوانست الگویی برای آینده ما باشد.
علی ربیعی نوشت: از همین حالا پیشبینی میکنم طرح صیانت در دستور کار، فرجامی جز شکست همانند طرح جمعآوری ماهوارهها نخواهد داشت و مهمترین نتیجه آن درگیری بیشتر حکومت با مردم و دوقطبیسازی خواهد بود و هیچ کدام از کارکردهای فرهنگی و سیاسی مدنظر طراحان را هم در بر نخواهد داشت.
علی ربیعی نوشت: خروج ترامپ از برجام هم یک بدشانسی تاریخی برای ایران بود که بدون تردید تاثیراتی بر روندهای سیاست خارجی، امنیت و به ویژه اقتصاد و فقر در ایران گذاشته است.
علی ربیعی نوشت: یکی از مهمترین مسائلی که جامعه کار و کارگر را در تمام دنیا و همچنین در ایران تحتالشعاع قرار داده و میدهد، گذار به دنیای کار در فضای فناوری اطلاعات است.
علی ربیعی نوشت: شیوه برخورد و اقدامات خیابانی در خصوص حجاب نه تنها به دور از تدبیر است، بلکه نه امنیت ساز است و نه مقوم ارزشهای دینی. این پرسش همیشه باقی خواهد ماند که چگونه عدهای با توجیهات خود، در کوران حمله فیزیکی و روانی رژیم اسراییل، تشویق به تسویه حساب با بخشی از جامعه میکنند.
علی ربیعی نوشت: اقدام سپاه یک اقدام درست، شایسته، بهموقع و در جهت منافع ملی و امنیت درازمدت ایرانزمین صورت گرفته است. فکر میکنم در صورتی که ما پاسخی مناسب به رژیم اسراییل نمیدادیم، فردا حتی همسایگان بسیار ضعیف هم که شواهدی از آن را در همین چند وقت اخیر دیدیم برای ما گردنکشی میکردند.
علی ربیعی نوشت: امروز این یک مطالبه جدی از نهادهای حاکمیتی است که در این روزهای سخت، نه تنها زمینهسازی برای جولان بدخواهان ایجاد نکنند، بلکه در جهت امنیت و منافع ملی، سیاستهای متناسب را دنبال کنند.
علی ربیعی نوشت: بیکاری و فقر به معنای عدم امنیت اقتصادی است و عدم امنیت اقتصادی زمینهساز عدم امنیت اجتماعی میشود. سیاستگذاریهای جبرانی اگر چه میتواند در مقاطع زمانی کوتاهمدت موثر باشد، اما این اثرات در بلندمدت پایدار نیست.
علی ربیعی نوشت: بر اثر بی مسئولیتی تصمیمگیران، فقر در جامعه از استثناء قابل کنترل به قاعده عمومی غیرقابل کنترل تبدیل شده و بیشتر آدمها سر در گریبان دارند.
علی ربیعی نوشت: به جامعه تحریم زده میاندیشم؛ بدون تردید بخشی از ناامیدی مزمن شده امروز، مهاجرتهای فرارگونه و.... ناشی از یاس به ثمر نرسیدن برجام و گشایشهای ناشی از آن بوده است.
علی ربیعی نوشت: تفاوت این دوره با دورههای قبل، نسبت رای باطله با مشارکت و همچنین نسبت رای باطله با بالاترین آرای کسب شده برای حضور در مجلس است. با محاسباتی از کف آرا در تهران و بیشترین رای به دست آمده، به نظر میرسد بیش از ۵۰۰ هزار رای باطله در تهران وجود داشته است.
علی ربیعی نوشت: استادی میشناسم که رای داد و میگفت اگر رای بدهم، کسانی که سر کار و حاکم هستند، احتمالا اینبار علاوه بر محرومیت من از تدریس، از حقوق اجتماعی نیز محرومم میکنند؛ این به آن میارزد.
علی ربیعی نوشت: مشق همگی ما برای بعد از انتخابات مشخص شد: تلاش برای حفظ انسجام نیروهای خارج از قدرت، دستیابی به قدرت ائتلاف برای حل مسائل، بهخاطر مردم، اصلاح شیوه حکمرانی و حفظ انسجام برای آزادی و ایران مقتدر.
علی ربیعی نوشت: من میاندیشم انگاره امید و چگونگی روند آن، کلیدیترین و مهمترین مساله ایران امروز است. بدون امید، توسعه، فقرزدایی و نشاط اجتماعی شکل نمیگیرد. بیامید تلاش برای آینده بهتر نیز پدید نمیآید. خیل نخبگان ما، بدون امید نه تنها نقشی در آینده کشور نخواهند داشت، ایران را با خاطرهای تلخ ترک خواهند کرد.
علی ربیعی نوشت: رد صلاحیتها، دقیقا در جهت خلاف مسیر حل مساله پیش رفت و آخرین تکه پازل این مجموعه نیز ردصلاحیت روحانی که بهرغم انتقادات زیاد، باز هم اقدام به ثبتنام برای کاندیداتوری کرده بود و این سوال بزرگ همچنان باقی است که دایره نظام تا کجا تنگ خواهدشد؟
علی ربیعی نوشت: در نظامهایی شبیه به ایران، صندوقهای رای به مثابه صندوقهای امنیتزا عمل میکنند. احساس مردم از برآورده شدن آمال خود در پای صندوقها و حتی احساس تغییرخواهان اجتماعی و نسلی برای تحقق دیدگاههایشان در پای صندوقها هم امنیتساز بوده و هم باعث پویایی، نشاط و تحول جامعه میشود.
علی ربیعی نوشت: این حادثه نشان داد که دستگاههای مسوول (شورای تامین استان و شهر) پیشبینی و آمادگی لازم برای چنین اتفاقی را نداشته و باید پاسخگو باشند. بدیهی است که باتوجه به کینه عمیق داعش (اعم از داخلی و منطقهای) از شهید قاسم سلیمانی، احتمال وقوع اقدامهای انتقامگیرانه وجود داشته است.
علی ربیعی نوشت: اساسا مقاومت عدهای در مقابله با عناصر فرهنگ و هویتساز ملی را نمیفهمم. معتقدم همانگونه که باستانگرایی افراطی نتوانست آیینهای دینی را کمرنگ کند، این تلاشها نیز ثمری در پی نخواهد داشت. اخیرا شاهد بودیم که در پی تلاش برای تهیسازی یلدا از هویت و ماهیت خود، با کجسلیقگی نام «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» را بر آن نهادند تا در گذر زمان، به نوعی استحاله تاریخی را سبب شوند.
علی ربیعی نوشت: با توجه به شواهد من از برخی نظرسنجیهای دیگر، به نظر میرسد برخلاف رفتار رایدهندگان در انتخاباتهای گذشته که هر چه به فضا و زمان انتخابات نزدیک میشدیم، انگیزه رای دادن فزونی مییافت، این بار شاهد چنین روندی نخواهیم بود. به تازگی شنیدهام برخی از افراد، تعداد مشارکتکنندگان را با مقایسه با دیگر کشورها، کماهمیت تلقی مینمایند.
علی ربیعی نوشت: به بهانه نگرانی از کاهش جمعیت، سیاستگذاری غربالگری ژنتیک کنار گذاشته شده است، این سیاست نه تنها تاثیری در افزایش جمعیت ندارد، بلکه آثار و تبعات منفی گسترش افراد دارای معلولیت را به دنبال خواهد داشت. معتقدم سیاست ممنوعیت غربالگری ژنتیک به هیچ وجه منجر به افزایش جمعیت نشده، بلکه نوعی مداخله غیراخلاقی حکومت است.
علی ربیعی نوشت: چالشهای گوناگون اقتصادی، فرهنگی و زیستمحیطی کشور به گونهای است که جز از طریق تساهل و رواداری نمیتوان آنها را پشت سر نهاد. مهمترین اقدام در گام اول، اجتناب از سیاستگذاریهای درگیرانه- قانون حجاب، فضای مجازی، سیاستهای جدید در دانشگاهها و... - است.
علی ربیعی نوشت: این روزها، هر روز بیش از قبل، حوزه عمومی در حال زایل شدن بوده و حوزههای خصوصی نیز تنگتر میشود. هیچگاه باور نمیکردم که رصد سبک زندگی مردم، چارچوبی قانونی بیابد. نباید هر روز برای مردم، لباسی تنگتر از قبل دوخت و قاعدهگذاریهای ستیزهجویانه وضع کرد.
علی ربیعی نوشت: برای برخی ایرانیانی که به علت «لج ملی» از اکنون و حال عمومی جامعه، حتی حمایت بیانی از فلسطین و موضعگیری در برابر ظلم آشکار و نسلکشی بیرحمانه صهیونیستها ندارند، تاسف میخورم.
علی ربیعی نوشت: این قبیل فجایع آشنا نشان میدهد که استعاره «سرطان» توصیف ضعیفی است برای آنچه که رژیمی سراسر تروریستی در طول این دههها عملا و بهطور سیستماتیک انجام میدهد.
علی ربیعی نوشت: نمایش تصاویری که احساسات بشری را تحریک میکند از سوی طرف اسراییلی و سانسور فجایع وحشتناک در سطح انبوه در سمت فلسطینی، برخی از این زورگویی رسانهای است.
علی ربیعی نوشت: سیاست درست ایجاد فرصتهایی برای شنیدن، گفتوگوهای همدلانه، بهکارگیری نخبگان و کارشناسانی که هنوز دلسوزانه در کشور ماندهاند. بیاعتنایی به عمق مساله، تلاش بر فهم معطوف به حفظ بقا و اصرار بر حرکت در مسیرهای طی شده، بحرانهای بیشتری را موجب شود.
علی ربیعی نوشت: شواهد نشان میدهد در سال ۱۴۳۰، حدود ۲۵ درصد جمعیت ایران، سالمند خواهد بود؛ بدین معنا نسلهایی که جوانی و میانسالی بدون کیفیت را سپری کردهاند در سالمندی نیز با بحران زیست جمعیتی مواجه میشوند.
علی ربیعی نوشت: علم به ما نشان میدهد مصرف نابجا و زیادی از هر پدیدهای مانند ایدئولوژی، فرهنگ و افتخارات تاریخی در نهایت باعث فروکاسته شدن از کارکرد آنها میشود.
علی ربیعی نوشت: سنجشها، مطالعات و شواهد رفتاری حکایت از آن دارد که بهرغم فروکش کردن در تظاهر فیزیکی (جنبش)، ظرفیت ذهنی آن کماکان باقی است.
علی ربیعی نوشت: زمانی که مردم نان داشتند، داستان داشتند و آرام آرام با زمان اکنون و با زمان حال، حال میکردند؛ بحرانسازان با کوچک شمردن تحریم و اثرات آن و مانعسازی در مقابل احیای برجام «حال» مردم را «حالگیری» کردند. به عبارت دیگر، «اکنون» مردمان را ستاندند.
علی ربیعی نوشت: اگر اتکا به آرای عمومی، صندوق محور کردن همه شوون اداره کشور و محدود نساختن مشارکت تودههای مردم در سرنوشت خویش، به عنوان یک فلسفه بنیادین انقلاب اسلامی دنبال میشد حتما امروز داستان انقلاب شنیدنی میبود.
علی ربیعی نوشت: برخی از نوحهخوانهای محله ما، کارگرانی بودند که با خستگی از کار روزانه، با عشق و ارادتی خالصانه به هیات میآمدند و میخواندند. برخی دیگر از نوحهخوانها، کاسبهای محله و برخی از بچههای خوشصدای دبیرستانی بودند که صدایشان در محرم طنینی آشنا در محلهها داشت. از آن نوحهخوانها رسیدهایم به ستاره مداح و سلبریتیهای مداحی!! گرانقیمت...
علی ربیعی نوشت: مهمترین اثر اخراج اساتید از دانشگاهها، تهی شدن دانشگاه از نخبگان، اندیشمندان و عالمان است و جای آنها را افراد کممایه اما «وفادارنما» خواهند گرفت.
علی ربیعی نوشت: برخلاف فهم نادرست از امنیت ملی، حضور روزنامههایی چون «اعتماد» و «شرق» در وقایع اخیر بازتاباننده صداهای داخلی بوده است، به گونهای که هم آنچه در واقعیت جامعه میگذشت مکتوم نمانده و هم بیگانگانی که نه به دنبال دموکراسی بلکه تشدید خونریزی و فروپاشی ایران بودند، به عقب رانده شدهاند.
علی ربیعی نوشت: پس از ناآرامیهای ۱۴۰۱، انتظار میرفت که سیاستهایی کاملا متکی بر آرامش اقتصادی و کاستن از رنج و درد مردم در پیش گرفته شود. در حوزه فرهنگی و اجتماعی، بهطور عجیب و غیرقابل باور، شاهد اصرار و بازگشت به سیاستهای تحریکآمیز هستیم.
علی ربیعی نوشت: مطالعات نشان میدهد بخشی از بیثباتی و عدم تعادل اجتماعی در سالهای اخیر و به خصوص رخدادهای خیابانهای پاییزی ۱۴۰۱، ناشی از ضعف کارکرد نهادهای مدنی است که میتوانستند به عنوان میانجیهای اجتماعی و آرامبخش منشأ اثر باشند.
علی ربیعی نوشت: تا به امروز چشمانداز روشنی از اقدامات عملی عرضه نشده است و نظریه و برنامهای برای ترمیم و اصلاح فضا به چشم نمیخورد حتی در مواردی مانند سیاستگذاریهای فرهنگی، به نوعی سیاستهای برگشت به عقب قابل مشاهده است.
علی ربیعی نوشت: گذار از شرایط ایران امروز و رسیدن به وضعیتی پر تفاهم و پیشرونده، تنها از طریق اصلاحات میسر است. مطالعات نشان میدهد اولین گام در این مسیر، اصلاحات داخلی است. فرصتهای دادن سیگنال و علامت و ایجاد فضایی برای ترمیم را نباید از دست داد.
علی ربیعی نوشت: در سه سیاست نیازمند اصلاحات هستیم: سیاست خارجی، سیاستهای اقتصادی و معیشتی و سیاستهای اجتماعی. امروز بدون تردید اولویت با سیاست اجتماعی است.
علی ربیعی نوشت: به نظر میرسد که نوعی «سیاست علیه شادی» در جریان است. هرچند نسلهای مختلف شیوه ابراز وجود، کامیابی و شادیهای مختص به خود دارند، اما در نتیجه سیاستهایی که اعمال میشود در مجموع کلیت جامعه احساس شادی، درد، رنج در یک ایماژ و تصویر مشترک را میتوانند احساس کنند.
علی ربیعی نوشت: گفتوگو و مباحثه، بیان آزاد عقاید برای شهید بهشتی، در عمل یک سیاست قضایی بود و همه تلاش خود را به کار برد تا امنیت گفتوگو و آزادی بیان را تضمین کند و بر این سیاق، او حضور گفتوگویی همه آرا و مشربها در سپهر عمومی را یک راهبرد برای سلامت و مصونیت جامعه میدانست.
علی ربیعی نوشت: روشنفکران دینی سرمایهای جز «چند تا خودکار» ندارند و باید بدانند چه بسا این «آخرین نسلی» است که پاسخ خود را از دین میجوید و معلوم نیست فرصتی دیگر برای نجات جوانان باشد.
علی ربیعی نوشت: اقدامات شناختی و تبیینی درست بر اساس آمارگیریهای ملی و استانی انجام شود و در سیاستگذاریها به ساختارهای اجتماعی کار کودک توجه شود.
علی ربیعی نوشت: ماجراهای اخیر نشان داد در فضایی که رسانههای مستقل اجازه رشد نیافته و نتوانستهاند یک روزنامهنگاری تحقیقی را بهطور مستقل جلو ببرند، احضارها، تذکرها و بازداشت روزنامهنگاران مستقل و بالا رفتن هزینه کارهای تحقیقاتی باعث کوچ مرجعیت رسانهای شده و بزرگترین نتیجه ضدامنیتی رقم خورد.
علی ربیعی نوشت: ما از جهان فاصله گرفتهایم و فاصله گرفتن از جهان یعنی محروم کردن مردم کشور و آینده مملکت از حق و حقوقشان در اقتصاد جهان. هر حرکتی از سوی دولت برای پیوستن به زندگی عادی جهانی را باید قویا حمایت کنیم.
علی ربیعی نوشت: فراموشی بهتهای کوچک میتوانند زمینهساز بهتی بزرگ باشد. بهتی که اگر در بگیرد دیگر جایی برای تحلیلهای این و آن جناح باقی نخواهد گذاشت.
علی ربیعی نوشت: مبارزه با فساد، بیش از آنکه پروژه امنیتی و قضایی باشد یک پروژه اجتماعی همراه با اصلاحات ساختاری است. شواهد نشان میدهد در این سالها، دولتها، در اجرای پروژههای اجتماعی با توجه به ذینفعان مختلف آن، نتوانستهاند موفق عمل کنند. مبارزه با فساد از پیچیدهترین پروژههای اجتماعی است.
علی ربیعی نوشت: اشتغال صرفا یک مساله اقتصادی نیست و با مسائل اجتماعی و سیاسی پیوند خورده است. اما در سالهای اخیر نسبت آن با مسائل امنیتی شدت بیشتری پیدا کرده است. بسیاری از تنشهای پیش آمده در کشور در سالهای اخیر متاثر از مساله بیکاری است.
علی ربیعی نوشت: اواسط پاییز سال گذشته وقتی با جمعی از دوستان درباره ضرورت فربه شدن میانداری صحبت میکردیم یکی از اسامی که دایما مطرح میشد، عماد افروغ بود. آخرین بار در ماه گذشته با او صحبت تلفنی داشتم و احوالاتش را جویا شدم، اما او نگران احوالات اجتماع بود.
به نظر میرسد سال ۱۴۰۲ و تصمیمگیریهای سیاسی و بینالمللی ایران، آخرین روزنههای امکانیابی برای یافتن جایگاه در ژئوپولیتیک اقتصادی و شاهراههای تجاری جهان است.
اما ما حق ناامید شدن نداریم. همواره معتقد بودهام برای انسان، دو مفهوم «فراموشی» و «امید» زندگیآفرین است و بدون این دو، یا باید زیر کوهی از رنج، قامت خم کنیم یا بیهبچ روزنهای، در تاریکی به دور خود چرخهای باطل بزنیم.
علی ربیعی نوشت: اظهارات اخیر رهبری و جنایت بزرگ و غیرقابل اغماض خواندن این ماجرا حایز اهمیت بود و تعجببرانگیز اینکه چرا پیش از این، مقامات دیگر با مواضعی شبیه به بیانات ایشان، اقدام به کاهش نگرانی جامعه و دور کردن اتهام نکردند.